Скарбы народнай мовы (2005)

КРЫШКІ Ў РОТД НЭ БЫЛО'. Нічога за працяглы час не з'есці (ні расінкі ні каліва ў роде). У мэнэ' со'ніза цэ'лы дэнь i кры'ш кіўро'ці нэ было'. КУРЧ УЛЕЗ. Дранцвенне (зацяканне) рукі ці нагі. Чого' ты гэ 'так ідэ 'ш? Курч у но 'гу ўлез. ЛАСКА'ВЭ ТЭЛЯТКО ДВЕ MATKI ССЭ, А БОДЛГВЭ HI ОДНУ' (прымаўка). Калі чалавек добры i спагадлівы, яму заўжды дапамогуць, a калі дрэнны ды злы - ён нікому не патрэбен (добраму чалавечку добра i ў запечку, a ліхаце дрэнна i на куце). ЛЕЗЩ Ў ШКОДУ. Рабіць штосьці дрэннае. I чого' ты заўш э ў шко'ду ле'зэш? МАЙ, ГОШ' ВОЛЫ' Ў ГАЙ, А САМ НА ПЕЧ УТЭКАЙ (прымаўка). У травені часам бьюае вельмі холадна. МАРАТЫ (ЗАМУ ЛЯНЫ) БЫ КОМШ. Неахайны, брудны (комін у хаце заўжды чорны). Ты, Ігнат, сёго'ні заму'ляны імара'ты бы ко'мін. МАЦІ ПОРВЭ' ПАЗУХУ ДЗЕТДЯМ ХАВАЮЧЫ, А ДЗЕТД ПОРВУТ ПАЗУХУ ОД МАТЭРЫ ХАВАЮЧЫ (прымаўка). Маці ўсё для сваіх дзяцей зробіць, а дзеці часам забываюцца пра бацькоў. НАБЩ1 КІШКУ. Пад'есці многа, але абы чым (часцей за ўсё ўжываецца ў негатыўным сэнсе). Тобе', Макар, оно' кі'шку набі'ці; про друго'е ты i нэ ду'маеш зусі'м. НАШОЎ СОКЕРКУ ПОД ЛАЎКОЮ. Сказаць тое ці даць параду, што i так усім вядома (у зубах люльку знайсці). Ну ты i нашо'ў соке'рку под ла'ўкою. Ш ЦЫБУ'ЛЬКІ Ш УКРЫШЫЦІ. Жыць бедна (ні скарынкі ні саланінкі). У гэ'тых Макаро'вых ніколіўха'ці нэма' ні цыбу'лькі ніўкрышы'ці. HO'CA НЭ ЎБІ'ЦІ (НЭ ВОТКНУТЦ). Цесна, мала месца (цесна як у бочцы). На вэсёлі ў хаці носа нэ было куды ўбіці. НЭ БЭРЭЦЦА ЗА ХОЛО'ДНУЮ ВО'ДУ. Гультаяваты чалавек (палец на палец не пакласці). Чого'ты да'жэ за холодную воду нэ бэрэ'гиса? НЭ ВЫ ДУРНЯ ЙС А. Не сваволь, не дурэй.Дзе'ці, нэ выдурня'йтэса ве'тэ болыи. НЭ ДОКАЗВАЙ ШТУК. Не гавары (не рабі) абы-чаго. Хва'ціт, нэ дока'звай ты болыи нія'кіх тут штук. НЭ КОПЫ'ЛЬСА. Не надувайся як індык (надзьмуўся як індык). Ну ладно, сыно'к, нэ копы'лъса ты болыи. НЭМА' ГУ ЗА Ў ЛОБГ Дурны, неразумны чалавек, які да таго ж не адказвае за свае ўчынкі (чысты дурань, алею мала ў галаве). Нэма' зусі'м у тэбэ' Піліп, гу 'за ў ло