Краёвы слоўнік Чэрвеншчыны (1929). М. В. Шатэрнік

 ◀  / 330  ▶ 
Прымудры цца_________________________ 2 3 0______________________ _______Прыпечак Прымудрицца, дзс. — ухитриться, умудриться. Але-ж i прымудрыўся ён сесьці на самум кончыкуі В. Старина. Пры мурак, рка, м. — карниз у кухонной печи; служит местом для спичек, мыла, лучинок. Запалкі ляжаць на прымурку. В. Старыка. Прымушаць, дзс. (зак. прымусіць) (польск. przymuszać) — принуждать. Ня хоча чалавек, дык i нечага яго прымушаць. Вот благой дзіцянё: яго i ня прымусіш, i ласкаю ня ўпросіш.і?. Старина. Прынада, ы, ж.—прыманка.! якую ён там прынаду чуя, што вечна туды валачэцца? В. Старина. Прынадзіць, -цца, дзс. — привлечь, -чься, приручить, -ТЬСЯ. Прынадзіў Хвадзей к сабе нашага сабаку,—i дамоў ня хоча йці. Нейчая авечка прынадзілася к нам i заўсёды начуя ў нас. В. Старина. | Прын/клы, прм. — подслеповатый; | близорукий. Прыніклы—дык усё j прыглядаяцца. В. Скриль, Пух. р. | Прыпадак, дку, м. — приключение. С чалавекам усякі бывая прыпа- | дак. В. Старина. (Пр. Припадзьу | Прыпадаць, дзс. (зак. прыпасьціў— | 1) о хлебе: не подниматься во время печения в печке. Нешта хлеб прыпоў: мусіць, ня падышоў добра. Вот ужо другі раз пры падая наш хлеб, — 2) прирваться к корму. Вот прыпала чарада да'тавы: ходзіць, ік пабітая! — 3) в безлич. знач.,—доставаться. Што каму прыпадая, тоя й бяры—атказвацца німа чаго. Так яму прыпала, нічога ня паробіш. В. Старина. Припадзь, i, ж., прыпадак, дку, м.—различные нервные припадки: крики по ночам и иные физические недомогания, главной причиной которых является испуг; лечат заговорами. Различаются: 1) припадзь вадзяная— | от испуга при виде своего об- | раза в воде; 2) припадзь зем- 1 ляная—от простуды вследствие j лежания на земле (боль ног,! головы и проч.); 3) припадзь 1 падумная — недомогание от мыслей, пожеланий; 4) припадзь вётраная — ломота в костях ног и рук от действия ветра; 5) припадзь падзіўная — недомогание от удивления, сглазу; 6) припадзь припадная—от неустановленной причины. Баба Марыся лечыць ат усякаі прыпадзі. Дзіця захварэла на прыпадак. В. Старина. „Пячу Саўку дванаццаць прыпадкаў i дванаццаць пярапалохаў: i ветраных, i зямляных, i вадзяных, падумных, падзіўных i прыпадных". (3 загавору). С. Навасёлкіг Пух. р. Припадкам, пре. (польск. przypadkiem) — случайно, при случае. Прыпадкам ён кал i i к нам загляня. В. Старина. Прыпазичыць, дзс. — приодолжить. Троха сваіх ё грошай, а троха прыпазычу. В. Старина. Прыпазьшцца, дзс. — немного опоздать. Троха прыпазьніўся прыці. В. Старина. Прыпарыць, дзс. безас.— подпарить. Мусіць на дождж етак пры пары л а! В. Старина. Прыпасаць, дзс.— припасать, запасать. Лета прыпасая, а зіма зьядая. Прик. В. Дайнава, Пух. р. Прыпацемкам, npc.—ъ пору, когда слегка станет темнеть. Прыпацямкам кончыл! работу. В. Старина. Прыперці, -ціся, дзс.—Т) припереть, -ться к чему. Каб к сталу прыперціся, дык ямчэй-ба пісаць было. Прыпры зуслон к сьцяне, каб ня ківоўся.—2) быстро притти, приехать. *К відзіш, туды схадзіў i назад прыпёр. Чаго ты йзноў прыпёрся сюды? В. Старина. Прнпечак, чка, м. — площадка перед входом в самую печку; на ней обыкнов. стоят горшки, сковороды и проч. Скаравада стаіць на прыпячку. Падай гаршчок на прыпячку (знач., тот горшок, который стоит на „пр&печку"). В. Старина
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знак націску, каб слова лепш знаходзілася праз пошук.

Дадатковыя словы

датавы, падўмная, прйпадзь, прымудрйцца
4 👁
 ◀  / 330  ▶