Тады судзілі, дзесяць лет турмы. Сядзёў у Старай Вілёйцы. Турма тады была там. Ну i сказалі, што будуць высылаць. Прыйшоў такі цялятнік, абабіты доскамі. Па сходках спусцілі іх, ідуць, ідуць, i пасядалі на замлю ўсе. А тады ж такая жара была, так жа ж цёпла было! I пасядалі, памлеўшы. А Божа, якія страшныя! Прыляцёў нейкі адтулъ. Закрычаў: Што нам трупоў даяцё; нам жа нада на мёйсца загнаць! Ой, тады выперлі нёйкай баланды цэбар i па булцы хлёба сталі даваць. Збялёўшыя! Дванаццаць было радоў па чатыры чалавёкі, я рады палічыла. Канвойныя стаяць чагьіры. Я пашла да канвойных, каторыя пільнююць. А што вы хочаце, дзёвачка - маладая была, эта ж ні цяпёр. - Тут, - кажу, - судзоны ёсць мой брат i высылают» яго ў конслагер. А што вы знаеце? Так после ж суду можна знаць. Ну, харашо. А вы ці узнаеце яго. Ідзіце абыдзіце памалу, Толькі не ўглядайцеся, нічога не падымайце. I толькі тады, як пагоняць у вагон, пагрузяць, тады пад акно можна падысді будзя. Я абышла раз, друг! раз. Адольфу адразу пазнала. Глянуў ён на мяне, глянуў, i паказаў, што i нашы ёсць. Разам яны прьшёзеныя бьші. Я ішчэ раз абышла - не. Друп раз ~ пазнала яго. О Божа, дзётачка мілая! Гбрача было, параздзяваліся. А блізка некая хатка, студня. Я пашла да канвойнага. Кажу: Я, можа, прынясу - пазволіця — вядзёрка вадьі, надта піць хочаць. А ці дадуць вядзёрка? Hi дадуць. Я куплю. Маю дзёньгі. Дастаю, грошы паказую. Прынясла адно вядро, тады другая пад акно. А Божа мой, як яны пілі! А што ж падаць можна было? Сухары, што ж падасі! Салу ні можна падаваць, жьіру ні можна. Hi курэння, нічога ж ні можна было. Калісьці пісьмы пасылалі - ні дайшлі. A потым прыслаў: «Да сьвіданьня. Жывіце багата, а мне - лёд i хата». А там лес рубілі, такі грубы. На лыжах. А калі звалісься - у снег утапілі, ніхто ні ратуя. Як уваліцда - i ўсё. (Явароўская Браніслава Антонаўна, 1916 г.н.). Тут боляй палякаў жыло. Нашы татка толька быў рускі. Адна толькі хата была руская. Дык помню, як Гарасім тут быў, i ксёнц па калядзё хадзіў, дык ён ні заводзіў ксяндза - што рускія. А тады, я ні знаю, як там было так, што татка ці да каго да хворага вазіў - з ксяндзом пагаварыў. Такі быў, звалі Кавалісам. Myci літовец быў. A тыды хадзіў па калядзё, так гэты Гарасім ні зайшоў, а ён адзін зайшоў. Hy зайшоў, так тут мама давай яго частаваць. Яна
Дадатковыя словы
бўдзя, бўдуць, бўлцы, пагрўзяць, прынясў, рўская
7 👁