Федароўскі: Восень на рабым кані ездзіць; Прыказкі: Восень на ра- бым (шэрым) кані ездзіць. ВОСЬ ВАМ ХАМУТ І ДУГА, І, А Я ВАМ БОЛЕЙ НЕ СЛУГА Гл. Вось табе (вам) хамут і дуга, і, а я табе (вам) больш, болей не слуга. ВОСЬ ТАБЕ (ВАМ) ХАМУТ І ДУГА, 1, А Я ТАБЕ (ВАМ) БОЛЬШ, БОЛЕЙ НЕ СЛУГА. Гаворыцца пры адмаўленні падтрымліваць якія-н. сувязі, мець справу з кім-н. [Надзя:] І наогул, Антаніна Пятроўна, сёння я ў вас апошні дзень. Пасуду памыю пасля гасцей — і бывайце зда- ровы. Вось вам хамут і дуга, і я вам больш не слуга (К.Крапіва. Зацікаў- леная асоба). [Люба:] Што гэта за грошы? [Ганна Іванаўна:] Ад ма- газінаў засталося... Вось табе хамут і дуга, я табе не слуга... Іду я... (І.Мележ. У новым доме). [Байкач:] Скажы, а калі ты пападзешся, вы- дасі мяне ці не? [Пякарская:] А ты думаў як! Я ў зямлі буду гніць, а ты па волі хадзіць? Не чакай ад мяне гэтага! [Байкач:] Тады вось табе ха- мут і дуга, а я болей не слуга (І.Гурскі. Патрыёты). — Насовіч: Вот табе хамут і дуга, а я табе не слуга; Прыказкі: Хамут не дуга, я табе не слуга. ВОЎКА БАЯЦЦА — У ЛЕС НЕ ХАДЗІЦЬ. Гл. Ваўкоў (ваўка, воўка) ба- яцца — у лес не хадзіць. ВОЎКА НОГІ КОРМЯЦЬ. Гл. Ваўка (воўка) ногі кормяць. ВОЎК І ЛІЧАНАЕ БЯРЭ. Гаворыцца з асуджэннем пра таго, хто не лічыц- ца ні з чым і гатовы адабраць нават апошняе. — Тады нічога не аста- нецца, як з немцамі сябраваць, — заключыў Гадлеўскі. — Яны нам па- моіуць... — Хутчэй апошняе забяруць, — іранізаваў Езавітаў. — Ваўкі і лічанае бяруць... (І.Гурскі. Вецер веку). — Насовіч: Воўк і шчотанае бярэць; Прыказкі'. Воўк і лічанае бярэ. ВОЎК КАЗЕ НЕ ТАВАРЫШ. Людзей, розных па характары, сацыяльным становішчы і пад., нішто не можа аб'яднаць. Кажуць пра таго, хто не раўня каму-н. Сім.: Арлу з савой не па дарозе; Гусь свінні не таварыш; Пешы коннаму не таварыш (у 2 знач.). — Праўду бацька кажа, воўк казе не таварыш. Бач ты, разумны які, на хутар аблізваецца, на гатовенькае. Мужык мужыком, а дурнейшых за сябе шукае, — абурыўся Казік (С.Грахоўскі. Рудабельская рэспубліка). — Прыказкі: Воўк казе не таварыш. ВОЎК КАЛЯ (ПАБЛІЗУ) СВАЙГО ЛОГАВА НЕ БЯРЭ (НЕ ШКОДЗІЦЬ). Несумленны, але хітры чалавек не робіць шкоды суседзям, каб не выклікаць у іх падазрэння да сябе. — Трэба было б Парамонішы- нага паглядзець. — Успеецца. Каля свайго логава і воўк не бярэ (М.Ло- бан. На парозе будучыні). І да калектывізацыі ён [Калчак] не падаваў голасу, і ў час калектывізацыі маўчаў. Старэйшыя, больш вопытныя людзі ацэньвалі гэта так: воўк ніколі не шкодзіць паблізу свайго ло- гава... (У.Шахавец Дарога пачыналася ў Бярозаўцы). * — Ну, а тут — не чапаў? — Тут — спакой: воўк і той не хапае авец бліз бярлогі сваёй (А. Куляшоў. Грозная пушча). — Насовіч: Воўк не робіць шкоды блізка; Федароўскі: Воўк паблізу свайго кубла шкоды не робіць; Прыказкі: Воўк ля свайго логава не шкодзіць. ВОЎК ЛІНЯЕ, ДЫ НОРАВУ НЕ МЯНЯЕ. Гаворыцца з неадабрэннем пра таго, хто па-ранейшаму застаецца ўпартым, не мяняе сваіх звычак, но- раву. — Воўк ліняе, ды нораву не мяняе. — Вы аб кім гэта? — не зра- зумеў адразу Віктар. — Вядома, аб кім — аб Полю Арнолю! (М.Гамо- лка. Шосты акіян). — Прыказкі: Воўк кожны год ліняе, але нораву не мяняе. 46