Слоўнік архаізмаў і гістарызмаў (2007). С. М. Струкава

 ◀  / 658  ▶ 
Інакамыслячы, прым. Іншадумны, іншамысны. П у значэнні наз. Вы [слугі алтарныя] — для вітанняў чорнай хвале, Для мітраў, персняў і тыяраў - «Інакамыслячых» каралі крывёй, крыжамі і пажарам (Я. Купала. Слугам алтарным - 36. тв., III, 79). Інакіня ж. Манахіня. - Добры дзень, інакіня Анастасся, - лагодным голасам казаў non (К. Тарасаў. Тры жыцці княгіні Рагнеды - ТЖ, 86). Інкасы мн. Тытул манархаў старажытнай цывілізацыі на тэрыторыі Перу; асоба, якая мела такі тытул. Нібыта дзеля таго, каб занатаваць нашыя думкі, абавязкова патрэбны гусінае пяро і атрамант! A inkassy ці ж пяром занатоўвалі сваю гісторыю? He, яны яе па-павучынаму вязалі на шнурках. Вязалі грубыя думкі на грубых шнурках (А. Гроза. Нечаканы госць - Баршч., 437). Інкаўст [ст.-бел. йнкауспгь, йнкавсть; польск. inhaust чэш. inkoust лац. encaustum] м. Чарніла. Яна дастала маленькі скрутак паперы, ачыненае вераб'інае перайка, інкаўст у скураной чарніліцы і пачала пісаць кірылаўскімі літарамі (У Караткевіч. Хрыстос прызямліўся ў Гародні - Выбр. тв., 200). Інквізітар [ст.-бел. йнквизиторь', лац. inguisitor - следчы] м. Член інквізіцыі. — Раздушыце інквізітараў - усё адно, папоў ці ксяндзоў. Абое рабое (Д. Караткевіч. Каласы пад сярпом тваім - КС, I, 174). Н (лаянк.). Інквізітар ты... Фараон... Саўл. - Лайцеся сабе, лайцеся (У. Караткевіч. Хрыстос прызямліўся ў Гародні - Выбр. тв., 53). Інквізітарскі, прым. (іран.). Які мае адносіны да інквізітара, уласцівы яму. [Пранцісь:] — Собственно, інквізітарскі суд зрабіць па палавіне шась! і гатова, вось-цо-да (Я. Купала. Паўлінка - 36. тв., VI, 206). Інквізіцыя ж. Следчая і судовая арганізацыя, створаная ў XIII ст. каталіцкай царквой для барацьбы са сваімі праціўнікамі, якая дзейнічала шляхамі тайнага шпіянажу і жорсткіх катаванняў (існавала да пачатку XIX ст.). У дыялогу з Табарам Алена дакарала каталіцкую царкву за інквізіцыю, якая паліць людзей (I. Шамякін. Вялікая княгіня ВК, 72). - Доказная інквізіцыя засядае, — нееядома каму патлумачыў дурыла Якуб, - святая служба (У Караткевіч. Хрыстос прызямліўся ў Гародні — Выбр. тв., 208). Мніх усміхнуўся: Урэшце, я дамініканец, майму ордэну даверана святая інквізіцыя (там жа, 281). Інстыгатар [ст.-бел. йнстикгаторь, йнстыгаторь, йнспгыкгатор'ь і інш. — асоба, якая назірала за правасуддзем; лац. instigator] м. Абвінаваўца. Кантэльмі няраз бачыў інстыгатара на сейме, але ягоная постаць, нейкім дзівам уціснутая ў ласіны жупан з залатымі гафткамі, зноўуразіла нунцыя сваімі памерамі і дрымотнаю дужасцю (У. Арлоў. Місія папскага нунцыя - ПМЛ, 149). 7а
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знак націску, каб слова лепш знаходзілася праз пошук.

Дадатковыя словы

верабінае, йнквйзйторь, йнспгыкгаторь, йнстйкгаторь
6 👁
 ◀  / 658  ▶