двае, што ён там парабляе, куды ідзе, з кім гаворыць, а ці ўспамінае ён
пра маці?.. (А.Кажадуб. Стрэчанне).
—
Насовіч: Маткі дзяруць пазухі, дзецям хаваючы, а дзеткі дзяруць
кішэні, ад матак хапаючы; Ляцкі: Матка падзерла пазуху, носячы дзеткам,
а дзеткі — ад маткі; Федароўскі: Маці падзярэ пазуху, дзецям хаваючы, а
дзеці — хаваючы ад мацеры.
МАЎР
ЗРАБІЎ
СВАЮ
СПРАВУ,
МАЎР
МОЖА
ІСЦІ
(АДЫСЦІ).
Ка-
жуць пра чалавека, у паслугах якога больш не адчуваюць патрэбы. [Ра-
гнеда:] Не хвалюйцеся. Вам шкодна. [Захарка:] Маўр зрабіў сваю
справу, маўр можа адысці. Не-е, я не адыду! (Л.Прокша. На задворках).
— Паўкалька з нямецкай мовы, дзе стала ўжывацца як выраз з п'есы
Ф.Шылера «Загавар Фіеска ў Генуі» (1783).
— БРС: Маўр зрабіў сваю справу, маўр можа ісці.
МАЎЧАННЕ — ЗНАК ЗГОДЫ. Гаворыцца тады, калі на пытанне не ад-
казваюць, што дае магчымасць успрымаць маўчанне як станоўчы адказ.
[Васіль:] А як ты думаеш, Жэня? [Жэня маўчыць.] [Шыдлоўскі:] І дзе
яе жывасць дзелася, у жыта б ёй галавой! [Шыдлоўская:] І не дзіва, калі
яе лёс вырашаецца зараз. [Стась:] Маўчанне — знак згоды, гавораць
(І.Козел. Над хвалямі Серабранкі).
* Ціхон Пракопавіч перасмыкнуў плячыма, што ў перакладзе на мову
азначала: «Не знаю нават, што сказаць». — Прыпомнім лацінскую пры-
казку: «Маўчанне, калі чалавек павінен гаварыць, азначае згоду» (А.Паль-
чэўскі. Збітыя рогі).
— БРС: Маўчанне — знак згоды.
МАЯ ДУША НЕ КРЫВАЯ, УСЁ ПРЫМАЕ. Я чалавек памяркоўны, нічым
і нікім не пагарджаю. [Шчырэцкі:] О божа! Чы я гэтага ад маёй дачкі
спадзяваўся?.. [Навум:] Нічога, нічога, пане куме! Хоць яна з панам
трошкі пагаманіла, ды мы ж тут блізка былі. Я не чураюся сваяго слова,
вазьму яе, бо знаеш прымаўку: мая душа не крывая, усё прымае
(В.Дунін-Марцінкевіч. Сялянка).
* [Гаспадарык] вінаваты стаяў перад грознай цёткай Агатай і ка-
лаціўся — чыста асінавы ліст: — Я што? — Ён яшчэ і храбрыўся: — Я,
як той казаў, збоку прыпёку. Мая душа крывая, усякага прымае... (С.Ку-
хараў. Зорка Канікулаў
— Насовіч: Душа мая не крывая, усё прымае; Выслоўі: Душа мая не
крывая, яна ўсё прымае.
МАЯ ХАТА З КРАЮ І Я НІЧОГА НЕ ЗНАЮ. Кажа той, хто лічыць,
што ён не мае ніякага дачынення да чаго-н. Сін.: Я не я і хата не мая.
Высахла зямля, перасохлі балоты, пачалі гарэць тарфы. Мяне гэта дужа
непакоіла. Брала злосць на людзей, якія праходзілі міма гэтых пажараў
па прыказцы: мая хата з краю, я нічога не знаю (Я.Колас. На схіле
дзён). — А яшчэ, даражэнькі паночку, няхай ён мне пашые боты за
маю ласку. Вось жа сам пан бачыць уборы мае, — трасе Казюк перад
каморнікам сваімі лахманамі. — Мая хата з краю, нічога не знаю, —
кажа каморнік на ўсю яго каніцель... (М.Гарэцкі. Калоніі). Я спрытна
заткнуў дзюрачку ў бочцы мяккім хлебам, і квіта, пане Мікіта! Мая хата
з краю, я нічога не знаю! Зняў шапку, пакланіўся панічу... (З.Бядуля.
Дудар).
Жахліва,
калі
мы
з
чалавека
пачынаем
рабіць
вырадка.
Бацькі — патачкай, а мы найчасцей тым, што мая хата з краю і я
нічога не знаю (А.Жук. Чорны павой).
— Насовіч: Нічога не знаю, мая хата з краю; Ляцкі: Мая хата з краю,
нічога не знаю.
МЕНЕЙ
(МЕНШ)
ГАВАРЫ
—
БОЛЕЙ
(БОЛЬШ)
ПАЧУЕШ.
—
Чаму
вы мала гаворыце? — спытаў ён [Ласла] цераз перакладчыцу. — У нас
125
Дадатковыя словы
песы
10 👁