Янкоўскі: Гора табе, воле, колі цябе карова коле!; Прыказкі: Бедная тая дамова, дзе вала бадзе карова. ГОРА ТОЛЬКІ РАКА (РАКАЎ) КРАСІЦЬ. Кажуць са спачуваннем пра ча- лавека, які шмат перажыў. Не глядзі, што я чорнай зарос барадой. Не зарос барадой, а зарос я бядой. Не дзівіся таксама з убораў маіх: гора красіць, Паліна, толькі ракаў адных (А.Куляшоў. Грозная пушча). — Прыказкі: Гора толькі рака красіць. ГОРКА РЭДЗЬКА, ДЫ ЯДУЦЬ, ЦЯЖКА (ДРЭННА, ЛІХА) ЗАМУЖАМ, ДЫ ІДУЦЬ. Гаворыцца звычайна як суцяшэнне, што іншага выйсця няма, што з гэтым трэба прымірыцца. Сін.: Горкая гарэлка, але п'юць, дрэнна замужам, але ідуць. [Дзяўчына:] Я, здаецца, [замуж] нізангга не пайду. [Маладзіца:] Ах, мая ты Марачка! Як прыйдзе твая часіна, дык і не па- думаеш, цяжка ці не. Як у той прыказцы гаворыцца: горка рэдзька, ды ядуць, цяжка замужам, ды йдуць... (М.Гарэцкі. Каменацёс). — Вы так хваліце... «Горш не будзе...» Хто ж гэта пойдзе, калі горш? — Горка рэ- дзька — ды ядуць, цяжка замужам — ды йдуць (П.Місько. Градабой). [Пажылы селянін:] А чаго? Спытай хто хоча, не сілком жа іх валочуць! Горка рэдзька, ды ядуць, дрэнна замужам, ды йдуць (М.Клімковіч. Ка- цярына Жарнасек). [Скрылёў:] Цяжка, брат, тут што-небудзь раіць. Ба- дай што ты разумную думку выказаў. Рабі так. Горка рэдзька, ды ядуць, ліха замужам, ды ідуць (Р.Кобец. Гута). — Ляцкі: Горка рэдзька, ды ядуць, ліха замужам, ды йдуць; Прыказкі: Горка рэдзька, ды ядуць, ліха (дрэнна, кепска) замужам, ды ідуць. ГОРКА ЧАСАМ ПРАЦА, ДЫ ХЛЕБ АД ЯЕ САЛОДКІ. Гаворыцца з упэў- ненасцю ў апраўданне добрых вынікаў часам цяжкай працы. Рукі ў вас ёсць і галава на плячах, будзеце працаваць, як і ўсе добрыя людзі. Праца красіць і славіць. У народзе кажуць: горка часам праца, ды хлеб ад яе салодкі (І.Гурскі. Вецер веку). — Прыказкі: Горка часам праца, ды хлеб ад яе салодкі. ГОРКАЯ ГАРЭЛКА (ГАРЭЛАЧКА), АЛЕ П'ЮЦЬ, ДРЭННА ЗАМУ- ЖАМ, АЛЕ ІДУЦЬ. Гаворыцца жартаўліва ці як суцяшэнне, што іншага выйсця няма, што з гэтым трэба прымірыцца. Сін.: Горка рэдзька, ды ядуць, цяжка замужам, ды ідуць. [Васіліса:] Наташа! Не ўводзь мяне ў злосць, бо я не пагляджу, што ў хаце сваты. Я, можа, не бацька, з та- бою цацкацца! [Шпакоўскі:] Што ж, горкая гарэлачка, але п'юць, дрэн- на замужам, але ідуць. [Наташа:] Не чапайце мяне (І.Гурскі. Свае людзі). * [Маці] прыгубляла чарку, калацілася і пытала: — Як жа людзі п'юць? Але праўду кажуць: кепска замужам, але йдуць, горка водка, але п'юць (В.Адамчык. Дзікі голуб). — Прыказкі: Гарэлка горка, ды яе п'юць, замужам нядобра, ды ідуць. ГОРШ, КАЛІ БАІШСЯ, І ЛІХА НЕ МІНЕШ, І НАДРЫЖЫШСЯ Га- ворыцца як парада не паддавацца страху. [Навум:] Я пярвей маўчаў; але як пан пачаў распытваць, прыпомніў сабе прымаўку: горш, калі баішся, і ліха не мінеш, і надрыжышся; бяды ж горшай не будзе; дай ну ж пець ды выспевываць усю праўду (В.Дунін-Марцінкевіч. Сялянка). — Насовіч: Горшы, калі баішся: і ліха не мінеш, і надрыжышся; Фе- дароўскі: Найгорш, як баішся, бо і наб'юць і надрыжышся; Прыказкі: Горш, калі баішся, і ліха не мінеш, і надрыжышся. ГОСЦЬ МАЛА ГАСЦЮЕ, ДЫ БАГАТА БАЧЫЦЬ Чужы чалавек, нядоўга пабыўшы ў каго-н., многае заўважае. Асабліва асцерагаліся новага, све- жага чалавека, які мог зайсці ў любы час у хату, убачыць непарадак і абняславіць: «Што ён падумае пра нас? Ды і скажа?» Госць мала гас- цюе, ды багата бачыць (Б.Сачанка. Вечны кругазварот). 56