На першае яна [Ніна] зробіць халаднік з яйцом, на другое — рыбу-
І чыгунок бульбы маладое адварыць. І сяледчык ёсць. Хоць госця пры-
май. А госць — як воўк на памоўку. На двары стукнула фортка варот. Ан-
дрэй? (М. Лобан. Гарадок Устрою»).
—
Насовіч: Пра воўка памоўка, а воўк з падналуску; Прыказкі: Аб
воўку памоўка, а воўк тут.
ПРАПАЛА КАРОЎКА, ПРАПАДАЙ (НЯХАЙ ПРАПАДАЕ) І ВЯРОЎ-
КА. Страціўшы вялікае, няма чаго шкадаваць малое, дробязі. Сін.: Зняўшы
галаву, па валасах не плачуць. [Юзік:] Нічагуткі, не пужайцеся. Усяк бы-
вае, і жабрак пану грош кідае... Піце. Дзе наша не прападала. Прапала
вяроўка, прападай кароўка. Хоць у мяне дык наадварот, прапала кароў-
ка, прападай вяроўка (Л. Родзевіч. Блуднікі). Дубель прыйшоў дадому
спустошаны — як мяшок, з якога высыпалі зерне. Кажуць: прапала ка-
роўка, няхай прападае і вяроўка. Чыстая праўда. Не дурань выдумаў
Якая радасць з гаспадаркі, калі на службе нелады? (Я. Ермаловіч. Стаяў
маладзік над лесам). Маці сваёй я перастаў пісаць. Наогул з радзімай
парваў усякія сувязі. Нават прызнавацца, што я беларус, нікому не ха-
цеў. Як кажуць, прапала кароўка, няхай прападае і вяроўка (Б. Сачанка.
Споведзь).
*
Дзе сякуць, там лягуць шчэпкі проч, соладка ці горка; дзе прапала
кароўка
за ноч,
—
прападай вяроўка (Я.Купала. З угодкавых на-
строяў). — А мне ўсё роўна, — са скрухай махнуў я рукой. — Згубіўшы
кароўку, не плачуць па вяроўцы... У мяне нічога няма (Р.Няхай. Сірочы
лес).
— Прыказкі: Прапала кароўка, прападай і вяроўка; Прапала кароў-
ка — няхай прападае і вяроўка.
ПРАЎДА
ВОЧЫ
КОЛЕ.
Праўда
не
заўсёды
прыемная,
раздражняе,
выклікае злосць. Кажуць, калі хто-н. пярэчыць, не згаджаючыся з крыты-
чнымі заўвагамі. [Дзед Мікіта:] Вось табе фігурацыю за тваю турбацыю.
Сам правалішся, чуй, дурань-браце. [Аслаў:] Бачыш, як не злюбіў*
праўда вочы коле (Я. Колас. Вайна вайне). [Прадстаўнік асветы:] Слуха-
йце, паненачка! Я вас прашу пакінуць размову аб палітыцы! [Маруся:]
Не падабаецца?.. Праўда вочы коле? (У. Галубок. Краб). Сяргей паспра-
баваў быў зайсці на «трыбуну». — О, ле-е! — замахаў рукамі Русаковы
— Цябе, галубчык, добра ведаем яшчэ па выступленні ў гімназіі!
Што, праўда вочы коле? — злосна кінуў Сяргей (І. Гурскі. Вецер веку).
—
Не падабаецца, пэўна, — казаў Пятрусь, — праўда вочы коде
(Я. Брыль. Праведнікі і зладзеі).
— Насовіч: Праўда вочы колець; Прыказкі: Праўда вочы коле.
ПРАЎДА НЕ СКВАРКА, З КАШАЮ НЕ З'ЯСІ. Праўда непазбежна пера-
можа. Вось тады, калі вынікала якая заблытаная справа агульнавяско-
вага характару, злазіў з печы зусім стары ўжо дзед Мікодым, выходзіў
на вуліцу і голасна зазначаў: — Вы не думайце таго — праўда не сква-
рка, з кашаю не з'ясі. Выйдзе наверх яна, родная, бо ўжо сама зямля
прысягала небу не пускаць адгэтуль цёмнай, заблытанай праявы (Я.Ко-
лас. На ростанях).
— Прыказкі. Праўда не скварка — з блінам не з'ясі.
ПРАЦА НЕ ВОЎК, У ЛЕС НЕ ЎЦЯЧЭ. Гл. Работа (праца, справа) не
воўк, у лес не ўцячэ (не збяжыць, не пабяжыш»).
ПРАЦУ ПАЛЮБІШ — ЧАЛАВЕКАМ БУДЗЕШ. — А ці не лепей пайсці
працаваць? — сам сабе разважаў Кулік. — Працу палюбіш — чалаве-
кам будзеш (І. Гурскі. Чужы хлеб).
— Рабкевіч: Працу палюбіш — чалавекам будзеш.
171
Дадатковыя словы
зясі
11 👁