Насовіч: Дзельніка дзела баіцца; Прыказкі: Дзельніка дзела баіцца; Дзела майстра баіцца; БРС: Справа майстра баіцца. ДЗЕ ЛЮДЗІ БЯДНЕЮЦЬ, ТАМ ПАНЫ БАГАЦЕЮЦЬ. Пра сацыяльную няроўнасць і ўзаемаадносіны паміж беднымі і багатымі. [Маці:] Стары мой працуе ад ранку да ранку, а ўсё пану ідзе... Праўду стары мой кажа: дзе людзі бяднеюць, там паны багацеюць. Так вось і з намі, галубка, — мы бяднеем, а пан сабе новыя палацы будуе (В.Вольскі. Цудоўная ду- дка). — Янкоўскі: Дзе людзі бяднеюць, там паны багацеюць. ДЗЕ НІ КІНЬ, ДЫК КЛІН. Гл. Куды ні кінь, усюды клін. ДЗЕНЬ З АЛЕЕМ, А ТЫДЗЕНЬ ТАК ГАЛЕЕМ. Пра жыццё надгаладзь. Сін: Есць хлеб — ядзім, а няма — глядзім, сёння паабедаем, а як заў- тра — не ведаем. А як вы з Кашалевічавым Васем падаткі збіралі? Не- дзе стары партфель знайшлі, хімічны аловак, напхалі ў той партфель паперы і давай хадзіць па хатах. Людзі рагочуць, хто кусок хлеба дасць, хто аладку... Так і жылі: дзень з алеем, а тыдзень так галеем (В.Шырко. Хай людзі бачаць). — Янкоўскі: Дзень з алеем, а тры дні галеем. ДЗЕНЬ ПРАЖЫЎ, ТО І ДЗЯКУЙ БОГУ. Гл. Што дзень (дзянёк) пра- жыў, то і дзякуй богу. ДЗЕ НЯНЕК МНОГА, ТАМ ДЗІЦЯ БЯЗНОГА (МУРЗАТАЕ). Справы ке- пскія, калі за іх бярэцца адразу некалькі чалавек. Гаворыцца з асуджэннем пра безадказныя адносіны да справы, калі адзін спадзяецца на другога. Сін: У сямі нянек дзіця без вока. — Вось што, Віктар, — рэзка перапыніў яго Зімчук, — дзе нянек многа, там дзіця бязнога. Гэта — азы... (У.Карпаў. Без нейтральнай паласы). Ты добры гаспадар, Лазавенка, і ведаеш, што дзе многа нянек, там дзіця заўсёды мурзатае (І.Шамякін. У добры час). — Насовіч: Дзе многа нянек, там часта дзіця бязносае; Прыказкі: Дзе нянек многа, там дзіця бязнога; Дзе многа нянек, там дзіця без носу; Дзе багата нянек, там дзеці бязносыя. ДЗЕ ПОП ЦАРКВУ СТАВІЦЬ, ТАМ ПАН КАРЧМУ ЛАДЗІЦЬ. Пра невыпадковае, наўмыснае суседства карчмы з царквой. — Ды яшчэ Пра- нас Парэчкус дадаў ім жару, што некалі твой дзед і дзед Анежкі ў кас- цёле галовы ледзь адзін другому не праламалі. — Я чуў пра гэта сам... Праз гарэлку, відаць, усё гэта. Недарма ж кажуць — дзе поп царкву ставіць, там пан карчму ладзіць (П.Броўка. Калі зліваюцца рэкі). — Прыказкі: Дзе поп царкву ставіць, там пан карчму ладзіць. ДЗЕ П'ЮЦЬ, ТАМ І ЛЬЮЦЬ. 1. Кажуць у апраўданне, калі хто-н. за сталом незнарок разліў пітво. Вольф нязграбна павярнуўся і разліў кофе. Ён хацеў пахваліцца, што ведае рускую мову, і сказаў: — Дзе коратка, там і льецца... Чорт вазьмі!.. — У нас кажуць: дзе п'юць, там і льюць, — усміхнуўся Зорын, дадаўшы: — А яшчэ: дзе коратка, там і рвецца... (І.Гурскі. У агні). 2. У вялікай справе не абысціся без страт. Каб тады яшчэ, як першыя «матылькі» залёталі, легла зіма, — ого-го, што было б [з буракамі]! А гэта ўжо дробязь асталася... Дзе п'юць, там і льюць... А гатовыя не ця- пер, то ў чацвер выграбуць, завязуць. Нічога, калі і мароз трохі пры- хопіць (П.Місько. Сітус інверсіс). — Ляцкі: Дзе п'юць, там і льюць; Янкоўскі: Дзе п'юць, там і льюць. ДЗЕТАК УЗГАДАВАЦЬ — НЕ ГРЫБОЎ НАЗБІРАЦЬ. Дзетак узгада- ваць — не лёгкая справа. Што за людзі пайшлі па свеце, адзін за дру- гога мудрэйшы... І мне не хочацца пакідаць школу, але што ты зробіш? Дзетак узгадаваць — не грыбоў назбіраць (І.Гурскі. Вецер веку). 68
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знакі націску, каб словы лепш знаходзілася праз пошук.

Дадатковыя словы

пюць
11 👁