ляпей... І я... (Р.Няхай. Гудкі абуджаюць вясну). — Чаму ж ты адмовіў- ся? — раптам павесялеў Козел. — Рыба шукае, дзе глыбей, а чала- век — дзе лепей (У. Мяжэвіч. Купчанскі рэпартаж). [Андрэй:] Са- праўдны вучоны рвацтвам займацца не будзе, навуку ў сродак нажывы не ператворыць. [Зарудны:] Ну, тут справа такая... рыба шукае, дзе глы- бей, чалавек, дзе лепш... (А. Маўзон. У ціхім завулку). — Насовіч: Рыба шукаець, дзе глыбі, а чалавек, дзе лепі. РЫХТУЙ КАЛЁСЫ ЗІМОЙ, А САНІ ЛЕТАМ. Гаворыцца як парада зага- дзя рыхтаваць тое, што спатрэбіцца праз пэўны час. Народная мудрасць гаворыць: рыхтуй калёсы зімой, а сані летам. Калі зыходзіць з яе, то мы павінны ўжо заканчваць падрыхтоўку да работы ў асенне-зімні перыяд. Аднак, на жаль, яшчэ не ўсе кіруюцца гэтай мудрасцю (Звязда. 1988, 31 ліп.). Вы забыліся пра адну прыказку, якую вельмі любіў паўтараць ваш дзед: «Рыхтуй сані летам, а калёсы зімой», і таму плана веснавой сяўбы зімой не рыхтавалі (А. Макаёнак. Выбачайце, калі ласка). — Прыказкі: Рыхтуй летам (улетку) сані, а зімой калёсы; Ладзь ка- лёсы зімой, а сані летам. САБАКА БРЭША — ВЕЦЕР НОСІЦЬ. Не варта звяртаць увагу на чые-н. недарэчныя словы, плёткі, балбатню. Гаворыцца з асуджэннем каго-н. за яго выказванне. — Калі паслухаць іх, дык страх бярэ, — прызналася Марыся. — У адным месцы столькі нашых знішчылі, у друіім... — Эт, — махнула рукою Агрыпіна. — Сабака брэша — вецер носіць (І. Гурскі. У агні). [Зарудны:] Прачытаў [фельетон]. Аўтару рублёў чатырыста заплацяць, а ўвогуле — глупства. Сабака брэша — вецер носіць (А. Маўзон. У ціхім завулку). Сабака брэша, вецер носіць, а Са- нька Лахвіч такога можа наплесці, толькі слухай (М. Кацюшэнка. Пры- езджы чалавек). *Нам ужо абрыдлі досыць байкі прайдзісвета. — Гебельс брэша — вецер носіць, — кажам мы на гэта (К. Крапіва. Гебельс брэша — вецер носіць). — Не падыходзь нават да хлява!.. — Баба брэша, вецер но- сіць, — нарэшце сказаў стары Галушка. — Памагай, Антон, калёсы за- каціць (М. Пянкрат. Напрадвесні). А вярнуўся [Канькоў] зноў у кухню, то кінуў у дзверы Кацінага пакоя, нібы ў Раін твар: — Сучка брэша, вецер носіць... Хто табе паверыць? (П. Місько. Хлопцы, чые вы будзеце...). — Прыказкі: Сабака брэша — вецер носіць. САБАКА НЕ З'ЕСЦЬ, ПАКУЛЬ НЕ ПАКАЧАЕ. Кажуць іранічна пра таго, у каго ежа выпала з рук. Наглядчык кінуўся выконваць майстраў загад, паслухмяна выкульваючы на траву змесціва аднаго і другога каша. «Сабака не з'есць, пакуль не пакачае», — мільганула ў Міхасёвай галаве (М. Аўрамчык. Палон). — Раманаў: Сабака не пакачаўшы не з'есць; Федароўскі: Сабака не з'есць не пакачаўшы. САБАКУ І САБАЧАЯ СМЕРЦЬ. Гаворыцца з пагардай пра дрэннага ча- лавека, які заслужыў пакаранне смерцю. — Толькі вось нядобра, што ты забіў Павэлка, — нечакана дадаў Дубальт. — Вядома, сабаку сабачая смерць, але замазаць тваю віну ў забойстве будзе мне цяжкавата... (М. Гарэцкі. Віленскія камунары). [Мікола:] Баярына зваліў ён кісця- 179