А.Маўзон. Пад адным небам). Вашы хлопцы папрацавалі на славу. Ну што ж, як кажуць: вялікаму караблю вялікае і плаванне (І.Гурскі. Ля- сныя салдаты). * Ён плавае на ўсіх заліках і на любым экзамене. Вядома, гультаям вялікім — вялікае і плаванне (П.Сушко. Студэнт пад ветразем). — БРС. Вялікаму караблю вялікае плаванне. ВЯЛІК ПЕНЬ, ДЫ ДУРАНЬ. Гаворыцца іранічна пра што-н. знешне вялікае, з чаго, аднак, няма толку. [Рахлюк:] У вёсцы не павінна быць сто пяцьдзесят двароў, як у Мядзведзіцах. Да такой вёскі цалкам пады- ходзіць прыказка: «Вялік пень, ды дурань» (К.Крапіва. Мядзведзічы). — Насовіч: Вялік пень, ды дурань; Прыказкі: Вялік пень, ды дурань. ВЯСЕННІ (ВЯСНОВЫ) ДЗЕНЬ ГОД КОРМІЦЬ. Ужываецца як сцвяр- джэнне, што дабрабыт селяніна залежыць ад яго стараннасці, дбайнасці ў вясеннія дні на полі. Я ведаю, што ты стаміўся і што табе трэба адпа- чыць. Але... Вясенні дзень год корміць. Вясна на вачах сушыць поле, коней мала... Трактар стаіць, а Ягаднае ў нас не кранута нават (У.Краў- чанка. Веснавымі днямі). А як захварэеш? Ды яшчэ вясною, калі сама араць, сеяць трэба? Ці ў час касавіцы, жніва? Вясновы, ды і летні дзень, кажуць, год корміць (Б.Сачанка. Вечны кругазварот). * Ужо даўно адсеяліся. Прыйшла самая гарачая пара, калі, як кажуць хлебаробы, дзень год корміць (І.Гурскі. У вялікай дарозе). — Прыказкі. Вясенні дзень год корміць. ВЯСНОВЫ ДЗЕНЬ ГОД КОРМІЦЬ. Гл. Вясенні (вясновы) дзень год ВЯСНОЮ ВЯДРО (КОРАБ, ЦЭБАР) ВАДЫ, А ЛЫЖКА ГРАЗІ, А ВО- СЕННЮ ЛЫЖКА ВАДЫ, А ВЯДРО (КОРАБ, ЦЭБАР) ГРАЗІ Кажуць пра вясеннія і асеннія дажджы і іх вынікі. * Непакоіла іншае: калі так пабудзе — днём сонца, ноччу марозік, — не агледзішся, як асмягне, запыліць зямля. Гэта не восень, калі з лыжкі вады — вядро гразі. Вясною наадварот: з вядра вады — лыжка гразі (В.Блакіт. Шануй імя сваё). — Насовіч: Вясною кораб вады, ды коўш гразі, а восенню коўш вады, ды кораб гразі; Ляцкі: Вясной вядро вады, а лыжка балота, а ўвосені лыж- ка вады, а вядро балота; Федароўскі: Вясною цэбар вады — ложка гразі, а восешш ложка вады, а вядро гразі. ГАВАРЫ, ДЫ НЕ УСЁ ДАГАРЫ. Кажуць з неадабрэннем таму, хто гаворыць што-н. нелагічна, бесталкова. — Вой, ці чулі ж яшчэ? У Двар- чаны з Нямеччыны жыдэ панаехалі. — Ой, Вольга, ты гавары, ды не ўсё дагары (В.Адамчык. Чужая бацькаўшчына). «Добра жывеш, сы- нок, — кажа бацька, — каб у трыццатым так жыў — раскулачылі б!..» Але гэта я ўжо наперад забягаю, як Ігнасева сучка. Гавары, ды не да- гары (В.Шырко. Споведзь правінцыяла). ГАДАВАЛА САВА ДЗЕЦІ, ДЫ НЯМА НА ШТО ГЛЯДЗЕЦІ. Гаворыцца з неадабрэннем пра бацькоў ці бацькам, дзеці якіх не атрымалі належнага выхавання. [Вярэніч:] А цяпер вось табе і вяселле! Гадавала сава дзеці, ды няма на што глядзець Бо на свет пусціць — кожны дурань пусціць. корміць. 50
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знакі націску, каб словы лепш знаходзілася праз пошук.
9 👁