УДАРЫЦЬ), ПАЛКУ (КІЙ) ЗНОЙДЗЕШ. — Хіба каб дзе спыніцца пагрэцца... — Дзе ж ты тут пагрэешся? — Захацеўшы сабаку выцяць, дык кія знойдзеш (К.Чорны. Вясна). [Іванчанка:] Гэта ж не блізка. Як жа ты дарогу знайшла? [Люба:] Захацеўшы сабаку ўдарыць, палку зной- дзеш (А.Кучар. Заложнікі). КАЛІ ЗАХОЧАШ САБАКУ ВЫЦЯЦЬ, ТО КІЙ ЗНОЙДЗЕШ. — Алеся, ты тут? — крычала з-пад хаты маладым голасам прысадзістая дзеўка ў малінавай вязанай хустцы. — Го, тут!.. — Газы пазыч. — А ці ёсць там у саміх? — Калі захочаш сабаку выцяць, то кій знойдзеш... (ВАдамчык. Чужая бацькаўшчына). — Янкоўскі: Захацеўшы сабаку выцяць, кія знойдзеш; Прыказкі: Як захочаш выцяць сабаку, дык і кій знойдзеш; Хто хоча сабаку ўдарыць, той кій найдзе. ЗА ШТО КУПІЎ, ЗА ТОЕ І ПРАДАЮ. Паўтараю тое, што чуў. Ка- жуць, калі не ручаюцца за дакладнасць паведамлення. [Касперскі:] Не можа быць!.. [Лучыніна:] За што купіла, за тое прадаю... Прыехаў стар- шыня савета з раёна, расказваў... (І.Гурскі. Хлеб). — А можа, хлусіць ваша знаёмая?.. — Ну, за гэта я не магу ручацца. За што купіў, за тое і прадаю (І.Новікаў. Дарогі скрыжаваліся ў Мінску). — Думаеш, пра Ан- ціпа Партаса я выдумаў? — стараўся апраўдаць сябе Архіп Архіпавіч. — Далібог, не. А, казаў той, за што купіў, за тое і прадаю... (І.Сіняўскі. На паляванні). — Што скажаш? — прыпыніўся надзьмуты, чырвоны ад злосці Корсак. — Праўда, за што купіў, за тое і прадаю: бальшавікі арыштавалі Аўсяніка (В.Адамчык. І скажа той, хто народзіцца). Пры чым тут я? За што купіў, за тое прадаў (В.Каваленка. Падвышанае неба). — Насовіч: За што купіў, за тое й прадаў; Ляцкі: За што купіў, за тое й прадаў. З БАГАТЫМ НЕ ВАРТА СУДЗІЦЦА, А З ДУЖЫМ БІЦЦА. Гл. З дужым не дужайся, з багатым не судзіся. ЗБРОДЛІВАЙ КОШЦЫ ХВОСТ УЦІНАЮЦЬ. Шкадлівага, прагавітага чалавека чакае пакаранне. Скажам, чалавек, па сваёй прагавітасці або празмернай цікаўнасці, улез не ў сваю справу. За гэта ён пакараны. Гэта з'ява выклікае ў нас прыказку, скажам, такую: «Збродлівай кошцы хвост уцінаюць» (К.Крапіва. Беларускія прыказкі). — Насовіч: Збродлівай кошцы хвост уцінаюць. ЗВАРАНАЙ РЫБЕ ВАДА НЕ ПАТРЭБНА. Гаворыцца як папярэджанне не рабіць што-н. недарэчнае. [Багдан:) Захапілі мы дзядзінец, як ты нам за- гадаў. Разбілі і знішчылі ўсё дашчэнту. Усіх пусцілі пад меч. А гэтую ляльку... да цябе прывязлі. Рабі з ёю, што хочаш, твая воля! [Машэка:] Развязаць!.. [Сымонка развязвае Ганцы рукі.] [Багдан:] Дарма! Не варта гэтага рабіць, Машэка. Нашто ёй воля? Зваранай рыбе вада не патрэб- на! (В.Вольскі. Машэка). — Янкоўскі: Зваранай рыбе вада не патрэбна. З ВАЎКАМІ ЖЫЦЬ — ПА-ВОЎЧЫ (ПА-ВОЎЧАМУ, ПА-ВАЎЧЫ- КАМУ) ВЫЦЬ. Жывучы ў пэўным асяроддзі, чалавек мусіць прыстасоў- вацца да яго, рабіць так, як і тыя, з кім ён жыве. Сін.: Трапіў у вараны, крычы, як яны. Дзе дзецца ад усяго гэтага [прагавітага і агіднага]? Ці плюнуць на ўсё, адрачыся ад усяго ды ісці ў свет, шукаць сабе працы і людскога жыцця, ці змагацца з усім гэтым (але якім чынам?), ці, нарэ- шце, махнуць на ўсё рукой, рабіць па прыказцы «з ваўкамі жыць, па- воўчы выць» (К.Крапіва. Мядзведзічы). Але ж гэта глупства, цяпер жа не тое. З ваўкамі жыць — па-воўчаму выць. Але хто ж воўк, дзе хаваец- ца гэтая воўчая злосць, у каго ж гэты лёскат воўчых зубоў. Дзе ваўкі, дзе іх воўчыя зубы? (М.Лынькоў. Апошні зверыядавец). Я адзін чужы 85