Полацкія дыяменты. Дыялектны слоўнік (2016). В. М. Курцова

 ◀  / 115  ▶ 
ТРАИНЯ ж. Дышаль у калёсах для перавозкі бярвения. Дзядзька трайню новую зрабіў у колёсах, заутра за бярвённямі паёдуць. Паводле звестак ЛАБНГ, тройня тлумачыцца як 'доўгі брус, які злучае пярэднюю i заднюю часткі воза'1. Для Полаччыны якраз характэриа такое найменне. Лексема дышаль у такім жа значэнні сапраўды адзначана ў беларускіх гаворках, аднак яна пашырана ва ўсходнейалескім рэгіёне. У літаратурнай мовс гэта слова выступае ў наступных дэфініцыях: «1. Жэрдка, прымацаваная да сярэдзіны пярздняй восі калёс пры парнай запрэжцы. //Такая жзрдкаў калёсным сельскагаспадарчым інвентары для злучэння яго з трактарам або іншай машынай. 2. Жалезная выгнутая пласціна ў плузе, да пярэдняга канца якой прымацоўваецца ворчык»1 2. ІІіводнае з пералічаных тлумачэнняў абазначальнага сродку дышаль не падыходзіць да аўтарскага тлумачальнага кантэксту. Магчыма, што для абазначэння доўгага бруса жыхары вёскі Пусташы выкарыстоўваюць слова дышаль, але, калі кіравацца значэннямі дадзенай лексемы адносна дэфініцыі трайня ў інтэрпрэтацыі збіральніка, то могуць узнікнуць пытанні, наколькі мэтазгодна ўжываць тут слова дышаль. Вызначыць дакладна семантыку лексемы трайня на падсгаве наяўнай ілюстрацыі цяжка. 3 улікам сказанага ў слоўніку загаловачнае слова выступае ў значэнні, адлюстраваным у ЛАБНГ. ТРАЙНЯ ж. Доўгі брус, які злучае пярэднюю i заднюю часткі воза. Дзядзька трайню новую зрабіўу калёсах, заутра за бярвённямі паёдуць. 1 Дексічны атлас беларускіх народных гаворак: у 5 т. / Акад. навук Бсларусі, Ін-т мовазнаўства імя Я. Коласа; рэдкал.: М. В. Бірыла (гал. рэд.) [i інш.]. Мінск: Фонд фундам. даслед. Рэем. Беларусь, Кам. геадэзіі пры Савсие Міністраў Рэсп. Беларусь, 1993-1998. Т. 2: Сельская гаспадарка. С. 119 (камент.). Карта № 311. 2 Ілумачальны слоўнік беларускам мовы: у 5 т. / Акад. навук БССР, Ін-т мовазнаўсгва імя Я. Коласа; пад агул. рэд. К. К. Атраховіча (К. Крапівы). Мінск: Бел СО, 1977-1984. Т
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знак націску, каб слова лепш знаходзілася праз пошук.

Дадатковыя словы

іітакая
21 👁
 ◀  / 115  ▶