Прыказкі. Стыд не дым, вачэй (вочы) не выкура.
СПРАВА
МАЙСТРА
БАІЦЦА.
Гл.
Дзела
дзельніка
(справа
майстра)
баіцца.
СПРАВА НЕ ВОЎК, У ЛЕС НЕ ЎЦЯЧЭ. Гл. Работа (праца, справа) не
воўк, у лес не ўцячэ.
СПРОБА НЕ ХВАРОБА. Можна паспрабаваць, варта рызыкнуць. Кажуць,
калі лічаць, што трэба зрабіць што-н., хоць і няма цвёрдай упэўненасці ў
поспеху. Сін.: Чым чорт не араў, тым і сеяць не стаў. — А па загоне
радыску пасеем... Салаты будзем рабіць... — Радыска хутка расце. А
агуркі... — Калі б былі смачныя гуркі, дык іх елі б ваўкі, — азваўся з-за
перагародкі дзед. — Сейце радыску. Спроба не хвароба (М. Капыловіч.
Былі б рукі).
— Прыказкі: Спроба не хвароба.
СТАРАСЦЬ НЕ РАДАСЦЬ А ГОРБ НЕ КАРЫСЦЬ Кажуць са шкада-
ваннем, калі ўспамінаюць свой узрост. [Ян:] Як прыйдзецца рукі зла-
жыць, то хто тады табе ў помач стане? Гаспадарку разарвуць, цябе
пакрыўдзяць... Стараст» — не радасць (К. Каганец. Модны шляхцюк).
[1-ы селянін:] Спяшайся, кум, а то спознімся. [2-і селянін:] Прыстаў
зусім, старасць не радасць (У. Галубок. Бязродны). Так, браце Андрэй,
сядзі цяпер і не рыпайся. А чаму? Таму што слабыя мы сталі, а віною
ўсяму: годы точаць падшыпнікі, не разгонішся цяпер, не раз'едзешся...
А іначай кажучы, старасць — не радасць (М. Лынькоў. Андрэй Лятун).
Не малады, галубка, мусіць, сказаў: старасць — не радасць. Охо-хо! І
сярэдзіна баліць, і сама вось-вось рассыплюся (М. Даніленка. Право-
дзіны). Ён, Марыйка, на два гады старшы за мяне. Разам мы раслі. Усё
мае свой пачатак і канец. Старасць не радасць, горб не карысць ды і
смерць не ўцеха (А. Жук. Не забывай мяне).
— Насовіч: Старасць не радасць, а горб не карысць; Прыказкі: Ста-
расць не радасць.
СТАРАСЦЬ
НІКОГА
(ЧАЛАВЕКА)
НЕ
КРАСІЦЬ
Мар'я..
доўга
гаварыла
пра жыццё, якое, яна казала, хоць і шчаслівае ў вёсцы, але цяжкае для
іх, пенсіянераў. «Старасць нікога не красіць» (С. Кухараў. Родная
глыбінка). — Ад чаго гэта ў вас такія рукі, Амос Адамавіч?.. — Ад ста-
расці і ад раматусу. Старэе чалавек, змяняюцца і формы яго цела. Не
красіць, мілы мой, старасць чалавека... (Я. Колас. На ростанях).
СТАРОГА
ВЕРАБ'Я
НА
МЯКІНЕ
НЕ
ЗЛОВІШ
(НЕ
ПАДМАНЕШ,
НЕ
ПРАВЯДЗЕШ) Вопытнага, бывалага чалавека не перахітрыш, не падма-
неш. А можа, Казлоўскі сам гэты партрэт перавярнуў. Старога вераб'я
на мякіне не зловіш (Л. Прокша. Камедыянты). — У вас багаты вопыт...
— Вельмі вам удзячны, — намотваў на вус Езавітаў. Ён падумаў: «Ну і
жук! Але старога вераб'я на мякіне не падманеш» (І. Гурскі. Чужы хлеб).
*
Ён [Лейба] слухаў, што гаворыць старшыня выканкома, рабіў вы-
гляд, што верыць і спачувае, аднак не верыў. Яго, старога стрэлянага ве-
раб'я, хочуць злавіць на мякіне! Дарэмная справа! (А. Чарнышэвіч. Світан-
не). [Пятро Пятровіч:] Старога вераб'я думаеце на мякіне правесці? Не
выйдзе! Носам чую!.. (А. Махнач. Лазня без веніка). Захацелі старога вера-
б'я на мякіне правесці... Калі на тое пайшло, дык я ўжо, дзякуй богу,
трэці год як экспанаты свае цэлымі зборамі ў адну навуковую салідную
фірму здаю (У. Ягоўдзік. Пугачова песня).
—
Насовіч: Старога вераб'я на мякіну не падманеш; Ляцкі: Старога
вераб'я не падманеш; Прыказкі: Старога вераб'я на мякіне не зловіш (не
ашукаеш, не правядзеш).
СТАРОГА ХВАЛІ, ДЫ З ДВАРА ГАНІ. Пра адносіны да старога, хілага
чалавека ў параўнанні з маладым, здаровым. — Столькі людзей у нас і
191
Дадатковыя словы
верабя, маря, рабя, разедзешся
9 👁