Слоўнік беларускіх гаворак паўночна-заходняй Беларусі і яе пагранічча (1986). Том 5. С-Я. Ю. Ф. Мацкевіч

 ◀  / 565  ▶ 
ХАМУ'Т II м. Нізка. Два хамуты лісту нанізала. Азарычы Пін. ХАМУТО'ВАЯ КА'ПА ж. Пакрыццё ў хамуце. Хамутовая капа накрывая хамут, яе на хамуціну i клешчы накладаюць, цвярдзейшай скурай. Чычалі Швянч. ХАМУЦГНА ж. L Мяккі валік, які разам з кляшчамі пакрываецца лямцам. У хамуце кляшчэ, лямяц i хамуціна, што нацягуецца саломай, хамуціна, як кішка. Вялікія Баяры Шчуч. Хамуціну робяць так: круця салому ў скрутку, звязвая, апшывая скурай цененькай, прыкрапляя да кляшчоў. Гемзы Шальч. Хамуціна — круглая частка хамута. Саланое Віл. Хамуціна да клешчаў примыкая. Вялікія Нястанавічы Лаг. У яжджомага хамута партная хамуціна, a ў аромага — кожаная. Істра Лудз. 2. Toe ж, што i х а м у т б в а я ка па. Хамуціну ca скуры робяць. Быстрыца Астр. Хамут накрыты хамуцінаю. Кіралі Шчуч. У хаму цё na кляшчах кладзецца лямец, na лямцу — хамуціна. Maлахоўцы Бар. ХАМХА'ТЫ прым. Гугнявы. Хамхаты чалавек гаворыць у нос. Сапоцкіна Гродз. ХАНА' нескл., ж.; у знач. вык. груб. Смерць. Каб зразу ды хана, каб доўга не мучыўся. Кіралі Шчуч. Хана на яго прышла. Курашэва Чыж. ХАНДАЛЫ' мн. Абутак на драўлянай падэшве. Хандалы драўляныя насілі, скурай абраблялі, падэшвы толькі драўляныя. Ладныя ўжо былі, у хандалох хадзілі. У хандалох цяшка nacціць. Завельцы Астр. ХАНДЗЕЧ мн. экспр. Непрыемныя размовы. Дакуль тваіх хандзеяў слухаць буду, хандзеі надаелі. Кураполле Паст. ХАНЖАВА'ТКА ж. Ветраная, легкадумная асоба. Ханжаватка — дужа ўтрапёная, ветраная дзяўчына. Дзёрнавічы В.-Дзв.; параўн. руск. ханжа 'кpывaдyшнiку ХА'НУЦЬ зак. Загінуць. Я n ханула там. Рыбчына Віл. ХАП выкл. у знач. вык. Ужываецца для перадачы раптоўнасці дзеяння. Яна хап яго за плечы! Дэгшні Шальч. ХАПА'ЦЦА незак. 1. Трымацца. За елавец ідзе хапаецца. Івашкаўцы Смарг. 2. Лавіцца. Шчука сільна хапаяцца. Быстрыца Астр. 3. Працаваць старанна. Зраня хапаюцца за работу. Гемзы Шальч. ХАПА'ЦЬ незак. 1. Рэзкі'м рухам рук браць што-н. Чую, што мяне хапая за руку. Руднікі Шальч. 2. Лавіць рукамі што-н. Сванькі кідалі канфеты, а дзеці хапалі. Васідевічы Гродз. 3. Лавіць здабычу. Барона хапае ціплят. Навасёлкі Лід. 4. перан. Старацца працаваць без перапынку. Ен паспаў i зграбіў сена, а мы хапалі. Солы Смарг. 5. безас. Бываць у дастатковай колькасці. Ліхо было, але хлеба хапала. Пасека Ст.-Дар. 6. перан. Размаўляць. Уперат па-беларуску i па-польску хапалі. Гальшаны Ашм. 0 Хопам хапаць — рабіць хутка. Як устала, то хопам хапай. Міратычы Карэл. ХАПГЦЬ зак. 1. Рэзкім рухам рук узяць што-ш. Калі хаплю
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знак націску, каб слова лепш знаходзілася праз пошук.

Дадатковыя словы

хануць, хапацца
4 👁
 ◀  / 565  ▶