Слоўнік архаізмаў і гістарызмаў (2007). С. М. Струкава

 ◀  / 658  ▶ 
Высокаблагароддзе н. У дарэвалюцыйнай Расіі — тытул, прысвоены афіцэрам і чыноўнікам ад 14-га да 9-га класа (уключна) па табелі аб рангах (ужываўся з займеннікамі «ваша», «іх», «яго»). - Ваша высокаблагароддзе! Я арыштаваў і прывёў да стану сіцыліста (Я. Колас. Соцкі падвёў- 36. тв. у 12 т., IV, 32). Высакароддзе н. У дарэвалюцыйнай Расіі - тытулаванне грамадзянскіх чыноў 5-га класа (стацкіх саветнікаў) і іх жонак (ужывалася з займеннікамі «ваша», «яго», «яе», «іх»). [Яроцкі:] - Сам пайшоў чай піць. I двух кубкоў не выпіў — кліча салдат: «Ідзіце на муры, ваша высакароддзе (У Караткевіч. Каласы пад сярпом тваім - КС, II, 250). Высакароднасць ж. Тое, што высакароддзе. [Вежа:] - Як жа клікалі яго высакароднасць? [Алесь:] - Мацеем... (У. Караткевіч. Каласы пад сярпом тваім - КС, I, 303). Высілак м. Намаганне...я ўжо ня меў сілы стрымаць сябе, Hemma незразумелае, няпераможнае цягнула наперад, і высілкам усяе волі я ня мог спыніць сябе, каб ня ісьці далей (В. Ластоўскі. Лябірынты - Тв., 103). Высокасць ж. Дарэвалюцыйны тытул вялікіх князёў (ужываўся ў спалучэнні з займеннікамі «ваша», «іх», «яго», «яе»), А ў зале, у мяккіх крэслах, - высокія госці: яго імператарская высокасць прынц Альдэнбургскі, брат імператрыцы, праасвяшчэнны Гермаген, епіскап Ладажскі, міністры (У. Ліпскі. Невядомы: Аповесць пра Ігната Грынявіцкага - Н, 190). / (іран.). «Т-так, — суха сказаў дзед. Заплаціў ты, значыцца, першую даніну свайму вар'яцтву. Скончылі, іх высокасць, курс навук» (У. Караткевіч. Каласы пад сярпом тваім КС, I, 338). Выцечка [ст.-бел. вытечка, витечка — 1. Вылазка, выхад за межы свайго размяшчэння для нападу на ворага. 2. Конныя спаборніцтвы; рыцарскі турнір і інш.] ж. Ваенная вылазка. - Таўціл зноў робіць на цябе выцечку (Г. Далідовіч. Кліч роднага звона - КРЗ, 226). Вэлён [польск. welon] м. Вэлюм. Прыбіралі, як да шлюбу, Ў белю і взлёны, Запляталі буйны косы Ў каснікі чырвоны (Я. Купала. Бандароўна - 36. тв., V, 92). Вязелле н., зб. Пласт, кавалак кары вяза з валакністай унутранай часткай. Жывена паказала на..старога, што паціху клыгаў з храма, аберуч трымаючыся за пашмальцаеаны вярэнь, у якім, мабыць, прыносіў падарунак багам, у падраных лапцях з вязелля (В. Іпатава. Залатая жрыца Ашвінаў - АД, 73). Вязніца і вязьніца ж. Турма, цямніца. Брата яеў княжай еязніцы трымаюць (Л. Дайнека. Жалезныя жалуды - ЖЖ, 234). - Забралі каго.. у вязьніцу? (М. Цэлеш. У імя догмы - ХБ
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знак націску, каб слова лепш знаходзілася праз пошук.

Дадатковыя словы

варяцтву, вйтечка
8 👁
 ◀  / 658  ▶