Прыказкі: Сэрцу не загадаеш, каго любіць; Сэрцу не падкажаш. СЯМЁРА АДНАГО НЕ ЧАКАЮЦЬ. Гаворыцца, калі многія не могуць ці не хочуць чакаць аднаго. Што ж, сямёра аднаго не чакаюць. А ў нас жа не сямёра на аднаго прыпадае (А. Якімовіч. Таямнічы сундучок). Іван Васільевіч, давай каманду. Сямёра аднаго не чакаюць (І. Шамякін. Сне- жныя зімы). — Прыказкі: Семера аднаго не ждуць. СЯМ'Я НЕ БЕЗ ВЫРАДКА. Гл. У сям'і не без вырадка. ТАДЫ МАЦІ МІЛА, ЯК НОГІ МЫЛА. Кажуць з асуджэннем пра сына ці дачку, калі яны не паважаюць маці. «Гэта ты... на матку сваю, га? Ты-ы... гэ-так... на матку?! — у яе ўжо цямнела ў вачах, калола ў скро- нях і патыліцы, здушыў горла плач: — Ну, але... Ну, але!.. Нашто табе ўжо матка... Тады маці міла, як... як ногі мыла...» (П. Місько. Ціхае лета). — Ляцкі Датуль матка міла, дакуль бруд мыла; Прыказкі: Мамка міла, пака ножкі мыла; Тагды матка была міла, калі нашы рукі і ногі ТАКОГА ЦВЕТУ ПА ЎСЯМУ СВЕТУ. Такога дабра хапае ўсюды. Кажуць іранічна пра каго-н. — А хітра прыладзіўся, Дзятлік! — падміргнуў Яўхім. — Такі нібы варона, а як да дзеўкі — не промах!.. — Адыдзі ты!.. — Не бойся, не адаб'ю. Такога цвету — па ўсяму свету! (І. Мележ. Людзі на балоце). — Прыказкі. Гэтага цвету па ўсяму свету. ТАМ ДОБРА, ДЗЕ НАС НЯМА. Усюды аднолькава. Кажуць іранічна як адмаўленне, што дзе-н. жыццё, становішча і пад. добрае, лепшае, чым тут. [Данілка:] Мусіць, добра жыць на гэтым свеце вялікім? Я ўжо ма- мцы казаў, што добра. [Старац:] Там добра, дзе нас няма (Я. Купала. Раскіданае гняздо). І не ведаў, не ведаў даўно ўжо Апанас Харчэня, дзе яму лепш будзе — у выгнанні, ці дома, у сваёй вёсцы. «Мабыць, усюды аднака. Гам добра, дзе нас няма», — прыходзіла, на памяць чутае, і Апанас згаджаўся з народнай мудрасцю (Б. Сачанка. Вялікі Лес). ДО- БРА ТАМ, ДЗЕ НАС НЯМА. А ці не раз ён [Васіль] наважваў плюнуць на зямлю, на хату, на няпэўныя заробкі і паспрабаваць шукаць шчасця дзе-небудзь у вялікім горадзе. Але ён добра памятаў народную прыказ- ку: «Добра там, дзе нас няма» (Р. Няхай. Гудкі абуджаюць вясну). Як ехалі людзі ў Польшчу, ён [Кароль] завёз яе {жонку] сюды на вакзал, а сам з канём вярнуўся дадому. А куды ехаць — ад свайго не ўцячэш. Ка- жуць, добра там, дзе нас няма (В. Адамчык. Кароль Нябожа). — Глу- пства ўсё гэта, Маруткін, — сказаў Пятро і падняўся. — Хто гэта будзе кідаць работу, якая палюбіцца. Добра там, дзе нас няма (У. Рубанаў. Ка- штаны). — Прыказкі. Там добра, дзе нас няма. ТАПЕЛЕЦ І ЗА САЛОМІНКУ ХАПАЕЦЦА У бязвыхадным становішчы, калі няма выбару, звяртаюцца нават да безнадзейнага сродку. Сін.: Калі топішся, дык за брытву хопішся. Трэба скарэй да земскага падавацца. Хоць на яго і ніякай надзеі, але тапелец, кажуць, і за саломінку хапае- мыла. 195
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знакі націску, каб словы лепш знаходзілася праз пошук.

Дадатковыя словы

адабю, сямя, сямі
10 👁