Хай гавораць, што, нібыта, біты варты двух нябітых; я па вопыту здабытым раю быць табе не бітым (А.Александровіч. Парада). — Насовіч: За бітага аднаго двух нябітых даюць, ды не бяруць; Пры- казкі: За аднаго бітага даюць дзесяць нябітых, а іх і так не бяруць. ЗА БАГАЦЦЕ РОЗУМУ НЕ КУПІШ * [Ян:] Але, кажучы між намі, і ў Парыжы дурань зглупіць: каб меў зо- лата пудамі, сабе розуму не купіць (В.Дунін-Марцінкевіч. Сялянка). — Федароўскі: Усе за грошы купіш, толькі розуму не купіш; Пры- казкі: За багацце розуму не купіш. ЗАБІЛІ ЗАЙЦА НЕ ЗАБІЛІ, А ГУКУ (ШУМУ) МНОГА НАРАБІЛІ. Хоць вынікі і нязначныя, але водгалас ад якіх-н. дзеянняў вялікі. — Як ваша ўражанне? Словам, раскажыце, якія вынікі ад выбуху? — Вынік, — усміхнуўся Зазыба і пачухаў патыліцу, яўна спрабуючы гэтакім чынам зменшыць уражанне ад свае ўсмешкі. — Ведаеце, ёсць такая людская прымаўка: забілі зайца — не забілі, а шуму многа нарабілі (І.Чыгрынаў. Свае і чужынцы). — З паэмы Я. Коласа «Новая зямля», адзін з раздзелаў якой («Зіма ў Парэччы») завяршаецца радкамі: «Нідзе не бачылі зайцоў, і дзядзьку стрэліць не прыйшлося, але пачулі ад Антося: — Забілі зайца не забілі, але, брат, гуку нарабілі». ЗА БІТАГА ДВУХ НЯБІТЫХ ДАЮЦЬ. Гл. За аднаго бітага двух нябітых даюць. ЗАВІ ХОЦЬ ГАРШКОМ, ТОЛЬКІ Ў ПЕЧ НЕ СТАЎЛЯЙ. Гл. Хоць гар- пеком заві (называй), адно ў печ не стаўляй. ЗА ВЯЛІКІМ ПАГОНІШСЯ — І МАЛОЕ ЗАГУБІШ. Калі паквапішся на што-н. значнае, вялікае, то не даб'ешся поспеху і ў малым. Лепш бы пе- ракуліць той [эшалон], што ідзе на фронт. Але ж фашыстам не зага- даеш, які эшалон паслаць на пагібель. За вялікім пагонішся — і малое згубіш (І.Новікаў. Дарогі скрыжаваліся ў Мінску). — Федароўскі: Пажанешся за вялікім, то й малое згубіш; Паквапішся на вялікае, то й малое згубіш; Прыказкі: Не ганіся за вялікім, а то й малое згубіш. ЗАГАДАЙ ДУРНЮ БОГУ МАЛІЦЦА, ДЫК ЁН І ЛОБ РАЗАБ'Е. Занад- та руплівы чалавек толькі шкодзіць справе. Гаворыцца з асуджэннем пра чалавека, які перастараўся. Не растлумачылі вам як мае быць гэтай справы. Вы, мусіць, чулі прыказку: загадай дурню богу маліцца, дык ён і лоб разаб'е. Калі сапраўды вас хто-небудзь гнаў на пасёлкі, дык да яго гэта прыказка вельмі падыходзіць (К.Крапіва. Мядзведзічы). Чаго вы лезеце кожную хвіліну?.. Паспрабуйце самі вызваліцца з такіх путаў. Праўду кажуць: загадай дурню богу маліцца, дык ён і лоб разаб'е (Я.Маўр. Палескія рабінзоны). ПАШЛІ (ЗАСТАЎ) ДУРНЯ БОГУ МАЛІЦЦА, ДЫК ЁН ЛОБ РАЗАБ'Е. Многія члены рады недаўменна глядзелі на прамоўцу: што стары меле? Іваноўскі аж заёрзаў на месцы: «З глузду з'ехаў Іван, далібог з глузду з'ехаў... бо, пашлі дурня богу маліцца, дык ён лоб разаб'е» (І.Новікаў. Дарогі скрыжаваліся ў Мінску). Другі [кантралёр] праверыў бы, склаў адчэпны акт, маўляў, ёсць нязна- чныя недахопы, але і яны будуць выпраўлены, а я сур'ёзна ўзяўся за справу. Кажуць жа, застаў дурня богу маліцца, дык ён лоб разаб'е (В.Шырко. Споведзь правінцыяла). — Насовіч: Застаў дурня богу маліцца, дак і лоб сабе расквасіць; Пры- казкі: Застаў дурака богу маліцца — увесь лоб праб'е; Навучы дурня маліцца, то ён і лоб паб'е. ЗАГЛЯНЕ СОНЦА І У НАША АКОНЦА. Даб'ёмся і мы свайго, збудуц- ца нашы надзеі. Кажуць у цяжкі час з надзеяй, што няўдачы мінуцца. 80
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знакі націску, каб словы лепш знаходзілася праз пошук.

Дадатковыя словы

дабешся, дабёмся, зехаў, пабе, прабе, разабе, сурёзна
9 👁