Слоўнік беларускай народнай фразеалогіі (1972). Е. С. Мяцельская, Я. М. Камароўскі

 ◀  / 321  ▶ 
KtfMi) пахне к а м у 'блізкі да смерці, адной нагой стаіць у магіле' (пра слабога, нездаровага ці 'вельмі ста рогачалавека)'; I (а) ні блізка 'нізашто, ні ў якім разе, зусім не, ніколькі'; класціся (заходзіцца, падрывацца, парвацца, пэнкаць, дайсці, залягацца) ад (ca) смеху 'гучна, нястрымна смяяцда, смяяцца да знямогі'; але як папісанаму 'вельмі добра, гладка' (замест як na пісаным); гочы йродывыты 'пільна ўглядацца куды, з нецярпеннем чакаючы з 'яўлення каго' (замест вочы прадзівіць); лапека на лапеку 'зношаная, уся на латах, зусім парваная' (вопратка, сукенка, паліто i г. д.) (замест лапік на лапіку) i інш. 2. Усе зафіксаваныя варыянты фразеалагізма прыводзяцца ў адпаведных месцах слоўніка — на тую літару, з якой пачынаецца варыянт. Аднак распрацоўка варыянтаў даецца толькі адзін'раз — пры асноўнай фраземе, змешчанай у алфавитным парадку. Прыводзіцца ілюстрацыйны матэрыял i да варыянтаў. Напрыклад, у слоўнікавым артыкуле глядзець (паглядзець, паглядаць, пазіраць) коса (скоса, бокам, рубам) на к а г о 'недалюбліваць. каго, крыўдаваць на каго, праяўляць недружалюбнасць да каго' ў адпаведных меспах слоўніка зроблены наступныя адсылкі: глядзець бокам, глядзець рубам, глядзець скоса, коса паглядаць, пазіраць скоса, рубам пазіраць, рубам паглядаць, скоса пазіраць. Аднак увесь ілюстрацыйны матэрыял — цытаты да памянёных варыянтаў — прыводзіцца пад фраземай глядзець коса н а к а г о. 3. У некаторых выпадках, калі адшуканне той ці іншай фразеалагічнай адзінкі не складае цяжкасцей для чытача, адсылкі не робяцца. Напрыклад, няма адсылак на словы грудзей, зямельку, вісець у фраземах даць грудзі (грудзей) к а м у 'пакарміць грудзьмі', зямлю (зямельку) дзерці 'ўпасці ў адчай, гнеўна выказваць незадавальненне ч ы м', на валаску ліпець (вісець) 'быць у небяспецы, знаходзіцца пад пагрозай гібелі, знішчэння'. 4. У большасці выпадкаў да фразеалагізма прыводзіцца «адваротны» яго варыянт. Напрыклад: аб'есці вушы к а м у i вушы аб'есці к а м у 'моцна надакучаць, апрыкрыць каму»; падаць ca смеху i ca смеху падаць 'нястрымна, да знямогі смяяцца'. Аднак да некаторых фра.зем «адваротных» варыянтаў у слоўніку няма па той дрычыне, што аўтарам пакуль што не ўдалося выявіць іх
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знак націску, каб слова лепш знаходзілася праз пошук.

Дадатковыя словы

абесці, адзінраз, фра-.зем
12 👁
 ◀  / 321  ▶