ленчыка. Не такая я і грамазда. Пашкадавала... Конская матка не здо-
хла...» (І.Пташнікаў. Тартак).
— Насовіч: Кабылля матка ніколі не здыхаеш».
КОНЧЫЎ ДЗЕЛА — ГУЛЯЙ СМЕЛА. Гл. Скончыў (кончыў) дзела —
гуляй смела.
КОНЬ ЗДЫХАЕ, А ЗА ТРАВУ ХВАТАЕ. Гл. Кабыла (конь) здыхае, а
за траву хватае.
КОНЬ
НА
ЧАТЫРОХ
НАГАХ
1
ТО
СПАТЫКАЕЦЦА.
Кожны
можа
памыецца, апынуцца ў цяжкім становішчы. Кажуць у апраўданне чыёй-н.
памылкі. Сін.: Здараецца, што і доктар ад жывата качаецца. [Трэці кал-
гаснік:] Ну, канешне, бывалі і памылкі. Конь на чатырох нагах і то
спатыкаецца (А.Макаёнак. Каб людзі не журыліся). — Пакінь ушчуваць
хлопца, — спакойна прамовіў дзядзька Антось. — Конь на чатырох на-
гах і то спатыкаецца часам... (С.Александровіч. На шырокі прастор). У
чым хто з вас перада мной правінаваціўся — я скажу. У чым я перад
кім вінаваты — вы скажыце. Конь на чатырох нагах і то спатыкаецца...
А мы... Мы ж людзі... (Б.Сачанка. Шчырасць). — Дык што, таварыш
аграном, рабіць будзем? — Што ж рабіць, — кажу, — конь на чатырох
нагах спатыкаецца, а чалавеку таксама дазваляецца спатыкнуцца. Неда-
гледзеў (М.Пянкрат. Шчасце маё). У КАНЯ ЧАТЫРЫ НАГІ, І ТОЙ
СПАТЫКАЕЦЦА. — Эх, хлопцы, хлопцы! — у засмучэнні гаварыў да-
лей Лабановіч. — Лягчэй за ўсё шукаць вінаватых. Ды якая ў тым
карысць? Ты ж, Алесь, — звярнуўся ён да Садовіча, — не згрызайся! У
каня чатыры нагі, і той спатыкаецца (Я.Колас. На ростанях).
*
Не магу ж я дапусціць, каб памылку настаўніка паўтарылі вучні.
Памылілася я. Бывае так, што і на роўнай дарозе конь спатыкаецца. І ча-
лавек, бывае, памыляецца (Я.Ермаловіч. Сіняя птушка).
— Насовіч: Конь на чатырох нагах спатыкаецца.
КОСЬ-КОСЬ ДА АБРОКУ, А ПОТЫМ КІЕМ ПА БОКУ. Кажуць з неа-
дабрэннем пра таго, хто напачатку задобрывае каго-н., каб дасягнуць
пэўнай мэты. Сін.: Кось-кось, пакуль у аглоблі. — Не жолаб да каня,
конь да жолаба ідзе. Ціснецеся туды, мужчынка — Кось-кось да
аброку, а потым кіем па боку, — выскаляўся нехта з грамады...
(В.Адамчык. І скажа той, хто народзіцца).
* Беларус, глядзі не каркай, бо адчуеш сваім каркам, чаму пан такі
стаў добры: кось-кось-кось — пакуль ў аглоблі, потым па баку дугою ды
ў жывот яшчэ нагою (К.Крапіва. На «ІСрэсах усходніх»).
— Прыказкі: Косю, косю, да аброку, а як пойме, то й кіем па боку;
Кося-кося, дам аброку, а там дугою па боку.
КОСЬ-КОСЬ
(КОСЯ-КОСЯ,
КОСЮ-КОСЮ),
ПАКУЛЬ
(ДЫ)
У
АГЛОБЛІ. Кажуць з неадабрэннем пра таго, хто напачатку задобрывае
каго-н., каб дасягнуць пэўнай мэты. Сін.: Кось-кось да аброку, а потым
кіем па боку. — Мусіць жа, Ціхон вашу зямлю ўзяў урабляць? — пыта-
ецца Щура. — А маё ты дзіцятка! Хто яго ведае, як яно тут выходзіць.
Як той казаў, кось-кось, пакуль у аглоблі, — прыцішыла Марыська го-
лас. — Як угаворваліся, дык усё добра было: і рабіць мы нічога не бу-
дзем, і глядзець яны нас будуць. А цяпер кажа: «Калі вы на поле не бу-
дзеце выходзіць, дык падумаюць, што я зусім вашу зямлю сабе забраў,
ды яшчэ ў фонд адбяруць» (К.Крапіва. Мядзведзічы). «Не ведаю, што
ад мяне трэба». — «Тут пытанні задаём мы. А твой абавязак сумленна
адказваць», — умяшаўся Надзеждзін. «Ведаю, чыстасардэчнае прызнан-
не і гэтак далей. У народзе гэта называецца: «Кось-кось, пакуль у
аглоблі» (С.Грахоўскі. Зона маўчання). «Табе колькі марак у дзень Хірт
вызначыў плаціць?» — «Чатыры». — «А ўсім па тры. Глядзі, каб гэтая
110
10 👁