Народная лексіка Гомельшчыны ў фальклоры і мастацкай літаратуры (1983)

 ◀  / 177  ▶ 
Латно. Ето наметку, што на грудзях, значитца, покрывають. Рам., БС, IV, 136; Целяшы Гом. 2. Намітка (даўні галаўны ўбор замужняй жанчыны). Радч., ГНП, 2; Гом. Параўн. намётк a. HAME ТАЧКА ж. Памянш. да н aм е т к а ў 1 знач. Дам жа табе, бабусенька, Сіню наметачку, Ды прылажы ж свае ручкі К майму жываточку. РП, 177; Гом. НАМЁТКА ж. Toe, што н а м е т к а ў 2 знач. На греной недели на кривой берези Русалки сидели, на девок глядели: Девочки-сестрички, дайте нам споднички, Молодички-лебёдки, дайте нам Намётки. Радч., ГНП, 54; Гом. Дэмб., ООМГ, I, 476. НАМУ'СТ м. Прымус. Я ж быу упэунены, што Змітрок толькі з яе намусту гаварыу тут пра скасаванне! Губ., КНП, 355. НА'НАЧК! (наночки) мн. Вячоркі. Як вздумаю про наночки, Так не жаль мине и мамочки. Радч., ГНП, 91; Гом. НАПАВА'ЦІ (наповати) незак. Напойваць. Вже паробочков не видати, Пошли коней наповати, И до домоньку вечеряти. Радч., ГНП, 2; Гом. Коло тихаго Д унаю Я коника наповаю. Дэмб., ООМГ, I, 589; Гом. НАПАГА'НЩ Ь (напоганить) зак. Апаганіць (учынкам, словам зрабіць непрыемнасць). Ты мной ня поядаяш, тольки душу напоганиш. Рам., БС, I, 331; Перарост Гом. НА'ПАЛ прысл. Напалам (на дзве прыблізна роўныя палавіны), папалам, напалавіну, надвае. Потым яна неяк, як мне падалося, аж надта борзда i неахайна разламала акрайчык напал: адзін кавалачак дала мне, а другі палажыла на стол, пад абрус. Сач., Д, 41. Верабей кажа на мыш: «Ты дзялі напал». ЧК, I, 245; Мяркулавічы Раг. НАПАСТЫ ЛЯЦЦА незак. Неадабр. Псаваць адносіны, ведучы сябе агідна, нясцерпна. А вам навошта нипистыляцца з людзьмі? Губ., КНП, 349. НАПАТЫКА'ЦЬ (напотыкать) зак. Тое, што н а л а д а в а ц ь. Зэбрау свае 'гмпэръялы i помешау з маслэм i напотыкау два гарцы імперьялов — зараз памёр. БКЭ, № 32; Юравічы Рэч. НАПАЧА'ТКУ прысл. Спачатку. Вячэраюць напачатку сумнавата. Ляніва хрумстаюць агуркамі, падоугу варочаюць у пальцах кожную бульбіну. Нав., СТ, 43. У доме таксама напачатку панавала старожкая цішыня, якая звычайна бывав у музеі. Дан., ЗА, 120. НАПА'ШКІ прысл. Наапашкі. А потым, з шынялём, у нехалодныя дні накінутьім напашкі, ездзіу сам на сельсавецкай каняцы у воласць. Мел., VI, 184. «Можна було б тую, у якой рабіў,— прамовіў Васіль, надзяваючы світу напашкі.— Не ў сваты, кеб у новай». Мел., V, 65. НАПЕРАКО'С прысл. Наўскасяк. 3 далёкага прыгорка, быццам спалохаўшыся сонца, раптам падхапіўся заяц i памчаўся наперакос поля, спыніўся, павадзіў вушамі i зноў заскакаў усё ў адным кірунку — быццам ён ведае, куды i чаго імчыцца. Лупе., ВТ, 102. НАПО'УНІЦУ прысл. На поўную моц. Іншы раз, калі пякло, смаліла напоўніцу сонца i ад духаты недзе было дзецца, я не злазіў з дубка. Сач., АП, 346. // На поўны рот. Маўчаць, нічога ані мне не гавораць. Толькі закусваюць напоўніцу, ратамі чаўкаюць. Сач., A, 6. НАПРАГЧЬГ зак. Напячы. Рада жонка: напрагла ена яечни, дастала гарелки,— частуе гаспадаpa, як госця. Серж., СРБП, 23; Лучыцы Маз. НАПРАСЦ ЯК прысл. Напрасткі. Taica Міхайлаўна пабегла напрасцяк, праз гарод... Шам., ВТБ, 183. НАПРА'ТКА ж. Вопратка. У атрадзе ламалі галовы: дзе Валодзя
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знак націску, каб слова лепш знаходзілася праз пошук.

Дадатковыя словы

гарелкй, наначк, напаваці, напаганщ, напатыкаць, напоуніцу, напратка, нйпйстыляцца, яечнй
8 👁
 ◀  / 177  ▶