ДЗЕ ВОЎК РАДЗІЎСЯ, ТАМ І КУСТ ЯМУ МІЛ. Пра замілаванне да род-
нага краю, да мясціны, дзе нарадзіўся хто-н. Сін.: Дарагая тая хатка, дзе
радзіла мяне матка; Міл той куток, дзе абрэзалі пупок; Родная зямелька
як зморанаму пасцелька. Эх, калі б з ёй разлучыўся, плакаў з усіх сіл...
Эй, бо дзе воўк урадзіўся, яму куст той міл! (Я.Купала. З песень аб
сваёй старонцы). — Прыказка і праўда: дзе воўк радзіўся, там і куст
яму міл... — А вось і няпраўда, — запярэчыў гаспадар. — Я ў Ігумені
радзіўся, а тутака як абжыліся, дык калом не выганіш (Л.Калюга. Ні
госць ні гаспадар).
— Прыказкі: Дзе воўк радзіўся, там і куст міл.
ДЗЕ ГНОЙ, ТАМ І ЛОЙ. У каго поле ўгноенае, той можа спадзявацца на
багаты ўраджай для сябе і свойскай жывёлы. Вы саромеецеся вымаўляць
слова «гной», які ж з вас тады кіраўнік сельскай установы? Дайце гною
нашай зямлі — яна азалаціць чалавека... Чулі, можа, прыказку: дзе
гной, там і лой (І.Гурскі. Шумяць лясы зялёныя).
— Федароўскі: Дзе гной, там і лой; Прыказкі: Калі ёсць гной, то й бу-
дзе лой; Дзе гнаёк, там і лаек.
ДЗЕ ГОСЦЬ, ТАМ І БОГ ЁСЦЬ. Прыход госця — вялікая радасць. Сін.:
Госць на парог — радасць у хату; Госць у дом, бог у дом. — Захадзі, Ця-
рэшка, захадзі. [Цярэшка:] Пахвалены Езус! [Дзед і баба:] Навекі! На-
векі! [Баба:] Дзе госць, там і бог ёсць. [Дзед:] Заходзьце бліжэй, бліжэй
(У.Галубок. Ліпавічок).
ДЗЕ КАША ДЫ АЛАДКА, ТАМ І ГРАМАДКА. Гаворыцца за сталом у
часе абеду ці святочнага частавання. [Поп:] Дай мне, бабулька, кавала-
чак сала... Дай мне яечак ды трохі кілбас... [Дзед:] Дзе каша ды аладка,
там і грамадка... Сядайце, бацюшка (В.Вольскі. Дзед і Жораў).
— Ляцкі: Дзе каша й аладка, там будзе й грамадка; Прыказкі: Дзе
каша і аладкі, там будзе і грамадка.
ДЗЕ КОРАТКА (ТОНКА), ТАМ ІРВЕЦЦА (І РВЕЦЦА). Калі ў чым-н. не
шанцуе, то здараецца і яшчэ большая непрыемнасць, бяда. Калі вячэралі,
разбілі гладыш з сыраквашай, якую Саша купіла ім [Пятру з Лен-
кай], — галоўны іх харчовы запас. Дзе коратка, там ірвецца (І.Ша-
мякін. Трывожнае шчасце). «Дзе коратка, там і рвецца», — падумаў Ва-
лошын. І так невялікія сілы іх былі раздзелены ў траншэі. Вядома, не-
мцы хутка прыкончаць тых у нейкім там бліндажы, пасля возьмуцца за
астатніх (В.Быкаў. Яго батальён). З сарака двух чалавек умелі плаваць
толькі дваццаць сем... — А я, грэшным дзелам, палічыў, што мы і без
парома абыдземся. Ажно... Дзе коратка — там і рвецца (Б.Сачанка.
Вялікі Лес). Чаго мы баяліся, так і здарылася. І гэта заўсёды так. Дзе
коратка, там і рвецца (В.Зуб. Госці з космасу). Недарма ж, чалавеча, ка-
жуць, дзе коратка, там і рвецца... Паслухай жа, што было далей. Вайніла
я на двор, каб вады ў студні набраць ды чаю згатаваць, гляджу — нем-
цы!.. (І.Сіняўскі. Сакратарыха). Раслі, кучаравіліся дрэўцы, дагледжа-
ныя тваімі клапатлівымі рукамі. Толькі, як кажуць, дзе тонка, там ірве-
цца. У калядныя маразы вымерз твой маладзенькі сад (В.Праскураў.
Сады цвітуць).
— Ляцкі: Дзе коратка, там і рвецца; Прыказкі: Дзе тонка, там і рвец-
ца; Дзе коратка, там рвецца, дзе больна, там б'ецца.
ДЗЕЛА
ДЗЕЛЬНІКА
(СПРАВА
МАЙСТРА)
БАІЦЦА
Ва
ўмелых
руках
дзела (справа) спорыцца. Цар скамарохаў пахваліў парашок і майстра: —
Дзела дзельніка баіцца (З.Бядуля. Сярэбраная табакерка). Недарма ка-
жуць: справа майстра баіцца. Сёння ж аддам у друкарню. А цяпер бу-
дзем абедаць (І.Гурскі. Вецер веку).
67
Дадатковыя словы
бецца
9 👁