ДРУЖБА (ПРЫЯЦЕЛЬ) ПАЗНАЕЦЦА Ў НЯШЧАСЦІ. [Лютынскі:] Я табе вельмі ўдзячны за твае пачуцці, хоць... людзі і кажуць, што дружба пазнаецца ў няшчасці (К.Крапіва. Канец дружбы). — Федароўскі: У няшчасці прыяцеля пазнаць; Прыяцеля пазнаеш у няшчасці; Прыказкі: У бядзе друга пазнаюць. ДУРНАЯ СПРАВА НЕ ХІТРАЯ. Гаворыцца з асуджэннем пра дрэнную, непрыемную справу, выкананне якой не патрабуе ніякай кемлівасці, умель- ства. — Цябе тады [Люська] перад генералам апраўдала, дык ужо і справядлівая. — А што ж — і апраўдала. Уратавала. Калі б не яна — расстралялі б за нішто. Дурная справа — не хітрая. Ш лопнул і б, і ўсё... (В.Быкаў. Трэцяя ракета). — Прыказкі: Дурное дзела не хітрае. ДУРНОМУ ЗАКОН НЕ ПІСАН. Гл. Дурню (дурному, дурням) закон не пісан(-ы). ДУРНЮ (ДУРНОМУ, ДУРНЯМ) ЗАКОН НЕ ПІСАН (-Ы). Дурань не лічыцца з агульнапрынятымі правіламі, нормамі паводзін. — Выклікае мяне дырэктар і кажа: «Забірайце [дзіця], іначай у калонію здадзім». А дурны такі, як пень. — Хто? Дырэктар? — Ну. Я і падумаў: дурню за- кон не пісан. Возьме і здасць. Шкода яму чужога? (ў.Ермаловіч. Зазімак). [Аўлас:] Эх, Аўлас, Аўлас... Мала цябе сцёбалі па адпаведных мясцінах і ў адпаведны час... А трэба было выбіваць дурасць. Дурню за- кон не пісаны... (А.Макаёнак. Выйгрыш). [Лесік] быў незвычайна дужы і, калі здаралася бойка, біўся жорстка, зацята. Апроч таго, за маўклівую панурасць, нелюдзімасць яго лічылі крыху ненармальным. А дурням, як вядома, закон не пісаны (І.Клімянкоў. Жабятон). — Насовіч: Дурному закон не пісан; Прыказкі: Дурному закон не пісан. ДУРНЯ І Ў ЦАРКВЕ Б'ЮЦЬ. Дурню нідзе не даюць спуску. Калі трэба ра- шаць што важнае, без гэтага ніяк нельга. Трэба з розумам: дурня і ў царкве б'юць (А.Кудравец. Сачыненне на вольную тэму). * [Сямёнаўна:] Фарбу прыбяры, а то будзе, як тады. [Генадзь:] А што было тады? [Сямёнаўна:] Тады сперлі тры банкі і не аддалі. [Генадзь:] Аблавухіх, кажуць, і ў царкве б'юць (А.Петрашкевіч. Укралі кодэкс). — Насовіч: Дурнога і ў царкве б'юць; Прыказкі: Дурнога і ў царкве (у касцёле) б'юць. ДУРНЯМ ЗАКОН НЕ ПІСАН. Гл. Дурню (дурному, дурням) закон не пісан(-ы). ДУРНЯЎ НЕ АРУЦЬ, НЕ СЕЮЦЬ, ЯНЫ САМІ РОДЗЯЦЦА. Гаворыцца звычайна як ацэнка чыйго-н. промаху, недарэчнага ўчынку і пад. Вера глядзіць на Зосю і тыкае сабе пальцам у лоб. — Дурняў не аруць, не сеюць, яны самі родзяцца, — ціха кажа Гарбач (Р.Мурашка. Салаўі свя- тога Палікара). * Дзіва, кайзеру патрэбны будуць халуі... Здраднікаў не сеюць і не жнуць, яны самі родзяцца (І.Гурскі. Вецер веку). І ёсць жа гэткія ахла- моны, не пераводзяцца. Нездарма людзі кажуць: дурняў не сеюць і не жнуць, яны самі растуць... (В.Гігевіч. Палтэргейст). — Насовіч: Дурняў не сеюць, а самі родзяцца; Федароўскі. Дурняў не сеюць, не гаруць: яны самі родзяцца. ДЫМУ БЕЗ АГНЮ НЕ БЫВАЕ. Ha ўсё ёсць свая прычына; без прычыны нічога не бывае. Гаворыцца тады, калі распаўсюджваюцца якія-н. чуткі. Прыпісалі б яе мужу любую другую жанчыну, у Валянціны Андрэеўны, магчыма, ячшэ ўзніклі б нейкія падазрэнні: не бывае дыму без агню. Але Маша... (І.Шамякін. Сэрца на далоні). — Не разумею. Адкуль гэта 74