Лукаш? — выгукнуў той, што меў справу з Рыгорам. — А ліха яго ве-
дае! Давай нацянькі! — Цянькі адбіраюць дзянькі! (Ц. Гартны. Сокі Да-
ліны).
— Янкоўскі: Цянькі зводзяць дзянькі.
ЦЯРПІ,
ГРЫШКАМ,
КАРЧМА
БЛІЗКА.
Будзь
цярплівы
і
дачакаешся
чаго-н. лепшага. Кажуць, часцей жартаўліва, таму, хто скардзіцца на
цяжкасці, боль і тад. Сін.: Цярпі, казак, атаманам будзеш. — Цягаемся
невядома дзе, чаго, — скуголіў, спатыкаючыся на межах, Сымон Лапа-
ткевіч. — І наогул уся гэта выдумка дабром не скончыцца. — Цярпі,
Грышка, карчма (блізка, — развясельваў яго Тукала. — І не люблю я ў
такі вясёлы, радассны дзень, каб чалавек стагнаў, нібы ў яго нясцерпна
баліць зуб (Я. Колас. На ростанях).
— Рапановіч: Цярпі Грышка, збавенне блізка.
ЦЯРПІ
КАЗАК,
АТАМАНАМ
БУДЗЕШ.
Будзь
цярплівы
і
дачакаешся
чаго-н. лепшага, кажуць, часам жартаўліва, таму, хто скардзіцца на
цяжкасці, боль і пад. Сін.: Цярпі, Грышка, карчма блізка. [Перагуд:] Але
мне хацелася паслухаць вас і... пабачыць. (Наталля:] Ах, вось што!.. Я
гэтага не ведала,;а то раней бы прыйшла. [Перагуд:] Здзекуйцеся, я ўсё
сцярплю. [Наталля:] Цярпі, казак, атаманам будзеш (К. Крапіва. Проба
агнём). [Федзя:] Ты абараняеш мяне, Ядзя, але я сцярплю лепей.
[Жыгліцкая:] Цярпі, казак, атаманам будзеш (І. Козел. Над хвалямі Се-
рабранкі). — Табе не страшна юе, аб чым я расказваю? — Троіцкі
страшна, дзядуля, але я пацярплю. — Ну што ж, цярпі, казак, — ата-
манам будзеш... (М. Ткачоў. Вялікая сям'я). Бацька паклаў мне на плячо
сваю вялікую, цяжкую руку. падбадзёрыў: — Цярпі, казак, атаманам
будзеш! Слухайся толькі Макара Апалінаравіча (Б. Сачанка. З новай
кнігі).
*— Зноў не спаць... — Нічога не зробіш, прыйдзецца, — усміхнуўся
Бардзін,
падбадзёрваючы:
—
Трымайся,
казак,
атаманам
будзеш!
(І. Гурскі. Вецер веку). Як кажуць, цярпі, казак, атаманам станеш. Рана
хоць і марудна, а ўсё ж гаілася, і настаў дзень, калі Яворскі расстаўся з
павязкай на назе (А. Марціновіч. Цень крумкачовага крыла).
— Прыказкі: Цярпі, казак, атаманам будзеш.
ЧАГО Ж БЫ ПЛАКАЎ СЛЕП, КАБ БАЧЫЎ СВЕТ (СЛЕД). На ўсё ёсць
свая прычына. Пра прычынна-выніковую сувязь паміж з'явамі. [Навум:]
Які ты цікун, хочаш ведаць аб камеце! Ды што вам аб гэтым тал каваць,
калі гэта вельмі бальшое дзіва, такое вялікае, што я аб нём і сам нічога
не праведаў і сказаць не магу. Знаеш прыгаворку: чаго ж бы плакаў
слеп, каб відзеў свет? Ды і я б не дзівіўся, штоб ведаў (В. Дунін-
Марцінкевіч. Сялянка).
— Насовіч: Чаго б то плакаў слеп, калі б відзеў след; Прыказкі. Не
плакаў бы слеп, каб бачыў след; Чаго б сляпы плакаў, каб сцежку бачыў.
ЧАГО НЕ ЯСІ, ТАГО Ў РОТ НЕ НЯСІ Гл. Што (чаго) не ясі, таго У
рот не нясі.
ЧАКАЙ, БАБА, ПЯТРА — БУДЗЕШ СЫР ЕСЦІ Гл. Чакай Пятра —
сыр (сыру) з'ясі.
221
Дадатковыя словы
зявамі, зясі, сямя
7 👁