тады i я была научылася, i я ўмела шыць. I машына ў міне была швейная нажная. Ёта ўжо пасля піцідзісятых гадоў машына была куплена. I прясць умею, а ткаць ня ўмею, ткаць не ткала. Пряла i воўну. Пряліца ілі самапрядка - ета як веласыпед зверьху. Яна есь на чэрдаке, но я ціперь не злажу за ей туды. Вот так: калясо, підалька здзелана, што нагой нажымаеш, ад каліса - два столбікі - ета рагач, на рагач надзяецца шпулька, у шпулькі - ремень. Ремень дзелаўся з нітак, ні так, што там ремень із кожы, а з нітак. Адна сторана - на рагачу, на другая - на шпульке i на калясо - дзелаецца круг такей, а тут крюк, даска. К даске прівязываеш етат самый лён. Тады працягваеш нітачку ў шпульку i са шпулькі начынаеш нагой круціць самапрялку. Круціцца ета калясо, круціцца рагач i шпулька i прідзеш. На шпульку матаецца штка. А ў рагачу - зубочкі з войсцікаў, з провалакі набівалі. Нітка праходзіць к шпульке. I накручываеш. Шпульку ету напрял. Дзве шпулькі здзелана - значыць дзве напрідзеш. А тады матаеш на матушку. I дальшы - у кросна... Хатняя гарэлка Самагонку гналі самы. Тады сахару столька ні было. Дажа послі вайны i то прідумывалі: з буракоў сахарных. Бурак зваріш, ён белы-белы такі, патреш на цёрку на крупную, што ціперь маркоўку труць. Туды - дражжэй. Дрожжы самы дзелалі. Хто-то дзе-то купіў, тады затваріў, тады ў яго папросіш пена етага, как ужо ў яго заработала. Возьмеш змочыш i льну, змочыш етам пенам лён. Ты задзелаў, а мне даў. Я етага ільну прігатовіла. Так [бяз грошай], дзяліліся, тады людзі былі харошыя. Тады ўтваріваю я. У еты буракі - кіпятку, ён астыніць, такей цёпленькій, как парное малако, туды етат лён паложыш, укруціш, задзелаеш так, штоб воздух не прахадзіў, адзеялам какш, тады ж плёнак ні было. У бочку какую, тады вярёўкай кругам абнісеш, закруціш крепенька i яно как заработаець, тады падымецца вот такі бум. Тады астановіцца. Чатырі-пяць дней, можна праверіць, можна кружачку пачэрпнуць ды i выпіць - крепкая. Атработалася - начынаеш гнаць. Вот прімерна балыпэй кацёл, на етат кацёл яшчо кацёл ставіш. Абарачываеш верьхам. У етам катле, каторы зверьху, дзелаюць дырку зверьху, у дона. Дзелаіцца карыта - яшчык з дасок, плотный такей, штоб вада не працікала. У ета карыта загінаеш трубачку i - у кацёл, у тую дырку зверьху. Па карыту трубачка праходзіць роўна i з карыта выходзіць, каб да катла не даставала, штоб не мешаў кацёл яе апусціць. У карыта наліваеш вады халоднай: ці снег ці льдзіну. Кала карыта выходзіць трубка, пад ету трубку падстаўляеш, банак жа тады ні было, каструльку ілі кружку - пасудзінку. Стащь кацёл на печкі. Затапляеш ету печку, топіцца. I ўжэ как станіць гарячая крышка - верьхні кацёл называецца, - труба становіцца гарячай, i вот-вот пойдзіць. Мішалі ету ваду, штоб была халодная. Как ужо нагреецца вада - вычэрпываеш, а туды, у карыта, халоднай дабаўляеш. Нескалькі раз міняеш у карыце ваду. А то, еслі сільна разагреіш, сільна закіпіць, то тады можыць узарваць усё, а так нада акуратна пусціць яе. I пойдзіць, капаець-капаець, а тады ручайком, ручайком ідзе. Пакушываеш, пакушываеш - палец абмакнуў, пад трубку падставіў - цекець. I тады спіччыну к пальцу. Не гарщь на пальцы - нада знімаць, ужо такая
11 👁