заны). — Людзі крыўдзяць адзін аднаго, гнятуць, от як твой гаспадар, а мой сусед Яўхім Халуста... — І бог яго не карае, Сымон! Не! Ён нават памагае. — А ты чуў прыказку: на бога спадзявайся, а сам не агінайся? (А.Чарнышэвіч. Засценак Малінаўка). [Італьянец] не дужа спадзяваўся на пратэкцыю папы рымскага, створаную яму перад богам. Дзейніча- ючы па прынцыпу: «На бога спадзявайся, а сам не зявай», Умберта Но- біле не патраціў на даследаванне полюса і трыццаці гадзін... (У.Корбан. Цеплаход ідзе на Поўнач). * [Лявон:] Стануць людзі жыць багата, будзе свята, прыйдзе свята! [Дзед Струкач:] Дай жа божа! [Адась:] На бога няма чаго спадзявацца, трэба самім дабівацца (І.Козел. Папараць-кветка). — Мо ты ўжо табліцу праверыў? Мо выйгралі? — Смалы мы выйграем! — весела сказаў Мечы- слаў Станіслававіч. — Як той казаў, на бога і на табліцу спадзявайся, а сам маху не давай! (Я.Васілёнак. Сучасная тэма). — Насовіч: На бога спадзявайся, а сам, нябога, спарамляйся; Ляцкі: На бога надзейся, а сам не платай; Федароўскі: На бога спадзявайся, але і сам старайся. НА БЯДУ МАЛА ТРЭБА. Бяда можа здарыцца нечакана, раптоўна. — Перажылі ў Літарках месяц, нічога не здарылася, перажывём і адну га- дзіну, пакуль сцямнее... Хто ў лес на вечар пойдзе да нас? Яшчэ немцы не падурэлі. Ля разбітых вагонаў топчуцца... — На бяду мала трэба... (А.Карпюк. Пушчанская адысея). — Федароўскі: На бяду мала (нямнога) трэба. НА БЯЗЛЮДДЗІ І ПОП ЧАЛАВЕК. Калі няма каго-н. лепшага, то і той, хто ёсць, лічыцца добрым. Сін.: На бязрыб'і і рак рыба. [Кардынал:] Як гэта вашы беларусы кажуць: «На бязлюддзі і поп чалавек». А я — ка- таліцкі поп! Хоць я чорны, затое праворны (З.Бядуля. Сярэбраная таба- керка). — Прыказкі: На бязлюддзі і поп чалавек; У недастатку людзей то і поп чалавек; У аднаселлі і поп чалавек. НА БЯЗРЫБ'І І РАК РЫБА. Калі няма нічога лепшага, то прыходзіцца абмяжоўвацца і тым, што ёсць. Сін.: На бязлюддзі і поп чалавек. Справы не чакалі, і ён [пан Вячорык] прыняўся за тлумачэнне агенту новага за- дання. З гэтай прычыны ён і выклікаў яго. Нічога не парадзіш, на бязрыб'і і рак рыба, а на бязлюддзі і Сашка — чалавек (М.Машара. «Крэсы» змагаюцца). Што Стася? На бязрыб'і, як кажа мая гаспадыня, і рак — рыба. Не той гэта чалавек. Не па мне. У Стасі свае дарогі, у мяне — свае (А.Кандрусевіч. Кругі на Белай паляне). [Данута:] Юстын Фаміч, вядома, не арол, але не горш за другіх. Зразумела? [Гануся:] Зразумела... На бязрыб'і і рак рыба (Э.Валасевіч. Бывайце здаровы). Хоць і на сто метраў пад зямлёй бачыць наш першы сакратар, але на гэты раз ён даў маху, не тую падабраў кандыдатуру. Яго можна зразу- мець: на бязрыб'і і рак рыба (В.Шырко. Дыханне жыта). * І ад нашых мужыкоў адмаўляцца нельга... Ва ўсякім разе на нашым бязрыб'і пакуль і рак сыдзе за шчупака (І.Чыгрынаў. Свае і чужынцы). — Насовіч: На бязрыб'і і рак рыба; Прыказкі: На бязрыб'і і рак рыба. НА ВОЎКА ПАМОЎКА, А МЯДЗВЕДЗЬ ЦІШКОМ. Падазраваюць аднаго, а вінаваты не ён, а іншы. Людзі кажуць, такога яшчэ ніколі не было, каб адным стрэлам два будынкі запаліла... Цётка Мальвіна адно цвердзіць: «На воўка памоўка, а мядзведзь цішком» (А.Пальчэўскі. За- познены пасаг). — Насовіч: На воўка памоўка, а мядзведзь з падналуску; Янкоўскі: На воўка памоўка, а мядзведзь цішком. 129