Выходзіць, што без Сяргея не абыдзешся. Вось дык звёў нас лёс,
нібы нітку з іголкай! Куды адзін, туды і другі... (Р.Няхай. Туман над стэ-
пам).
—
БРС: Куды іголка, туда і нітка; Янкоўскі: Куды іголка, туды і
нітка.
КУДЫ
КОНЬ
З
КАПЫТОМ,
ТУДЫ
І
РАК
З
КЛЮШНЯЙ
(З
КЛЮ-
ШНЯМІ). За старэйшым і больш вопытным, пераймаючы яго, цягнецца і
маладзейшы, нявопытны. Часцей ужываецца як адмоўная ацэнка таго,
хто пераймае чые-н. дзеянні, звычкі і пад. Вядома ж, куды конь з капы-
том, туды і рак з клюшнямі. Нахватаўся, мабыць, смаркач розуму ў гэг
тых крытыкаў і давай вучыць пісьменніка... (І.Навуменка. Сельская
ідылія). У пакоі Андрэя шалеў магнітафон, чулася нейкая валтузня. Яна
[маці] пастукала, прачыніла дзверы. Андрэй і Ліда Нячай сядзелі на ка-
напе чырвоныя, разгубленыя. Ліда нервова папраўляла на грудзях блу-
зку. «Куды конь з капытом, туды і рак з клюшняй», — падумала яна,
кіўком павіталася і зачыніла дзверы (М.Герчык, Вяртанне да сябе).
— Насовіч: Куды конь з капытом, туды і рак з кляшнёю; РБС: Куды
конь з капытом, туды і рак з клюшняй.
КУДЫ НІ КІНЬ, УСЮДЫ КЛІН. Што ні рабі, што ні прыдумвай, усё
дрэнна. Пра складанае, бязвыхаднае становішча. Сін.: / адтуль горача,
/ адсюль боляча: Ты на гару, а чорт за нагу. У Вас, як кажуць, куды ні
кінь — усюды клін. Сельскагаспадарчы інвентар да веснавой сяўбы не
адрамантавалі, хамутоў і пастронкаў не хапае, угнаенне на поле вывезлі
не поўнасцю (А.Макаёнак. Старшыні калгаса «Спартак»). Цяжкай была
ноч для прафесара і яго пацыентаў. Думалі, нібы валуны варочалі. Куды
ні кінь, усюды клін (І.Новікаў. Ачышчэнне). — І так не тое, і так не
тое, —. гаварыла яна [маці]. — А дзе, дзе яно, тое? — пытаў, шчыра
пытаў у маці Апанас. — Куды ні кінь, усюды клін (Б.Сачанка. Вялікі
Лес). — Лёгка раіць, — не пагаджаецца Мікалай, — вунь колькі тэхнікі
трэба: і БМ-6, і КС-6Б, і авіяапрацоўка... Куды ні кінь — усюды клін
(В.Шырко. Дыханне жыта). КУДЫ (ДЗЕ) НІ КІНЬ, ДЫК КЛІН. Зя-
млю паны цэняць дорага. Не толькі чвэрткі — дзесятай долі не
аплаціць за яе бедны мужык. Адным словам, куды ні кінь, дык клін
(А.Якімовіч. Адкуль ліха на свеце). — Фашыстам было: куды ні кінь,
дык клін, — скупа ўсміхнуўся Пахом. — Тут уцёк, затое там падарваўся
(Х.Жычка. Апошняя старонка). А што за зямля? Адзін пясок... Плыты
нагоніш — таксама не забагацееш, а толькі пакараешся. Дзе ні кінь,
дык клін? (С.Александровіч. На шырокі прастор).
— Насовіч: Куды ні кінь, усё клін; Ляцкі: Як ні кінь — усё клін; Пры-
казкі: Куды ні кінь, усё клін; Куды ні кінь, усюды клін.
КУЙ ЖАЛЕЗА, ПАКУЛЬ ГАРАЧАЕ. Спяшайся рабіць што-н., пакуль не
позна, пакуль ёсць спрыяльныя ўмовы; карыстайся момантам. Пасля зва-
роту з Масквы Канстанцін Міхайлавіч ізноў засеў за «Дрыгву». Куй жа-
леза, пакуль гарачае! Пішы, браток, калі з ахвотай і настроем пішацца!
(С.Александровіч. Сейбіт песні і мудрасці). Дзейны, нястомны Мураўёў
там жа, у Пецярбурзе, — «куй жалеза, пакуль гарачае», — склаў запіску
цару, у якой выклаў свае меркаванні адносна будучыні Заходняга краю
і кіравання ім (Б.Сачанка. Мураўёў-вешальнік). — Вы дарэмна спяша-
ецеся, трэба з толкам выбіраць, думаць. — А навошта чакаць? —
шчыра здзівіўся Грышка. — Куй жалеза, пакуль гарачае (А.Дзятлаў.
Падман). Калі што наклёўваецца, то трэба браць адразу. Як гаворыцца,
куй жалеза, пакуль гарачае... (В.Гігевіч. Варыянт). КУЙ ЖАЛЕЗА, ПА-
КУЛЬ
НЕ
АСТЫЛА.
Рыкае
скацінка,
іграюць
жалейкі,
над
цэлай
113
9 👁