Слоўнік беларускіх гаворак паўночна-заходняй Беларусі і яе пагранічча (1980). Том 2. Д-Л. Ю. Ф. Мацкевіч

ДЗЮГ, ДЗЮХ м. 1. Палоса. Пасярэдзіне дзюх ушыты i na канцах. Дзюх лыка для лапцей. Аткроіў дзюх шырокі. У дзюгі ткалі: дзюх такі i такі. Рудня Астравітая Чэрв. 2. Пісага. Карова правяла дзюх рагамі. На мордзі дзюх. Дзе ты зрабіла дзюх? Рудня Астравітая Чэрв. 3. Палосачка на ачышчаных кішках. У калбасе дзюх белы, калі выварачываюць кішкі. Дзюгі аставаліся, плеўка злуплююцца, як сцякло, кішкі. Рудня Астравітая Чэрв.; параўн. літ. džiugais натоўпам', польск. dziugi, dzugi 'асадак, рэшткі пасля перагонкі смалы'. ДЗЮТА ж. 1. Toe ж, што i д з юг 1. Коўдры ў дзюгі ткуць, папярок дзюгі ўсякія: дзюга красна., дзюга сіня. Альхоўцы Лях. 2. Toe ж, што i д з юх 2. Не гавіўсё палец, гэдакі дзюгі пашлі— чырвоныя палоскі на руцэ пат саму паху. Miратычы Карэл. Як носіць мушчына сарочку, ат цела, ат поту паробяцца на сароццы бы дзюгі чорныя, во занасіў. Ганцавічы Лях. ДЗЮТАЦЬ незак. экспр. Стукаць, біць. Дзюгаіць тапаром, касой зверху — дзюх-дзюх. Кураполле Паст.; параўн. літ. dziugeti бразгаць'. ДЗЮТЛІК м. экспр. Удар кулаком. Дзюгліка дам табе ў плечы! Валынцы В.-Дзв. ДЗЮТЛІНА ж. Toe ж, што i д з юг л і к. Дзюгліну калі добра даць, дык i знак астаецца. Валынцы В.-Дзв. ДЗЮТЛІЦЬ незак. экспр. Біць, лупдаваць. Стала дзюгліць яго! Валынцы В.-Дзв. ДЗЮГЛКУК м. Toe ж, што i д з ю г л i к. Дзюглюкоў дала яму ў плечы. Дала яму дзюглюка. Валынцы В.-Дзв. ДЗЮТНУЦЬ зак. экспр. Стукнуць. Гэтак ён мне дзюгнуў у плечы, аш я панырнула. Лісна В.-Дзв. Я табе як дзюгну! Валынцы В.-Дзв. ДЗКУЖАЧКА ж. памяти, да д з юг 1. Плаценка ткалі ў палоскі, у дзюжачкі. Дакудава Лід. ДЗЮЖО'К м. памяти. Невялікая паласа зямлі. Чацвярцінкі зямлі дзялілі на дзюшкі i біліся за той дзюжок. Рудня Астравітая Чэрв. ДЗКУЖЫЦЬ, ДКУЖЫТЫ незак. Ліць (пра дождж). Вот дзюжыць, што на галаве рупчынкі не было сухой. Бакшты Іўеў. Дзюжыў дошч. Граўжышкі Ашм. Дзюжа дошч. Солы Смарг. Вот, дошч дзюжыць, праўда, што дзюжыць. Клралі Шчуч. Дошч дюжыть. Сіманавічы Драг. ДЗЮЖІ-ГОПЦЯ-ДЗЮ'КІ выкл. Гоп-гоп. Ой, дзюкі-гопця-дзюкі! — дзіця падкідваюць i прыгаворваюць. Альхоўцы Лях. ДЗЮП гл. ДЗЮБ ДЗКУПКА ж. Цура. Дзюпка ці рулі— вада, хлеп туды, засаладзіў i ясі. Магуны Паст. Накрышам хлеба, вады, солі