ЧАКАЙ ПЯТРА — СЫР (СЫРУ) З'ЯСІ Няма надзей, што збудзецца тое, пра што ідзе размова. [Кацярына:] На чым гэта ты абжывешся? На дзвюх дзесяцінах? [Рыгор:] Калі бальшавікі ўтрымаюцца, то і зямля бу- дзе. [Кацярына:] Утрымаюцца... Чакай Пятра, сыр з'ясі (К Крапіва. Партызаны). Хто будзе шукаць забойцу Рудзянкі? Каму гэта трэба? Можа, шэф слязу пусціць? Чакай Пятра, сыр з'ясі! (І. Новікаў. Руіны страляюць ва ўпор). — Шула згніло. Што тут ужо мастаколіць. Імполь вернецца ды паправіць. — Чакай Пятра — сыр з'ясі (В. Адамчык. І скажа той, хто народзіцца). — А мо водаправод будуць цягнуць у гэты канец... — Чакай Пятра — сыр з'ясі, — ажно заліваецца Шурык (А. Дзятлаў. У вёсцы капаюць калодзеж). — Ты ўжо захопіш [пакоі]! Каб хто сказаў! — Хіба я які пірат? Прыйдзе час — нам і самі дадуць. — Чакай Пятра — з'ясі сыру (У. Дамашэвіч. Камень з гары). — Прые- хаў нейкі хлапчына, пажаліўся, паскардзіўся, а калі ад'язджаў — дзеся- тку папрасіў... Як вы думаеце, прывязе ён дзесятку? — Чакай Пятра — з'ясі сыру, — задаволена рагатаў Лявон Бурак (В. Гардзей. Кавэрда). ЧАКАЙ, БАБА (ЦЁТКА), ПЯТРА — БУДЗЕШ СЫР ЕСЦІ (СЫР З'ЯСІ). [Марыля:] Казаў жа [Сымон], што ўжо на след напаў і скора ўсё скончыцца. Неўзабаве ўсю гаспадарку да ладу прывядзе. [Данілка:] Чакай, баба, Пятра — будзеш сыр есці! (Я. Купала. Раскіданае гняздо). — Ну, ты яшчэ пачакай, — запярэчыў Срэтун-Сурчык. — Сход заяву паслаў у дырэкцыю, каб мяне пакінулі тут... — Чакай, цётка, Пятра — будзеш сыр есці (Я. Колас. На ростанях). — Не можа таго быть, каб та- кія грошы прапалі. — Чакай, баба, Пятра — сыр з'ясі (М. Лобан. На парозе будучыні). — Пятро — рэлігійнае свята (29 чэрвеня па старым стылі), якому па- пярэднічае двухтыднёвы пост. — Прыказкі: Чакай Пятра — з'ясі сыр. ЧАКАЙ, ЦЁТКА, ПЯТРА — БУДЗЕШ СЫР ЕСЦІ. Гл. Чакай Пятра — сыр (сыру) з'ясі. ЧАКАЦЬ І ДАГАНЯЦЬ ГОРШ ЗА ЎСЁ. Кажуць з незадавальненнем, калі прыходзіцца чакаць ці даганяць каго-н. З галавы [Гарбачэўскага] не выхо- дзіла: адклад не ідзе на лад. Аднак нічога не зробіш, прыйдзецца ча- каць. А чакаць і даганяць горш за ўсё (І. Гурскі. Чужы хлеб). НЯМА ГОРШ, ЯК ДАГАНЯЦЬ І ЧАКАЦЬ. Мікола з Марусяй зайшлі ў клуб, а я прысланіўся ў цемнаце да старога клёна і смаліў цыгарку за цыгар- кай. Няма горш, як даганяць і чакаць (В. Шырко. Споведзь правінцы- яла). — Рапановіч: Няма нічога горай, як чакаць і даганяць; Ліцвінка: Няма нічога горшага, як чакаць і даганяць. ЧАЛАВЕК НА ГАРУ, А ЧОРТ ЗА НАГУ. Гл. Ты на гару, а чорт за нагу. ЧАЛАВЕК НЕ АРЭХ, АДРАЗУ НЕ РАСКУСІШ. Добра разгадаць, уведаць характар, асаблівасці чалавека не лёгка. Вядома, чалавек — не арэх, адразу не раскусіш, не заўсёды за словамі адкрываецца душа, але зда- лося Міколу, што начальства падабрала хлопцаў баявых... (І. Новікаў. Тварам да небяспекі). — Прыказкі: Чалавек не арэх, не раскусіш. ЧАЛАВЕК НЕВУЧОНЫ ЯК (ШТО) ТАПОР НЕТАЧОНЫ Гаворыцца пра неадукаванага чалавека. Сін: Невучоны як сляпы. Прасцей тлумачце дзецям, як гэта хораша, калі школьнік спраўна ручыцца. Чалавек жа не- вучоны што тапор нетачоны (В. Праскураў. Бярозавы сок). — Прыказкі: Чалавек невучоны як тапор нетачоны. ЧАЛАВЕК СТРАЛЯЕ, А ЧОРТ КУЛЮ НОСІЦЬ Не заўсёды бывае так, як хто-н. мяркуе, хоча, разлічвае. [Марыля:] Усе ж да апошняга часу ду- 222