яны сьцераглі дахвальна й аддана, і ці ня болый захопна - таёмна, чымсьці самі асочнікі (К. Юхневіч. Спадарства Калочкі - К, № 5-6, 77). / у параўн. Нібы асочнікі, якія сочаць за зверам, глядзяць за табою і мною чужыя людзі (В. Іпатава. Чорная княгіня - MX, 299). Астралёгія м. Астралогія. Гэпш значыць, што быў калісь час, калі ў нас працьвітала астралёгія, глыбокае вывучэнне якой зьяўлялася прывілеем клясы вучоных, алеяна была адначасна, мабыць, ведай, даступнай дляўсіх станаў (В. Ластоўскі. Лябірынты - Тв., 79-80). Астрог м. Турма. He дам яму [пану] жонкі, На ганьбу не дам, Хоць згнію ў астрозе Ці ў віры на дне (Я. Купала. Нікому - 36. тв., V, 28). Астрожнік м. Той, хто пасаджаны ў астрог; арыштант. А ў Лукішках, у Картуз-Бярозе, у пастарунках ды падзямеллях звіняць ланцугамі астрожнікі, паміраюць тыя людзі, якія сваю долю гукалі з усходу, якія ленінскую праўду сеялі ў сэрцах заняволеных людзей (А. Бялевіч — ТСБМ, 1,289). Астрожны, прым. да астрог. [Незнаёмы]: Пайсці у свет — бацькі мне светам, А хата мне - астрожны склеп (Я. Купала. На папасе 36. тв„ VI, 158). Асьмак [ст.-бел. осмакь, асмакь, осьмакь] м. 1. Дробная грашовая манета...купіў магістрат новаму містру сукна чырвонага сем локцяў і чвэрць на кунтуш і палатна на жупан і на порты дзесяць локцяў, а яшчэ шапку каралеўскую з баранком, боты і пас вішнёвы, і за ўсё разам з шабляю заплочана 50 залатых і 20 асьмакоў (У. Арлоў. Міласць князя Гераніма — МКГ, 196). 2. Адзінка вымярэння сыпучых і вадкіх рэчываў. Асэсар і ацэсар [ст.-бел. ассесорь, асесорь, ососорь; лац. assessor] м. 1. У Старажытным Рыме, у сярэдневяковай Еўропе, у дарэвалюцыйнай Расіі і некаторых буржуазных дзяржавах - судовая службовая асоба, засядацель. [Куторга]: Толькі што пан асэсар прыехаў, а такі сярдзіты, не дапускай госпад! Як ліхі татарын. Як толькі ўехаў у ваколіцу ды стаў каля Бэркі, дык зараз і закрычаў: дзесяцкіх, соцкіх! (В. Дунін-Марцінкевіч. Пінская шляхта-Тв., 120). [Няміра:] -Гэтулькі знайшлося асэсараў, як толькі паны прыйшлі, што кожнаму мы ўсёй вёскаю вінаватыя то таго, то гэтага, то за гэтае, то за тое асталіся (К. Чорны - ТСБМ, I, 293)...плацілі мы земскую павіннасць ды вялікія зборы, плацілі на пасрэдніка, на праўленне, старшыням, пісарам, акружным, асэсарам — ды бог ведае, каму плацілі (У. Ліпскі. Невядомы: Аповесць пра Ігната Грынявіцкага - Н, 109). - Ну, праз дзяжурнага асэсара загадваю высветліць справу са зорояй (У. Караткевіч. Чорны замак Альшанскі - 43, 187). Ацэсар там з раентам спор вялі упарты, Заеліся аб свае праваслаўныя харты (В. Дунін-Марцінкевіч. Пан Ta
Дадатковыя словы
зброяй
12 👁