ШЭРСЦЬ - воўна. "Вясення воўна - так яна доўга, з яе ўсё, што хацелі, а асеннюю - ужо нейкія былі, што білі гэтыя валёнкГ (Ваўкавыскі р-н, 5); "Шэрсцъ абычно ўсё самі пралі. Калісці я ўмела, але тако я не напраду тёнко" (Ваўкавыскі р-н, 7). ВАЛІЦЬ ВОУНУ - "A мужыкі самі змочвалі. Мама яшчэ змоча eadou, i тады валком, качалкой качае, на стале, валок зрабіўшы, / качалі, зьбівалі, папырскаюць гарачай вадой" (Ашмянскі р-н, 1). ВАЛЬЦЫ - сукнавальня. "Аддавалі. Не знаю, дзе ў нас вальцы былі. На бурносы гэтыя, на марынаркі, на пінжакі гэтыя шарсцяныя" (Ашмянскі р-н, 1). ВАЛЮШ - сукнавальня. "Снавалі шэрсцю i ткалі, а патом аддавалі вырабатываць, валюш называўся, у Смаргонь" (Смаргонскі р-н, 4); "Ткалі, а тады вазілг ў Смаргонь, валюш называли валілі, i тады прывозілі - ужэ сукно" (Смаргонскі р-н, 3); "Валіць аддавалі ў ea Ашмяны. Валюш называўся" (Ашмянскі р-н, 9). ВОУНА - "Веснавая воўна - хавалі i пралі после, a асенняя... Неякразлічалі - адна ішла на гайнакі, адна на сукно. Асенняя, наверное, длінная, шла на сукно, а короткая - на валенкі. Гэту даўжэйшую лепей прасць - после лета. У МурАшмянке была свая ваўначоска, была, во дажа пазапрошлы год часалі. Сукно самі валілі, той, што заведваў ваўначоскай, той ужо рабіў - заварывалі неяк" (Ашмянскі р-н, 2); "Воўна называлась вясенняя. Яе можно прасці, мыцъ.. ана не звальвецца. А вот асенняя, усадзіце яе ў гарачую ваду - яна сступаецца, становіцца грубая, не такая. На андаракі - што вясной стрыглі. А тую, хужэ, восеньскую - намужскгя штаны... " (Мастоўскі р-н, 4). ЛОСК, ЛАСКАВАЦЬ - валіць даматканае сукно. Аддавалі "у лоск" на сукнавальні, а ў хатніх умовах клалі на сукно гарачы хлеб. ".../ самі ласкавалі. Хлеб з печы дастануць, тогда той мацерьял, што на андарак, ложаць пад гарачы хлеб. Ён там прэе i робіцца такі гладкі. Гэта на касцюмы i на андаракі" (Мастоўскі р-н, 5); "У лоск лажылі. Там, дзе шыў, / дорага браў за эту юбку. Два злотых за юбку - пуд жыта можно было купіць" (Мастоўскі р-н, 6); "У лоск, лоск рабілі... Сукно спрышчым цёпленькаю (вадой), шчоткаю, тады на качалку качалі i клал/ на печ, i яно, знаеце, гладкое, як прасавана" (Мастоўскі р-н, 6). ПАЛАСКУЕЦЦА - ад слова лоск, набудзе лоск, зробіцца гладкае "Як памыеш бяльё наша, i патом яно падсыхае, так валак такі, не прасавалі, але як выкачаем яго, так паласкуецца прама, такое харошае " (Мастоўскі р-н, 6). ПРЫВАЛЕНЫ - злёгку валенае сукно. "У бацъко, помню, што касцюм быў з шэрсці вытканы, цёмны, гладкая... Вытканы, яшчэ прывалены" (Свіслацкі р-н, 1). 3. Выраб прайсы. Прылады працы ВЕРАЦЯНО - прыстасаванне для прадзення. "Яш чэ i сейчас где-т о два верац я н аляж ы ц ьум я н е". (Свіслацкі р-н, 1). ГРЭБЕНЬ - прыстасаванне для часання льна. Былі некалькіх відаў - з драўлянымі i металічнымі зубцамі. "Тады на грэбень часалі. Такія зубы крупные
Дадатковыя словы
паласкўецца
15 👁