Насовіч: Не ўсё кату масленіца, будуць і загавіны; Прыказкі: Не ўсё
кату масленіца, прыйдзе і вялікі пост; Не заўсёды кату масленіца, быва-
юць і запускі.
НЕ ЎСЁ ТОЕ ЗОЛАТА, ШТО БЛІШЧЫЦЬ. Не ўсё прывабнае, знешне
прыгожае мае вялікую каштоўнасць. Унучак, мяне, старога, паслухай: у
жонкі трэба дзяўчыну браць не на красу багатую, а ціхую, губатую... Не
ўсё тое золата, што блішчыць... (А.Масарэнка. Дыялогі). — Брыгада —
казка. Можа, чулі?.. — Гэта тая, у якой тэатр?.. — Тая самая. Перада-
вая. Але не ўсё золата, што блішчыць. Пажывяце — самі пераканаецеся
(А.Кобец-Філімонава.
Агні
за
перавалам).
Нашы
Балотцы
«залатым
дном» ахрысцілі. Перааралі іх гэтым самым плугам, што амаль у рост
чалавека баразну гоніць, і цяпер — каторы год! — пакутуюць на тым
«дне». Мылец узнялі наверх, а на ім нават сівец расці не хоча. І не бу-
дзе. Не ўсе тое золата, што блішчыць (В.Праскураў. Бярозавы сок).
— Насовіч: Не ўсё тое золата, што блішчыць; Прыказкі: Не ўсё тое зо-
лата, што блішчыць (свеціць).
НЕ Ў СЛУЖБУ, А Ў ДРУЖБУ. Кажуць, калі просяць зрабіць паслугу па
дабрыні, а не па абавязку. Ведаеш, Сашок, не ў службу, а ў дружбу: маці
даручыла мне аднесці вось гэты скрутак Марылі Шастаковай, швачцы...
Аднясі ёй гэты скрутачак і аддай (А.Чарнышэвіч. На першы погляд).
Люся, не ў службу, а ў дружбу — бутэльку шампанскага і цукерак (А.
Дзялендзік. Аперацыя «Мнагажэнец»). Ты ўжо, братка, не распрагаючы,
правязі яе [Раю] да Сярпішчына... Не ў службу, а ў дружбу (І.Новікаў.
Дарогі скрыжаваліся ў Мінску). Не ў службу, а ў дружбу, Васіль, — купі
шкларэз там добры, бо мой ступіўся, а без яго, сам знаеш як — паб'ец-
ца шыбка, то бяжы кланяйся каму (І.Капыловіч. Асенні гром).
— Прыказкі: Не ў службу, а ў дружбу.
НЕ
ХВАЛІ
КАНЯ
ЗАПРАГАЮЧЫ,
А
ДЗЕЎКУ
ВЫБІРАЮЧЫ
Не
хвалі
каго-н. заўчасна, не пераканаўшыся ў яго станоўчых якасцях.
*
Таварышок начальнік нам Сурмілу сватае [старшынёй калгаса]...
Сватава дзела сватаць, а мы самі з вусамі. Не хвалі, сваток, кабылу запра-
гаючы, а нявесту прыбіраючы... (В.Блакіт. Шануй імя сваё).
—
Федароўскі: Не хвалі каня запрагаючы, а дзеўку выбіраючы; Пры-
казкі: Не хвалі каня запрагаючы, а дзеўку выбіраючы.
НЕ ХЛЕБАМ АДЗІНЫМ ЖЫВЕ ЧАЛАВЕК. Чалавек павінен клапаціцца
не толькі пра свае матэрыяльныя, але і пра духоўныя патрэбнасці. Быў я
надта галодны, нават пры сваёй прыроднай жарлівасці. Але не хлебам
адзіным жыве чалавек, і «лепш быць вольным ваўкалакам, чым на пры-
вязі
сабакам»
(М.Гарэцкі.
Віленскія
камунары).
—
Грэшны,
люблю
смачна паесці. — Мара мешчаніна, — абсек Шыманскі. — Не адзіным
хлебам жыве чалавек (І.Гурскі. Чужы хлеб). [Яснікаў:] Да ўсяго яму
клопат, усюды суне нос... [Галя:] Хіба гэта дрэнна, Лёня? [Яснікаў:] Ча-
сам яго патрабаванні збіваюць нас з Макарам з рытму. У нас больш ва-
жная задача. [Галя:] Хіба гэта дрэнна, Лёня? [Яснікаў:] Часам яго па-
трабаванні збіваюць нас з Макарам з рытму. У нас больш важная за-
дача. [Галя:] Не хлебам адзіным жыве чалавек (І.Шамякін. Выгнанне
блудніцы).
— Паходзіць з евангельскага тэксту: «Не аб хлебе адзіным жыў будзе
чалавек» (Лука, 4, 4). Параўн.: [Янка] выказаў жаль, што ў хаце нікога
няма, усе ў полі, а таму і пачаставаць няма чым і няма каму. — Не аб
адным хлебе жыў будзе чалавек, — азваўся Лабановіч (Я.Колас. На роста-
нях). І хоць сыны Вінцэнтага таксама раскашней атайбаваліся на зямлі
цяпер, але Вінцэнты ведае, што «не аб адным толькі хлебе жыў будзе ча-
лавек» (К.Чорны. Лявон Бушмар).
151
Дадатковыя словы
пабец
10 👁