добры час). — Нічога, дай часу, і ў нас усё ўладкуецца, — упэўнена за- явіў Варанкоў. — Не адразу Масква будавалася, дарагі таварыш (І.Гурскі. У агні). — Прыказкі: Масква не адразу будавалася; Не за год Масква пастаў- лена. НЕ БАГІ ГАРШКІ ЛЕПЯЦЬ. Гл. Не святыя (не багі) гарпію лепяць. НЕ БАІШСЯ КІВА, ПАБАІШСЯ КІЯ. Гаворыцца як пагроза пакараць таго, хто не прымае добрых парад, папярэджанняў. Сіняк., стварае ней- кую новую арганізацыю... Нічога не выйдзе ў цябе!.. Не баішся ківа, па- баішся кія (І.Гурскі. Чужы хлеб). НЕ СЛУХАЕШ КІВА, ДЫК ПАСЛУ- ХАЕШСЯ КІЯ. І за ранейшую абразу, што прапіў жыта, а тым больш за «пустадомка», ён [Ермалай] дараваць ужо не мог. — Не слухаеш ківа, дык паслухаешся кія... (А.Пальчэўскі. Сцежкі). * Мы адганялі далей кароў ад ячменю, а яны ўсё косяцца на зялёную рунь. Упадабалі. Хочацца яшчэ раз пакаштаваць. — Ах вы, травяныя мяшкі, не слухаеце ківа, паспытаеце кія, — нязлосна бурчыць на кароў бацька (В.Шырко. Хай людзі бачаць). Старыя людзі гавораць: «Добры ча- лавек пабаіцца і ківа, а благі не баіцца і кія». Наша агульная задача — выхаваць дзяцей добрымі людзьмі (Р.Барадулін. Варголы для дасціпнай Ланы). — Насовіч: Не баішся ківа, пабаішся кія; Раманаў: Не слухае ківа, па- слухае кія. НЕ БОЙСЯ ТАГО САБАКІ, ШТО БРЭША, А БОЙСЯ ТАГО, ШТО ЛАШЧЫЦЦА. Баяцца трэба не таго, хто праўдзівы, шчыры, а таго, хто скрытны, ліслівы. — Яшчэ большая злосць яе [жонку] апанавала. Толькі выгляду не падае: хваліць дзяўчыну за работу, лёстачкі падпу- скае... — Не бойся таго сабакі, што брэша, а бойся таго, што лашчыц- ца, — устаўляе свае пяць капеек Волька (В.Шырко. Хай людзі бачаць). — Насовіч: Не бойся звяглівага, а куслівага; Прыказкі: Бойся не таго сабакі, што брэша, а таго, што лашчыцца. НЕ БУДЗЕ ГІРША (-Ы), ДЫК БУДЗЕ ЧОРТ ІНШЫ. Гаворыцца пра непазбежнасць чаго-н., пра тое, што немінуча павінна здарыцца. [Паўлінка:] Што ж гэта нешта татавага зяця так позна ні слуху ні духу? Ці не знюхаў ён, што ў мяне пасагу нямашака? [Сцяпан:] Каханенькая, родненькая, не бядуй. Не будзе Гірша, будзе чорт іншы (Я.Купала. Паўлінка). * Не было б Рымшы — дык быў бы чорт іншы. Так, здаецца, калісьці казалі?.. Ты пачынай з Бабрука, які не справіўся з пастаўкай. За гэта ж мы і судзілі яго (Я.Брыль. У Забалоцці днее). Падумаеш, нейкі Корнеў будзе ганьбаваць мяне, ды хоць бы мяне аднаго, а то ж і Дуню няславіць. І я назнарок груба сказаў яму: — Ну во, няма Рымшы — знайшоўся чорт іншы... Дуню не чапай! (М.Масарэнка. Баргузінскае лета). — Прыказкі: Не будзе Гіршы, дык будзе чорт іншы. НЕ БУДЗЬ ГОРКІМ І НЕ БУДЗЬ САЛОДКІМ, — ГОРКАЕ ПРАПЛЮ- ЮЦЬ, А САЛОДКАЕ ПРАГЛЫНУЦЬ. Гл. Не будзь салодкі, а то праглынуць, не будзь горкі, а то праплююць. НЕ БУДЗЬ НІ ВОЙТАМ, НІ ПАНАМ — НЕ БУДЗЕШ ЧАЛАВЕКАМ ПАГАНЫМ. Устар. Раніцай зноў ішлі на панскае поле. Быў пан, ака- ном, войт ды цівун — лютыя, як сабакі. Не давядзі свет! У нас і пры- казка такая была: «Не будзь ні войтам, ні панам — не будзеш чалаве- кам паганым» (В.Каваль. Палескае апавяданне). — Прыказкі: Не будзь ні войтам, ні сватам — не будзеш чалавекам праклятым. 138
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знакі націску, каб словы лепш знаходзілася праз пошук.
18 👁