КАЛІ П'ЯНЫ (ЯК П'ЯН), ДЫК КАПІТАН, А КАЛІ (ЯК) ПРАСПІЦЦА, ДЫК СВІННІ БАІЦЦА. Пра п'янага, які, прадаўшыся, становіцца ціхім, паслухмяным. — Учора Ганна прыбягала. Уся ў слязах. П'яны [Харытон] ганяў яе па двары. А сёння раніцай бегаў за жонкаю, прасіў яе, каб даравала. — Калі п'яны — капітан, а калі праспіцца — свінні баіцца, — азваўся з-за перагародкі дзед (М.Капыловіч. Былі б рукі). — Рабкевіч: Як п'ян, дык капітан, а як праспіцца, дык свінні баіцца. КАЛІ РОБІШ У КУПЕ, НЕ БАЛІЦЬ У ПУПЕ Працуючы гуртам, менш адчуваеш стому, цяжкасці. Рабіць лепш за ўсё гуртам, калектывам, — так і лягчэй, і спарней: калі робіш у купе, не баліць у пупе (К.Крапіва. Беларускія прыказкі) РАБІЦЬ У КУПЕ — НЕ БАЛІЦЬ У ПУПЕ Папі вады, скінь кашулю, шапкі не здымай, галаву напячэ, і даганяй [кас- цоў], далёка не адставаў у купе лягчэй, чым аднаму. Рабіць у купе — не баліць у пупе (В.Шырко. Стукаў). — Насовіч: Калі робіш у купе, не баліць у пупе; Прыказкі: Працуючы ў купе, не забаліць у пупе. КАЛІ ЎДАСЦА ЖАРАБЁ З ЛЫСІНКАЙ, ДЫК І ЗДОХНЕ ТАКІМ Гл. Як (калі) удасца жарабё (бычок) з лысінкай, дык і здохне такім. КАЛІ ЎЗЯЎСЯ ЗА ГУЖ, НЕ КАЖЫ, ШТО НЕ ДУЖ Гл. Узяўся за гуж, дык не кажы, што не дуж. КАЛІ УЛЕЗ У ДУГУ, ДЫК НЕ КАЖЫ ШТО НЕ МАГУ. Калі ўзяўся за якую-н. справу, то выконвай да канца тое, што трэба. Кажуць, калі хто-н. хоча ўхіліцца ад абавязкаў, абяцанняў і пад. Сін.: Назваўся груздом — лезь у кош: Узяўшыся за гуж, не кажы, што не дуж. — Каб набыць добрых кароў на племя — грошы дай!.. На свіней — таксама грошы! На электрастанцыю таксама падлічылі, колькі трэба?.. Адкуль жа я вазьму?.. Дзяржбанк абрабую, ці што?.. — Калі ўлез у дугу, не кажы не магу! Не панікуй, не панікуй, таварыш Самусевіч, а будзь гас- падаром (П.Броўка. Калі зліваюцца рэкі). Вітут Тумаш раптам аб'явіў, што ён не хоча быць бургамістрам і збіраецца ехаць назад у Берлін... — Прабачце, але тут прымаўка падыходзіць: «Калі ўлез у дугу, не кажы не магу» (І.Новікаў. Дарогі скрыжаваліся ў Мінску). — Не магу я, дзядзька Аляксей. — Не, чалавеча! Калі ўлез у дугу, дык не кажы, што не магу. Слухаць нават не хачу тваіх адгаворак (М.Паслядовіч. Па воўчых сцеж- ках). Хочацца махнуць на ўсё рукой і падацца назад у Прусы, а так ска- заць людзям: «Дрэнны я бранябойшчык. Не магу дамагчыся свайго». А тут, як на тое ліха, прыгадваецца вядомая прыказка: «Улез у дугу, не кажы — не магу» (М.Сергіевіч. Перамагаючы цяжкасці). — Ляцкі. Калі ўлез у дугу, не кажы не магу; Федароўскі: Калі ўзяўся за дугу, не кажы, што не магу. КАЛІ ХАТА ГАРЫЦЬ, НЕ ДА ПАЦЕРАЎ Гл. Не да пацераў, калі хата га- рыць. КАЛІ ХЛЕБ У ВОЗЕ, ТО НЯМА БЯДЫ Ў ДАРОЗЕ. Пра даўнейшы звы- чай браць у дарогу хлеб. Перш чым браць у рукі бохан, яго перахрыш- чвалі. Без хлеба не выходзілі з хаты («Калі хлеб у возе, то няма бяды ў дарозе»), хлебам-соллю сустракалі самых дарагіх і шаноўных гасцей* (Б.Сачанка. Вечны кругазварот). — Федароўскі: Калі хлеб у возе, то няма бяды ў дарозе. КАЛІ ХУД, НЕ ЛЕЗЬ НА КУТ Не бярыся за важныя справы, калі не маеш для гэтага сіл, здольнасцей, магчымасцей, сродкаў і пад. — Усё ж, яму далі па пысе. — А трэба было галаву адцяць. Калі худ, не лезь на кут (І.Гурскі. Вецер веку). 101.