Прыказкі: Салдат спіць, а служба ідзе. САМА СЯБЕ РАБА Б'Е, КАЛІ (ШТО) НЯЧЫСТА ЖНЕ Самому ж да- водзіцца адказваць, разлічвацца за недагляд, промах, нядобрае выкананне чаго-н. і пад. — Што ж, нарабіў сабе лішняй работы? — Нарабіў, тава- рыш камандзір. — Памятаеш народную прыказку: сама сябе раба б'е, што нячыста жне. Думаю, што гаворка наша на падобную тэму будзе апошняя (М. Лынькоў. Векапомныя дні). — Насовіч. Сама сябе раба б'ець, калі нячыста жнець: Ляцкі'. Сама сябе жнейка б'ець, калі нячыста жнець. САМАЯ ЛЕПШАЯ АБАРОНА — НАПАДЗЕННЕ Гл. Лепшы спосаб аба- роны — нападзенне. САМ ЗАВАРЫЎ КАШУ, ДЫК НЯХАЙ САМ І РАСХЛЁБВАЕ Гл. Сам заварыў кашу, сам і расхлёбвай. САМ ЗАВАРЫЎ КАШУ, САМ І РАСХЛЁБВАЙ Сам распачаў што-н. шапатлівае, непрыемнае, сам і выкручвайся. [Фёдар Мікалаевіч:] Дык што ж нам тады рабіць? Вас ці што назначыць галоўным інжынерам? [Русаковіч:] Я на гэта не прэтэндую, Фёдар Мікалаевіч. (Фёдар Мікала- евіч:] Відаць, так і прыйдзецца зрабіць. Самі заварылі юту кашу, самі і расхлёбвайце (К. Крапіва. Зацікаўленая асоба). «Ага, заварыў, хлопча, кашу, — як бы нехта шаптаў Цітку на вуха. — Цяпер сам яе і расхлё- бвай» (М.Гамолка. Лясная крэпасць). Званіў [Кібрыс]... Не са мною, а з табою хоча гутарыць... Зрэшты, і правільна, сама заварыла кашу — сама і расхлёбвай... (В.Блакіт. Час прылёту журавоў). САМ ЗАВАРЫЎ К\ШУ, ДЫК НЯХАЙ (ХАЙ) САМ І РАСХЛЁБВАЕ Напалоханы [шахцёры]... Самі ж заварылі гэтую кашу, дык няхай самі і расхлёбва- юць яе. Няхай пазнаюць, пачым фут ліха (М. Аўрамчык. Падзямелле). [Паліцэйскі:] Званіла жонка Дзюрвіля. У іх дом уварваліся інваліды і рабочыя, схапілі Дзюрвіля і пацягнулі некуды. Прасіла дапамагчы... [Капітан:] Чорт з ім! Сам заварыў гэтую кашу, хай і расхлёбвае (А.Ма- каёнак. На досвітку). * Перадайце, прапаршчык, гэтаму ідыёту, які хваліўся веданнем салда- цкай душы і сваім уплывам на салдат, няхай сам сёрбае кашу, якую зава- рыў (І. Шамякін. Першы генерал). Не, брат, хоць ты і святы айцец, але разам заварылі кашу, давай разам і расхлёбваць. Не аднаму мне яна па- трэбна была! (Р. Няхай. Гудкі абуджаюць вясну). Далі [журналісты] нейкі блытаны антынавуковы сенсацыйны матэрыял у газеце і заадно нас, на- вукоўцаў, абняславілі на ўвесь свет. А цяпер... просяць разабрацца. Самі кашу заварылі, а нам — сёрбай... (В. Гігевіч. Палтэргейст). — Прыказкі: Сама кашы наварыла, сама і еш. САМ НЕ ГАМ І ДРУГОМУ НЕ ДАМ Гл. І сам не гам і другому не дам. САРОКА З КОЛА — ДЗЕСЯЦЬ НА КОЛ. Гл. Варона з куста, а пяць на куст. САРОКА З КУСТА — СОРАК НА КУСТ. Гл. Варона з куста, а пяць на куст. САРОКА НА ХВАСЦЕ ПРЫНЕСЛА. Найчасцей ужываецца як жартаў- лівы ці ўніклівы адказ на пытанне пра крыніцу навін, чутак. [Настуля:] Адкуль жа дзядзька гэта ведае, што расказаў? [Батура:] Сарока на хвасце прынесла (К. Крапіва. Партызаны). — А дзе ты ўсё юта бярэш? — Са- рока на хвасце прыносіць, — хітра адказаў дзед Архіп (І. Гурскі. Лясныя салдаты). Чуў пагудку — сарока на хвасце прынесла, — што за кар- шэнь хочуць узяць тых, хто трохі замараны (В. Адамчык. І скажа той, хто народзіцца). Праўда, у вёсцы не-не дый пагаворвалі; што вінаваты 181