Слоўнік архаізмаў і гістарызмаў (2007). С. М. Струкава

 ◀  / 658  ▶ 
Абэцадлы [ст.-бел. обецадла -алфавіт; лац. abecedarium аднаймення літар лацінскага алфавіта а, Ь, с, с/] мн. Вучэнне, грамата. Ён [Сымон] аб гэтым думаў многа, 3 дзедам радзіўся не раз, Ды, вядома, у старога Быў старэцкі і адказ: — Кінь, ты, хлопча, Абэцадлы! Лепей плюнь на іх, эге ж! Кнігі розум сушаць, падлы: У сухоты ты ўпадзеш! (Я. Колас. Сымон-музыка-ТС, 14). Авары (обрьі) мн. Саюз качавых мангола- і цюркамоўных плямёнаў (прыкладна ў сярэдзіне VI ст. яны ўварваліся з Азіі ў стэпы Заходняга Прыкаспія, Паўночнага Прычарнамор'я, на землі па Дунаі і на Балканы, пасля занялі тэрыторыю Паноніі, дзе да 568 г. утваралі сваё дзяржаўнае аб'яднанне - Аварскі каганат). - Ці помніце, што адказваў аварам правадыр склавінаў Даўрыт? (В. Іпатава. Залатая жрыца Ашвінаў - АД, 202). Аварскі, прым. Зроблены аварамі (майстрамі зороі) ці як у авараў. Пашчапаны гартоўнымі шаблямі й шоламы аварскія (Я. Купала. Слова аб палку Ігаравым - 36. тв., V, 238). Авіетка [фр. aviette] ж. Устарэлая назва лёгкага (звычайна аднамеснага) самалёта з рухавіком малой сілы. Па-над горадам на захад 3 неразлучнай нашай парай 3 аўтаптахамі наўзахват Авіетка зырка шпарыць (К. Крапіва —ТСБМ, I, 98). Ага м. Тытул малодшых і сярэдніх афіцэраў у султанскай Турцыі. Есць у Мехметавым войску прыгожы Ага адважны, завецца Кізралі (В. Дунін-Марцінкевіч. Славяне ў XIX стагоддзі - Тв., 249). Агаране мн. Качавыя плямёны старажытнай Аравіі. Н У тэксце: не хрысціяне, полаўцы. — Агаране стаяць ля Кіева, хочуць на конях і вяролюдах уехаць у святую Сафію (Л. Дайнека. Меч князя Вячкі МКВ, 319). Агарода ж. Агароджа. Важны дзядзінец, mpaea па калена; Сад з агародай жывою (Я. Купала. Палац - 36. тв., II, 123). Агіцірнік м. Агітатар. За ім праехаў Антон Балабон - «хітрунок, падлізьнік, боты чысьціў і штаны падцягваў пры патрэбе, бывала, пану - іхны сучасны важны агіцірнік!..» (М. Цэлеш. На межах - ХБ, 43). Агмень м. Агонь. Н перан. Сямейны ачаг. Анастасся азіраецца і садзіцца ў кут чакаць. Вось ён, яе агмень, яе новы дом! (К. Тарасаў. Тры жыцці княгіні Рагнеды -ТЖ, 145). 0 Гарэць агменем — мець высокую тэмпературу (пры захворванні). Гэта я выратаваў яго [Манівіда], калі ён гарэў агменем, я сам рабіў яму адвары каранёў лопуху і паіў сокам палыну, каб гной сышоў з горла, каліхлопца душыла Трасавіца (В. Іпатава. Вяшчун Гедзіміна —АД, 426). Агнец [ст.-слав. агньць] м. Ягня. На баку цэнтральнага каменя быў выбіты няўмела парушаны ваўсіх прапорцыях вобраз добрага пасты
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знак націску, каб слова лепш знаходзілася праз пошук.

Дадатковыя словы

абяднанне, вярблюдах, зброі, прычарнаморя
20 👁
 ◀  / 658  ▶