БАВЭЛНА, БАВОЛНА - баваўняныя ніткі прамысловай вытворчасці. "Аснова - калісьці пралі лён, а это ўжо купленае, баволна - основа, а шэрсцю натыкал" (Ваўкавыскі р-н, 7); "Бавэлна была, то даўней..." (Зэльвенскі р-н, 3). БЕЛЬ - баваўняныя ніткі прамысловай вытворчасці белага колеру. "Куплялі ніці - бель называлоса. Гэто як шпульковая нітачка, нейкая мякчэишая" (Ваўкавыскі р-н, 4). ГАРУС, ГАРУСОВЫЯ - тонкія ваўняныя ніткі прамысловай вытворчасці. Гарусовыя" - тканыя з гарусу. "Спадніцы былі гарусовы. Гарус - ніткі, але яны былі дарагія, іх мало хто купляў" (Зэльвенскі р-н, 1); "Цётка с Амерыкі прыслала гарус, а мы ткалі, эта гэдакія ніткі блішчастыя нейкія, шарсцяныя " (Зэльвенскі р-н, 3); "Гарусовыя юбкі ткалі. I свае, c воўны ткалі, але катора прадзена, эта ўжэ не такая, сусім інакш"(Зэльвенскі р-н, 5); "Спаніцы гарусовы былі тонкія" (Зэльвенскі р-н, 6). ГОРАНЬ, ГОР - баваўняныя ніткі прамысловай вытворчасці (белыя, чорныя, чырвоныя i інш. колераў). " Дываны, скацерці, з горані ткалі, такія красівыя, что сказацъ не магу, з г оран i юбкі карычневыя, сінія, чорныя" (Мастоўскі р-н, 6); "Горанъ - ніткі шпульковыя, ён быў тоненькі-тоненькі, ткалі касцъмы мужчынам. Горань - / белого, i жоўтага, i зялёнага (колеру). Па горані тожа ткалі, усялякага цвету, які кому трэба быў" ( Мастоўскі р-н, 7). КАМЭЛЯ - ваўняныя ніткі розных колераў прамысловай вытворчасці. (Мастоўскі р-н). МІТКАЛЬ - баваўняная тканіна прамысловай вытворчасці. (Мастоўскі pИ). ПАРКАЛЬ, ПАРКАЛЕВАЕ баваўняная тканіна прамысловай вытворчасці. (Ашмянскі р-н). II. ТКАЦТВА 1. Снаванне ACHOBA, АСНОЎКА - падрыхтаваныя да ткання (аснаваныя) ніткі. "Эт а ўж о бралі катушкі нітак, ілі ў матках былі чорныя ніткі, i na асноўцы ткалі, называлі асн оўка" (Зэльвенскі р-н, 3). АДБІВАННЕ АСНОВЫ - падрыхтоўка да навівання. На Гродзеншчыне зафіксавана тры спосабы падрыхтоўкі асновы, якія суправаджаліся адбіване нітак асновы пранікам: замочванне ў ваде, у адвары льнянога семені, у завараным дравесным попеле. 7. "Памочыш i адбіваеш для асновы, каб яна была плотная, прочная, бо яе ж не аснуеш i не патчэш, еслі не адаб'еш, казалі - ат /д/пярыцъ" (Ашмянскі р-н, 1); "А снову адбіваць трэба, мачыцъ, абдіваць пранікам. М ачылі ў ваде абыкнавеннвай, таўклі таўкачом у ступе, каб не раст аўчы, так далікатно уж о мусіць, тады ўж о сушылі эт у аснову, а тады ўж о (снавалі) (Ашмянскі р-н, 2). 2. "Мачылі, льняным семенем змазывалі, варылі (семя) i таўклі ў ступе (асн ову)" (Смаргонскі р-н, 1); "Я к толькі здоймеш яе, так мачылі, адбівалі аснову. Заварывалі сяменя ллянае, што б нітка была слізкая, i тады памочыш, i
Дадатковыя словы
адабеш, ідіпярыцъ
12 👁