часы – і ўрадлівасць вясковага асяроддзя на самавітае, каларытнае слова рэзка пачала зніжацца. Адышлі ў іншы свет нашы мудрыя, багатыя на казачныя словы дзядулі і бабулі, рэзка пастарэлі нашы бацькі і матулі, а іх мацакі-дзеці, як птушаняты, разляцеліся з роднага гнязда. У час глабальнай урбанізацыі і збяднення вёскі знікла моўная пераемнасць паміж бацькамі і іх дзецьмі. Многія маладыя людзі, аддаючы даніну модзе, сталі карыстацца "гарадской", рускай мовай. І адыходзіць вясковае слова ў старыя хаты бацькоў, што аджываюць свой век. З сумам глядзіш, як адплывае ў нябыт, імгненна старэе родная вёска і з ёю – тая мова, якая так доўга была жыватворнай крыніцай вяскоўца. Так не хапае тых, хто будзе ганараваць роднае слова, карыстацца ім з вялікай пашанай. У нашым слоўніку зафіксавана лексіка і фразеалогія гаворкі, якой карыстаюцца жыхары вёскі Заазёрная Маларыцкага раёна. Старая афіцыйная назва вёскі – Ганна-Спаская (да 1964 года), вулічнае найменне – Ра дык. Вёска адносіцца да так званага Олтушскага ключа. Паводле царкоўнага летапісу, яна ўзнікла ў 1860 годзе пасля рассялення жыхароў вёскі Олтуш уладальнікам маёнтка Сяргеем Парошыным. Названа згаданым Парошыным ў памяць Ганны, жонкі дзеда па маці, генерала Мікалая Ланскага. Згодна сведчанняў старажылаў, месца рассялення доўга абмяркоўвалася вяскоўцамі. Успамінаюць, што спачатку збіраліся будавацца на "Заныбы мыху", побач з сучаснымі Арэхаўскімі разлівамі, пры старой Валынскай дарозе, што вяла з Берасця на Украіну. Аднак пасля доўгіх ваганняў усё ж спыніліся на сухой мясціне, што знаходзіцца недалёка ад Олтушскага возера. У выніку водная жамчужына апынулася як бы ў вянку – у акаленні чатырох вёсак. Сёння Олтуш і Ланская знаходзяцца побач з возерам і раздзяляюцца ім, а Заазёрная і Нікольская – па левы і правы бок ад Ланской, воддаль ад воднай артэрыі. Як успамінаюць старыя жыхары, лес падыходзіў пад саму вёску. Недалёка знаходзіліся два возеры – памянёнае Олтушскае і Арэхаўскае, якія спачатку паміж сабою, а таксама з шацкімі азёрамі былі звязаны воднымі шляхамі. Блізкія лес і азёры стварылі спрыяльныя ўмовы для жыцця вяскоўцаў. Лес дарыў грыбы і ягады, а азёры – рыбу. Жыццё на ўлонні маляўнічай мясцовасці выхоўвала прыгожыя, чыстыя душы, якія ўмелі выказваць словамі свае ўражанні і пачуцці. Фарміраваўся багаты ўнутраны свет апавядальніка. Такіх "казачнікаў" у вёсцы было многа. Збіраліся ў адной хаце і кожны зімні вечар вялі дапазна аповед пра розныя жыццёвыя гісторыі. А падлеткі, седзячы на печы, стоена слухалі гэтыя цікавыя жыццяпісы. Было ў вёсцы многа слынных "спыву х і танэ чныць". Песня спадарожнічала вяскоўцам. Яна была разам з імі падчас святкавання значных жыццёвых падзей – на вяселлях і хрэсьбінах. Яе яны бралі з сабою на працу. Спявалі мужчыны і жанчыны
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знакі націску, каб словы лепш знаходзілася праз пошук.
12 👁