Курыльчык:] Раз я выканаў план, дык давай мне тое, што належыць. [Падабед:] А работы шмат не любіш? [Курыльчык:] Хто яе любіць — лішнюю? Цераз сілу і конь не цягне (К. Крапіва. Зацікаўленая асоба). — Раманаў: Цераз сілу і конь не пацягне; Прыказкі: Цераз сілу і конь не цягне (не бярэ, не возьме). ЦЕШЫЎСЯ СТАРАЦ, ШТО ПЕРАЖЫЎ МАРАЦ, АЖНО Ў МАЮ НЯ- СУЦЬ ЯГО ДА ГАЮ. Няма падстаў спадзявацца на ўдачу, поспех у якой-н. безнадзейнай справе. Цешыцца царскае самаўладства, што пры- душыла рэвалюцыю. Мы ж напомнім яму: цешыўся старац, што пера- жыў марац, ажно ў маю нясуць яго да гаю (Я.Колас. На ростанях). — Насовіч: Цешыўся старац, што перажыў марац, ажно і ў маю ня- суць яго да гаю. ЦІ ЗА АДНУ НАГУ ВІСЕЦЬ, ЦІ ЗА ДЗВЕ — АДНА ЛАСКА. Аднолькавае пакаранне чакае каго-н. Кажуць пры згодзе зрабіць яшчэ што-н. і быць га- товым несці адказнасць за ўсё адразу. Сін.: Сем бед — адзін атвет. [Трахім:] А цяпер, можа, паскачам, кумка? Мацейка пайграе нам. [Па- ланея:] Ды ўжо ж, кумок!.. Ці за адну нагу вісець, ці за дзве — адна ла- ска (Я. Купала. Прымакі). — Прыказкі. Усё роўна — за адну нагу павесяць ці за дзве; Усё ро- ўна, ці за адну нагу вісець, ці за дзве целяпацца. ЦІ ПАН ЦІ ПРАПАЎ Гл. Пан ці прапаў ЦІ СВІННІ ЕЛІ, ЦІ ШЛЯХТА ПАПАСВАЛАСЯ (ПАПАСКУ МЕЛА). Кажуць з неадабрэннем пра непрыбраны пасля яды стол. [Альжбета:] Прыбірай ты ўжо, дзеткі, са стала. [Пранцісь:] Собственно, ці свінні елі, ці шляхта папасвалася — гэтак, вось-цо-да, стол выглядае, пане да- брудзею (Я. Купала. Паўлінка). [Лямэнт:] Ды тры дні гразь на стале. [Юзя:] Гэта ж вы з гасцямі елі, елі... Ці свінні елі, ці шляхта папаску мела (К. Чорны. Ірынка). — Прыказкі. Ці свінні елі, ці шляхта папасвалася; Нельга пазнаць, ці шляхта ела, ці свінні папасваліся. ЦІХАЯ ВАДА БЕРАГІ МЫЕ. Ціхі чалавек здольны на рашучыя, неспадзява- ныя дзеянні, учынкі. Сін.: У ціхім балоце чэрці водзяцца; Ціхая вада грэблю рве; Ціхая свіння глыбока рые. Тані трэба было з кім-небудзь гаварыць, шукаць спагады, адчуваць побач моцнае плячо. Што ж, ціхая вада бе- рагі мые (А.Кажадуб. Стрэчанне). — Прыказкі: Ціхая вада берагі мые (падмывае, разрывае). ЦІХАЯ ВАДА ГРЭБЛЮ РВЕ. Ціхі чалавек здольны на рашучыя, неспадзя- ваныя дзеянні, учынкі. Сін.: У ціхім балоце чэрці водзяцца; Ціхая вада бе- рагі мые; Ціхая свіння глыбока рые. — А трактарыст гэты не промах, вось табе і ціхоня. — Ціхая вада грэблю рве, — адказала яму «немка»... (І. Шамякін. Вазьму твой боль). — Прыказкі: Ціхая вада грэблі рве. ЦІХАЯ СВІННЯ ГЛЫБОКА РЫЕ (КАПАЕ) Ціхі, скрытны чалавек здо- льны на рашучыя, неспадзяваныя дзеянні, учынкі. Сін.: У ціхім балоце чэрці водзяцца; Ціхая вада берагі мые; Ціхая вада грэблю рве. [Данута:] Ён здо- льны малады вучоны... І па-свойму прыгожы: ціхі, уважлівы, далікатны. Да ўсяго гэтага — любіць мяне моцна... [Гануся:] Ціхая свіння глыбока рые... (Э. Валасевіч. Бывайце здаровы). — Затаіўся здраднік, жыве з намі тут побач... А хто? — Ціхая свіння глыбока капае, — задуменна сказаў Карабан (А. Кобец-Філімонава. Жаваранкі над Хатынню). — А ў яго друг быў, ціхманы, а хітры: такі і чорта ашукае, і богу не дадасць. — Ціхая свіння глыбока рые, — згадзілася з маці Маруся (В. Шырко. Хай людзі бачаць). ЦІХАЯ СВІННЯ ГЛЫБОКІ КОРАНЬ РЫЕ. Ціхі характарам чалавек звычайна вызначаецца глыбінёю думкі і падыходам 219