А ведаеш, Лабуня, гэты артыкул зробіць калі не пераварот, дык поўнае замяшанне ў галовах судовых чыноўнікаў, а таксама і ў паліцэйскіх, бо «Минский листок» — гэта іх сімвал веры. — Што ж! — весела азваўся Лабановіч, падняўшы чарку: — Дай божа нашаму цяляці воўка зваяваці (Я.Колас. На ростанях). — Малады ён яшчэ, маці, дурны, пабачыш, раджу яму другое, пабольшае клопатаў, тады ён працверазее... — Каб жа, донька, твае словы ды богу ў вушы, каб, як гавораць, і нашаму цяляці ваўка спаймаці (І.Капыловіч. Бяроза на мяжы). — Прыказкі: Дай бог нашаму цяляці воўка паймаці; Дай божа цяляці воўка паймаці, але бяда, як воўк цяля наймае. ДАЙ БОЖА, КАБ УСЁ БЫЛО ГОЖА, А ШТО НЯГОЖА — НЕ ДАЙ БОЖА. Часцей ужываецца як тост. * — Адзін з іх хоча, каб я ехаў да яго бацькоў у Кіргізстан... Як вы скажаце, дзядзька Сямён? — Дай божа, каб табе і з намі было гожа, а бу- дзе нягожа — не дай нам шчасця, божа... Так старыя гаварылі (В.Мыслівец. Мужанцы). — Янкоўскі: Дай божа, каб усё было гожа, а што нягожа — не дай божа; Выслоўі. Дай божа, каб усё было гожа, а што нягожа — не дай (не давядзі) божа! ДАЙ БОЖА Ў ДОБРЫ ЧАС СКАЗАЦЬ, А Ў ЛІХІ (НЯДОБРЫ) ПА- МАЎЧАЦЬ. Ужываецца як агаворка, што чалавек змушаны казаць пра што-н. нядобрае, што лепш бы пра гэта не гаварыць. Ёсць у народзе сказ-прымаўка: «Дай божа ў добры час сказаць, а ў час нядобры памаў- чаць», дык вось і думай тут, галоўка (Я.Колас. Рыбакова хата). Словы, як відаць, маюць моц і могуць выклікаць няшчасныя з'явы, калі пра гэ- тыя з'явы гавораць у нядобры час- А таму, калі гавораць аб якім-не- будзь няшчасці, звычайна агаворваюцца: «Дай божа ў добры час ска- заць, а ў ліхі памаўчаць»... (К.Крапіва. Беларускія прыказкі). — Насовіч: Дай божа ў добры час сказаць, а ў ліхі памаўчаць; Пры- казкі: У добры час сказаць, а ў ліхі прамаўчаць. ДАЙ ЖОНЦЫ (БАБЕ) ВОЛЮ — ЗАВЯДЗЕ Ў НЯВОЛЮ Гаворыцца таму ці пра таго, хто папускаецца, паддаецца жонцы, дазваляе ёй сва- бодна дзейнічаць. — Вось няхай ведае на другі раз... — ківаў ён [Псюк] пальцам у бок, куды пабегла Зося да бацькоў. — Гэтакіх гусак трэба, не шкадуючы, скубці. Вядомая рэч! Дай бабе волю — завядзе ў няволю! Не супынім спачатку — прапала. Го-о! (Ц.Гартны. Сокі цаліны). — Федароўскі. Хто дае жонцы волю, то сам лезе ў няволю; Прыказкі: Дай жонцы волю, то сам пойдзеш у няволю; Дай волю, а сам у няволю. ДАЛЕЙ У ЛЕС — БОЛЕЙ ДРОЎ. Гл. Чым далей у лес, тым болей (больш) дроў. ДА ПАРЫ ЗБАН (ЖБАН) ВАДУ НОСІЦЬ РУЧКА (ВУШКА) АДАР- ВЕЦЦА — ЗБАН ПАБ'ЕЦЦА. Усяму бывае канец. Найчасцей ужыва- ецца як пагроза ці папярэджанне быць асцярожным. А што справа небяс- печная — гэта праўда, ды і не вельмі пачэсная справа. Да пары збан ваду носіць (М.Машара. «Крэсы» змагаюцца). [Андрэй:] Тата, мне так хочацца з табой пагаварыць па шчырасці, каб ты, выслухаўшы мяне, зразумеў — нельга так далей, нельга. [Зарудны:] Ты што? Ты на што ўвесь час намякаеш? [Андрэй:] На прыказку: «Да пары збан ваду носіць...» (А.Маўзон. У ціхім завулку). — Бачыш, колькі разоў выносім скуры, і нічога, жывыя. — Да пары збан ваду носіць, — не здавалася Марыя (І.Новікаў. Да світання блізка). А дзед вёў сваё: — Ведаеш жа, мусіць, прымаўку — да пары збан ваду носіць... — Ды нічога такога я не раблю, — Якім адвёў позірк убок (Я.Курто. Дарога бяжыць насу- страч). Ты думаеш, у цябе асечкі не будзе? Да пары жбан ваду носіць 62