ўпаду, дык і саломкі падаслаў бы; Як бы чалавек знаў, дзе спатыкнецца, то б абышоў тое месца. КАБ НЕ ЕЖКА ДЫ АДЗЕЖКА, БЫЛА Б ГРОШАЙ ПОЎНА ДЗЕЖКА. Пра вялікія выдаткі на яду і адзенне. Кажуць, каб не ежка ды адзежка, была б грошай поўна дзежка. За абновамі ў нашай вёсцы не ганяюцца. У кожнага мужчыны ёсць выхадны касцюм, чыстыя кашулі, чаравікі, галіфэ, хромавыя боты (В.Шырко. Хай людзі бачаць). — Прыказкі: Каб не ежка, не адзежка, то была б грошай дзежка. КАБ НЕ КЛІН ДЫ НЕ МОХ, ДЫК (ТО І) ЦЯСЛЯР (ЦЕСЛЯ, ПЛОТНІК) БЫ ПАДОХ (ЗДОХ). Кажуць пра цесляроў, якія пры бу- даўніцтве драўляных будынкаў усе хібы сваёй працы хаваюць з дапамогай моху і кліноў. — А мох навошта, — прыйшоў на дапамогу Антону з су- седняга вугла цясляр. — Вы хочаце сказаць: «Каб не клін ды не мох, дык цясляр бы падох». Гэта старая прыказка (А.Пальчэўскі. Вясна на аблогах). З хлопцаў якія яшчэ там былі плотнікі. Як у той прымаўцы: «Каб не клін ды не мох, то і плотнік бы здох» (С.Кухараў. Бацькавічы). — Сцягнем скобамі стойку з вуглом, да канца веку будуць сцены ста- яць. А ў шчылінкі моху пабольш... — Ага... Каб не клін ды не мох, то і цесля б здох... (П.Місько. Хлопцы, чые вы будзеце...). — Федароўскі: Каб не клін ды не мох, цесля бы здох; Прыказкі: Каб не клін і мох, то плотнік даўно б здох; Каб не клін ды не мох, даўно б майстра здох. КАБ ПАЗНАЦЬ (ВЕДАЦЬ) ЧАЛАВЕКА, ДЫК ТРЭБА З'ЕСЦІ З ІМ ПУД СОЛІ. Каб пазнаць чалавека, трэба з ім доўга пражыць разам. Ся- бры жылі пад адною страхою не дужа вялікі час. Яны лічылі, што веда- юць адзін аднаго да самых што ні ёсць маленькіх дробязей. Ды ў наро- дзе бытуе простая мудрасць: каб пазнаць чалавека, дык трэба з'есці з ім пуд солі (Я.Колас. На ростанях). Мяне і раней цікавіў Корань, з ім было аб чым пагаварыць, але сёння ён паўставаў у іншым святле. Не дарма кажуць: каб чалавека пазнаць, трэба з ім пуд солі з'есці (І.Гурскі. На скрыжаванні дарог). Нарэшце прыглядзіся да гэтай самай Каці. Колькі ты яе ведаеш? Зусім мала. А можа, яна і не такая, як табе зда- лося. Каб чалавека пазнаць, трэба пуд солі з'есці (Л.Гаўрылкін. Каця). Алесь лічыў сябра памяркоўным. А туг — не пазнаць яго стала. Нібы падмянілі камсорга. І Алесь падумаў: «Відаць, нездарма кажуць: каб ве- даць чалавека, трэба з'есці з ім пуд солі...» (І.Сіняўскі. Заранка). ТРЭБА ПУД СОЛІ З'ЕСЦІ, КАБ ПАЗНАЦЬ ЧАЛАВЕКА. Не крыўдуйце. У каго не бывае памылак. Не адразу разбярэшся, хто добры, а хто дрэн- ны. Трэба пуд солі з'есці, каб пазнаць чалавека, — гаворыць людская прымаўка (М.Пянкрат. Буян). — Федароўскі: Каб пазнаць чалавека, то трэба з ім бочку солі з'есці; Прыказкі: Каб пазнаць чалавека, трэба з ім пуд солі з'есці. КАБ СВІННІ РОГІ, НЕ САСТУПІЛА Б (НЕ СЫШЛА Б) З ДАРОГІ. Калі б была ў каго-н. улада, сіла, магчымасць, то ён крыўдзіў бы іншых, злоўжываў бы сваім становішчам. Гаворыцца з асуджэннем пра неспра- вядлівага чалавека. Пазнаныя пры дапамозе назіранняў асаблівасці хара- ктару жывёлы пераносяцца звычайна на чалавека: «Каб свінні рогі, не саступіла б з дарогі» (К.Крапіва. Беларускія прыказкі). — Пра Канды- бовіча ты чуў? — спытаў Ганько ў Станіслава. — А як жа! Каб свінні рогі, не сышла б з дарогі (І.Гурскі. Чужы хлеб). — Прыказкі: Каб свінні рогі, не саступіла б з дарогі; Дай свінні рогі, то не будзе дарогі. КАБ СОНЦА ЗАСЛАНІЦЬ, ВУШЭЙ АСЛІНЫХ МАЛА Справядлівую справу не перамагчы; праўду не схаваеш. 97