Слоўнік архаізмаў і гістарызмаў (2007). С. М. Струкава

 ◀  / 658  ▶ 
адказала і, узяўшы пальчыкамі за спаднічку, зрабіла рэверанс (М. Лобан - ТСБМ, IV, 746). Дзяўчына ў чырвонай хустачцы няўмела прысядала, стараючыся зрабіць рэверанс (К. Чорны - ТСБМ, IV, 746). Іх матрона якаясь, хоць немаладая, Ды здароўя адменнейшага сустракае. Уваходзячы ў дом, рэверансробіць рэдкі, Рэверанс той часоў старой Польшчы забытай (В. Дунін-Марцінкевіч. Благаславёная сям'я Тв., 244). [Уршуля] (Да Кароля, робячы рэверанс.) Перапрашаю яснавяльможнага пана!.. але ж гэта такая авантура, аб якой у ніякай кніжцы я не вычытала! (В. Дунін-Марцінкевіч. Ідылія - Тв., 69)...ён [імператар] ужо маўчаў і абмяжоўваўся адно рэверансамі шляхты і ласкавым абыходжаннем з арыстакратыяй (У. Арлоў. Міласць князя Гераніма - ПМЛ, 201). Рэгламент [ад фр. reglement] м. Інструкцыя, службовы статут. У Куцага чэшуцца рукі да бойкі, але ён ведае рэгламент, дзе сказана, што біць нельга (П. Пестрак - ТСБМ, IV, 748). Рэдут [фр. redoute] м. Даўнейшае палявое земляное ўмацаванне, акружанае валам і ровам (выкарыстоўвалася ў Расіі з XVI да пачатку XX ст.). [Даніла Загорскі:] - Нашто табе шкадаваць маю галаву? Ты ж не пашкадаваў бы падставіць яе пад кулю на адным з незлічоных рэдутаў (У Караткевіч. Каласы пад сярпом тваім - КС, I, 176). Рэз м. Працэнты. - Я дам табе пад рэз. Нясі грошы, а я пайду да Бойкі (В. Чаропка. Храм без Бога- Хр., 133). Рэйтар [ст.-бел. райтарь', ням. Reiter] м. Наёмны воін цяжкай конніцы ў Заходняй Еўропе (XVI-XVII стст.) і ў Расіі (XVII ст.). Адзін з іх [служкаў] перагарадзіў незнаёмцу дарогу, але той з напружаннем вымавіў: «Я... айн рэйтар... пры князі Раман Данілавітш...» (В. Іпатава. Залатая жрыца Ашвінаў - АД, 14). Але ж дзесяткі тысяч курганоў стаяць на беларускай зямлі! I ляжаць пад імі сатлелыя косці чужаземных захопнікаў: рыцараў Лівонскага ордэна, татарскіх ханаў, шведскіх рэйтараў (Я. Колас. Трыццаць савецкіх год - 36. тв. у 12 т., XI, 370). Рэкрут [ням. Rekrut ад фр. recruter - набіраць войска] м. У дарэвалюцыйнай царскай Расіі - салдат-навабранец, асоба з падатковага насельніцтва (сялян, мяшчан), прызваная на ваенную службу. Рэкрут, якога на службу вялі, Выгнаны з хаты нябога, Разам са жменькай бацькоўскай зямлі Браў абразок у дарогу (Е. Лось - ТСБМ, IV, 756). За.. час [25-гадовай службы ў салдатах] бацькі рэкрута паміралі, жонка выходзіла за другога, і калі салдат вяртаўся дадому, яму не было дзе прытуліцца, не было за што рук зачапіць (Я. Саламевіч — ТСБМ, IV, 756). -Даўней хаця ў салдаты не бралі, а цяперака Петрачка майго на дваццаць гадоў у рэкруты павялі (У. Арлоў. Пакуль не згасла свечка МКГ, 223). За віну малую Розгамі сякуць, За праступак большы Ўрэк
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знак націску, каб слова лепш знаходзілася праз пошук.

Дадатковыя словы

сямя
2 👁
 ◀  / 658  ▶