пцамі да Андрэя, які дабіваў астатні пракос. Дзядзька весела сказаў: —
Касі, каса, пакуль раса, раса далоў, касец дамоў! (Я.Колас. На роста-
нях). Некаторыя і дадому ўвечары не вяртаюцца, начуюць там, у знарок
збудаваных з зялёнага галля куранях, каб як мага раней прачнуцца, па-
касіць з расою — «касі, каса, пакуль раса, раса далоў — касец дамоў...»
(Б.Сачанка. Вечны кругазварот). Касіць ішлі рана, на шэрай гадзіне.
Уранні не душна і трава лёгка рэжацца. Не дурань выдумаў: «Раса да-
лоў — каса дамоў» (Я.Ермаловіч. Валуны).
* Махай дружна касой, пакуль згіне раса... (Я.Купала. Касьба).
— Прыказкі: Касі, каса, пакуль раса, раса далоў, касец дамоў; Касі,
каса, пакуль раса.
КАТКУ ЖАРТЫ — МЫШЦЫ СМЕРЦЬ. Тое, што аднаму здаецца жар-
тамі, забаўкай, для другога становіцца непрыемнасцю, прыносіць яму па-
куты. — Прафесар, што ты гаворыш? Хто цябе крыўдзіў? — Калі ты не
памятаеш, то я не забыўся. — Перастань, ты часам не разумеў жартаў.
— Добрыя жарты! Катку жарты — мышцы смерць (У.Дамашэвіч. Сту-
дэнты апошняга курса). — Нікому [ні] слова. — І праўда ж, ці ж я ма-
ленькая... — Чы ты веш, цо то значны? — даўганосы злавіў ззаду сябе
прыклад карабіна, паляпаў рукою па ім. — Катку жарты, мышцы
смерць... — Якія тут жарты? Ці я каму казацьму, — Алесю ўжо зноў
авеяў скразняк страху (В.Адамчык. Год нулявы).
—
Насовіч: Кошцы жартушкі, а мышцы смерць наўме: Федароўскі:
Катку забаўка, а мышцы смерць.
КАТОРЫ КОНЬ ЦЯГНЕ, ТАГО І НАГАНЯЮЦЬ На таго, хто добрасу-
мленна адносіцца да справы, ускладваюць яшчэ большыя абавязкі. Я ёй
[сястры] тлумачу, што, значыцца, трэба, калі затрымаўся [швагер]. А
яна: «Адным сэрцам свету не запаліш». Пэўна, кажу, важнае даручэнне
далі. А мая [жонка] ёй падтаквае: «Каторы конь цягне, таго і наганя-
юць» (І.Гурскі. Вецер веку).
— Федароўскі: Каторы конь цягне, таго і наганяюць.
КАХАННЕ І КАШАЛЬ НЕ СХАВАЕШ. Пра немагчымасць захаваць у тай-
не каханне. — А твая маці... нічога не гаворыць? — Гаворыць. Кажа,
каб позна не прыходзіла. А так проста пакрыквае. Я прымаўку адну
вычытала... Сказаць? — Скажы. — Каханне і кашаль не схаваеш... — і
бліснула з-пад рукі хітрым вокам (А.Кажадуб. Дуб).
— Прыказкі: Каханне і кашаль не схаваеш.
КАШЫ
(КАШУ)
МАСЛАМ
НЕ
САПСУЕШ
(НЕ
ПАПСУЕШ).
І
Га-
ворыцца ў дачыненні да кашы. [Яніна:] Кашы маслам не сапсуеш, а пес-
ні — голасам такім, як у цябе (І.Козел. Папараць-кветка).
2. Неабходнае, карыснае ніколі не зашкодзіць. — Не, пачакай, Яўцех! Ты
скажы.''ты быў супраць лекцыі? — Лекцыі? Як кажуць... кашу маслам
не сапсуеш... Але, наогул, у мяне свая думка (І.Грамовіч. На Крутой
гары). — Блакіраваць гарнізоны. І таксама дробнымі групамі. Па рыбе
і снасць. А ты? — Па-мойму, варта падняць на ногі і самаабарону. —
Кашы маслам не папсуеш... (У.Карпаў. Нямігі крывавыя берагі). — Я
якраз паснедаў, калі сюды ехаў. — Не, чаму ж, — настойваў Рыбчанка.
—
Чаму ж не пакаштаваць? Маслам кашу, кажуць, не сапсуеш. Вось
тут, калі ласка, я вам круглячок пастаўлю. Ганка, дай міску таварышу
старшыні (М.Лупсякоў. У «Чырвоным беразе»).
* — А ці не лішне мы навазілі таго торфу?.. Гэта ж штабялёў пана-
стаўлялі, што на поле не ўз'едзеш... А гной жа яшчэ возім... — Масла
кашы не зашкодзіць, — усміхаецца і старшыня (В.Палтаран. Жыццё
набірае разгон). — А чаго ты там [каля камбайна] поўзаеш? Непарадак
знайшоў? — Усё ў норме, але лішняя кропля масла ніколі не сапсуе
105
Дадатковыя словы
скажы.'ты, ўзедзеш
7 👁