Прыказкі: Лысае жарабя ўрадзілася, лысае і здохне; Як урадзіўся з лысінкай, то й памрэ з лысінкай; Нарадзілася кабыла з лысінкай, дык і здохне, не сцёршы. ЯК МУКІ СКРЫНЯ, ДЫК І СВІННЯ ГАСПАДЫНЯ. Кожны можа до- бра згатаваць ежу, калі ёсць з чаго. — А ты смачна варыш, гаспады- нька. Як хадзіла на работу, то мы елі горш. — Як мукі скрыня, дык і свіння гаспадыня. Дай мне час, дай з чаго, дык я табе так згатую, што цябе за вушы ад талеркі не адцягнеш... (У. Дамашэвіч. Камень з гары). УСЯКАЯ БУДЗЕ ГАСПАДЫНЯ, КАЛІ МУКІ ПОЎНАЯ СКРЫНЯ. Аднаго разу, калі дачка стала павучаць яе, маўляў, хто ж гэтак робіць, дзіва што ў вас ніколі парадку не было, Марыля не вытрымала, сказа- ла: — Усякая будзе гаспадыня, калі поўная скрыня (З. Прыгодзіч. Ноч перад нядзеляю). — Ляцкі: Усякая гаспадыня, калі мукі поўна скрыня; Янкоўскі: І свін- ня гаспадыня, калі мукі скрыня; Прыказкі: Калі мукі поўна скрыня, то і свіння гаспадыня. ЯК НА ГРАМНІЦЫ НАП'ЕЦЦА ПЕВЕНЬ ВАДЗІЦЫ, ДЫК НА ЮР'Я НАЕСЦА ВОЛ ТРАВІЦЫ. Ужываецца як адзін з паказчыкаў народнага календара прыроды; грамніцы, Юр'я — святы ў хрысціян, першае прыпа- дае на 2 лютага, другое — на 23 красавіка (па старым стылі). «Грамніцы ж сёння, Стрэчанне, — успомніла Сабіна. — Як на грамніцы нап'ецца певень вадзіцы, дык на Юр'я наесца вол травіцы. Здаецца, багата ад- талінак, трэ прыгледзецца...» (А. Кажадуб. Стрэчанне). — Прыказкі: Як на грамніцы нап'ецца певень вадзіцы, то на Юр'я наесца вол травіцы. ЯК НЕ ЕЛА ДУША ЧАСНАКУ, ПАХНУЦЬ НЕ БУДЗЕ. Невінаваты ча- лавек не можа абвінавачвацца ў чым-н. [Жэня:] Ну-ну, ці даўно яшчэ рукі твае Гэльку абдымалі ўпоцемку? [Андрэй:] Ды хіба ж можна змяніць сакавітую вішню на пажоўклы ападак з дрэва? [Жэня:] Ой ты, хват добры. Я цябе наскрозь бачу. [Андрэй:] Як не ела душа часнаку, пахнуць не будзе (І. Козел. Над хвалямі Серабранкі). — Насовіч: Чыя душа часнаку не ела, то й пахнуць не будзень; Ян- коўскі: Чыя душа часнаку не ела, пахнуць не будзе; Прыказкі: Як душа не ела часнаку, не пахла б; Хто часнаку не еў, той смярдзець не будзе. ЯК НЯМА РЫБЫ БЕЗ КОСЦІ, ТАК І НЯМА ЧАЛАВЕКА БЕЗ ЗЛОСЦІ. Звычайна кажуць, калі просяць прабачыць за нечаканы парыў злосці. [Федзя:] Ну, прабач ты мне, Ядзя... Пагарачыўся крыху... Сама ведаеш, як няма рыбы без косці, так і няма чалавека без злосці. Даруй мне, больш ніколі не паўторыцца гэта (І. Козел. Над хвалямі Сера- бранкі). — Федароўскі: Няма мяса без косці, а чалавека без злосці. ЯКОЕ ДРЭВА, ТАКІ І КЛІН, ЯКІ БАЦЬКА, ТАКІ І СЫН. У дзецях паўтараюцца недахопы ці станоўчыя рысы бацькоў. Сін.: Калі бацька ры- бак, то і сын глядзіць на ваду; Яблык ад яблыні недалёка падае; Які куст, такі і адростак; Якое карэнне, такое і насенне. [Навум:] Нябожчык стары пан.. быў нам, як родны бацька: хлеба, солі нікому не жалеў... Будзь і ты яму схожы. Тагды спраўдзіцца прымаўка: якое дрэва, такі клін, які бацька, такі сын (В. Дунін-Марцінкевіч. Сялянка). [Ева:] Няў- жо і Лявон згадзіўся? [Зяноўя:] Якое дрэва, такі і клін, які бацька, такі і сын (В. Гарбацэвіч. Вяселле). Пра яго гаварылі: «Яўхім ліпне да працы, як муха да мёду». Дзеці таксама цягнуліся да работы. Якое, кажуць, дрэва, такі і клін, які бацька, такі і сын (І. Гурскі. Ганульчына гора). Ду- мала, бацька п'е, дык хоць сыны разумнейшыя будуць. Але ж: якое дрэва — такі клін, які бацька — такі й сын (Л. Дайнека. Запомнім сябе 241