Слоўнік беларускіх гаворак паўночна-заходняй Беларусі і яе пагранічча (1986). Том 5. С-Я. Ю. Ф. Мацкевіч

 ◀  / 565  ▶ 
ганне ў дасягненні мзты. Дохтар ужо стары чалавек, здаецца, у мак разбіўся i кончана: так хацеў яе вылячыць. Ёдупка Шальч. УМАЛІ'ЦЬ зак. Укараціць. Ты мне на пяць гадоў жызні ўмаліла! Кіралі Шчуч.; параўн. руск. умалить зменшыдь'. УМАЛО'ТНЫ прым. Які дае добры ўмалот. Kan дош npaходзіў, жыта было n умалотная. Асавец Віл. У гароха — флянсы, крупная зярно —: i ўмалотны. Валынды В.-Дзв. УМАНГЦЬ зак. Падзываючы, увесці куды-н. Уманю карову ў хлеў. Азяраны Раг.; параўн. руск. приманить 'прывабідь, прынадзіць прынадай'. УМАРЬГЦЦА зак. Замарыцца, стаміцца. Вот я сёня ўмарыўся — натта многа скасіў. Кіралі Шчуч. Умарылася полючы. Груздава Паст. УМАСТАКО'ЛІЦІ зак. экспр. Уладкаваць; сасватаць. Братанец мой умастаколіў яе i ажаніў яго. Парэчча Гродз. УМАУЛЯ'ЦЦА незак. Дамаўляцца, умаўляцца. Даўней daвалі бацькі дачцэ ўсё тоя, што ўмаўляліся сватьи Гемзы Шальч. УМЕ'РАНЫ прым. Нармальны, ураўнаважаны, спакойны. Умераны такі, красівы маліц. Пярэкі В.-Дзв.; параўн. руск. умеренный 'памяркоўны, сярэдні, мерны'. У МЕ'РАЧКУ прысл. У норме. Нада піць у мерачку, а то i робіць некаму будзя. Лоск Валож. , УМЕФЗНУЦЬ зак. 1. Пакрыцца тоўстым слоем лёду. Ужэ ўмерзла рака. Навасёлкі Свісл. 2. Ператварыцца ў цвёрды стан. У мерзла капуста — i тапаром не ўсячэш. Мярэцкія Глыб. УМЕФЛЫ прым. у знач. назоўніка. Нябошчык, нябошчыца. Я рас умерлу відзіў. Мсцібава Ваўк. Стары чалавек плача без прычыны, як па ўмерламу. Парэчча Гродз. У МЕФУ прыс. О У меру (быць) — нармальным, ураўнаважаным. Людзі ня роўны: адзін у меру, а другі — празмеру. Ёдупка Шальч. УМЕФЦІ, УМЁРЦІ, УМЯРЦГ, УМЭРТЫ'(ТГ) зак. Памерці. Кажды чалавек мусіць умерці. Сакаляны Сакол. Яна рана ўмерла. Стральцы Гродз. Ат прастуды ўмерла сястра. Дарава Лях. Умер: атказала серца. Месянцы Брасл. Умерла дзеўка, два дні толькі пажыла. Пярэкі В.-Дзв. Сынавая ўмерла. Мсцібава Ваўк. У мёр адзін, яму было дзевяноста лет. Вострава Мает. У мёр бацька, дыхавіца была ў яго. Стральцы Гродз. Аспадар мой умёр. Дакудава Лід. У мёрла мама. Крэвені Даўг. Дзедушка умёр перадам [раней]. Даўней, як умрёць хто, адпявалі. Пераброддзе Міёр. ЧаАавек умярці можа. Старое Сяло Зэльв. Як хворы, то можа ўмярці. Кіралі Шчуч. Як прыдзецца ўмярці? Старыя Трокі Трак. Мажэ умярці. Навасёлкі Свісл. Умярла мама. Новікі Гродз. Ее мужык ум'ёр. Смаляніца Пруж.V Ня ўмрэш — а дні патрэш, як будзеиг хварэць — пра страту часу ў перыяд хваробы. Лісна В.-Дзв. Як умёр, то ўсім атпёр — вызваліў усіх ад турбот. Кіралі Шчуч. НІ ўмёр Даніла, то скула
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знак націску, каб слова лепш знаходзілася праз пошук.

Дадатковыя словы

умалотны, умаліць, умастаколіці, умауляцца
2 👁
 ◀  / 565  ▶