Слоўнік архаізмаў і гістарызмаў (2007). С. М. Струкава

 ◀  / 658  ▶ 
Швайцар м. Швейцарац, жыхар Швейцарыі. От-жа сядзяць там сабе ціха гэныя швайцары ды свэны! (М. Цэлеш. Акупанты - ХБ, 185). Шкаляр м. (разм.). Навучэнец калегіума, парафіяльнай школы, бурсы і пад.; школьнік. Пісар гартаў другую кнігу. — Няма такога шкаляра, — сказаў ён. — Hi ў Міры і ні ва ўсіх калегіюмах, парафіяльных школах, бурсах, царкоўных і іншых школах няма такога шкаляра. — Так, сказаў Братчык. — Цяпер няма. Я былы мірскі шкаляр (У Караткевіч. Хрыстос прызямліўся ў Гародні — Выбр. тв., 74). Гэта былі руіны «моста на крыві», на якім калісь вырашалі свае багаслоўскія пытанні задняпроўскія манахі з іхнімі прыхільнікамі і гараджане з католікаў, узначаленыя шкалярамі з езуіцкага калегіума (У Караткевіч. Каласы пад сярпом тваім - КС, I, 299). Я [Шаўчэнка] да школы - Ваду насіці шкалярам, Браты на паншчыну хадзілі, Пакуль ілбы ім пагалілі (Я. Купала. 3 успамінаў пра дзяцінства - 36. тв., IV, 444). / у параўн. Я адчуваў сябе нібы той шкаляр перад строгай настаўніцай, якая нечакана зайшлаў яго дом (А. Карпюк. Рэквіем - БД, 19). А Валацуга-шкаляр: - Але ў Рым, у гэты горад нечасціўцаў, я пайшоў бы толькі звычайным валацугам-шкаляром (У Караткевіч. Хрыстос прызямліўся ў Гародні - Выбр. тв., 132). Шкалярскі, прым. Студэнцкі, вучнёўскі. - Валіся дрэва на дрэва, — кінуў дзед вечную шкалярскую прыказку (У Караткевіч. Каласы пад сярпом тваім - КС, II, 192). А галасы раўлі іраўлі старую шкалярскую песню (У. Караткевіч. Хрыстос прызямліўся ў Гародні Выбр. тв., 157). Шкапа [ст.-бел. шкапа - кляча; польск. szkapa] ж. Худы, змораны конь. — Шая, як тыможаш пускацца ў дарогу на такой шкапе? (М. Цэлеш. Хмары над Бацькаўшчынай - ХБ, 17). Шкаплер м. Так манахі называлі верхняе адзенне, якое складалася з двух кавалкаў сукна: адзін - на грудзях, другі - на плячах. Часам на Літве квастар з кляштара далёка Прыбадзецца да двара, зашыту глыбока Выпара із шкаплера карту друкавану Дый лічыць сілу войска народна спісану (В. Дунін-Марцінкевіч. Пан Тадэвуш - Тв., 450). Шкіпер [гал. schipper] м. 1. Капітан камерцыйнага судна. Ён бы стаў шкіперам кабатажнага буксіра. Рыкарда з маладых год марыў вучыцца на шкіпера (П. Беразняк - ТСБМ, V, 366). 2. Капітан несамаходнага рачнога карабля. Сцяпан, муж, шкіперам хадзіў на баржы (М. Ракітны - ТСБМ, V, 366). Шлафрок [ням. Schlafrok] м. Дамашні халат. Занадта інтэлігенцкі шыракаваты твар з добрымі, відаць, блізарукімі, вачыма. Такому б сядзець у хаце, такому б замест сурдута, нават тут, больш пасаваў бы шлафрок (У Караткевіч. Каласы пад сярпом тваім - КС, I
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знак націску, каб слова лепш знаходзілася праз пошук.
3 👁
 ◀  / 658  ▶