сопка десь при месту. Рам., БС, I—II, 133; Гом. ДЗЕСЯШДВОФКА ж. 1. Дзесяць двароў. Проста, калі сяло дзялілі на дзесяцідворкі, яго хата аказалася дзесятай. Палт., КС, 65. 2. Жыхарка з дзесяці двароў. Просім вас, цётачкі, стаць дзесяцідворкамі. Губ., НКП, 213. ДЗЕ'УКА (девка) -РАСКРАСА'УКА. Гл. р а с к р а с а ў к а. ДЗЕ'УЧА ж. Дзеўчаня. Усмешка скацілася з вуса, I вырас прад дзеўкай Чырвоны, I рушыць пачау забабоны. Грам., В, 48. ДЗГВА ж. Нешта незвычайнае, дуд. Видав диву дивную, чуду чудную. Рам., БС, I—II, 29; Гом. ДЗІВАВА'ННЕ (дзивованьне) н. Здзіўленне. Там сонейко да купалосо, АГанка да дзивоваласа. Што з етаго дзивованьня Дай сама упала. Шэйн, III, 414; Дзякавічы Маз. ДЗІВАВА'ЦЦА- (дзивовацца) незак. Здзіўляцца. Там сонейко да купалосо, АГанка да дзивоваласа. Шэйн, III, 414; Дзякавічы Маз. ДЗІВА'ДЛА. Гл. дз і ва к- дз і в з д л а ДЗІВАК-ДЗІВА'ДЛА м. Вялікі дзівак. Я, ведаеце, стары дзівакдзівадла, але умею бачыцъ глыбей, чым другія. Шам., II, 417. ДЗГЛЬНЫ (дильный) прым. Сподні. Еде же, еде же, милый, на торжочек, Да купи, милый, да дилъную сорочку. Радч., ГНП, 156; Гом. ДЗЩЯ'ТУШКА (дитятушка) м. ласк, дзідяня, дзіцянё. Прощайпрощай, отец-матушка,— десь я и вас не дитятишка. Рам., БС, I—II, 71; Гом. ДЗЯВГЧКІ (девички) толькі мн. Вячоркі. Приде Иваночка в неделю, Пріеде Иван на девички, Принесе Агапе черевички. Радч., ГНП, 88; Гом. ДЗЯ'ДЗІНКА (дядинка) ж. Дзядзіна. А дядинку тую яго привязали к конскому хвосту и пустили у чистое поля. Рам., БС, III, 289; Гом. Параўн. д з я д н а. ДЗЯ'ДНА (дядна) ж. Тое, што д з я д з i н к а. Покуль волики напасаются, Усе нивочки засеваются; И туды рожок и сюды рожок, А нам, дядна, вынесъ пирожок. Радч., ГНП, 122; Гом. ДЗЯ'ДЫШЧА (дядыща) м. Дамавы. У мойго дядыща хвост з помялища: ик вылезя, дык и тябе заволоча. Рам, БС, III, 34; Гом. ДЗЯ'ЖКА ж. Памянш. Лычка. Ігнаціха размотвала лазовы верч — мерылася кроіць дзяжкі на другую пару лапцей. Кап., СЖЛ, 24. ДЗЯ'КЛА н. Аброк натурай. Як i некалькі стагоддзяў назад, плацілі войту ці дзесяцкаму дзякла, мезлева, грашовую дань. Сач., Д. 143. ДЗЯЛЕНЬКАЦЬ незак. гукаперайм. пра спеў жаўранка. Высока ў небе дзяленькац жайранак. Саб., I, 223. ДЗЯННЫ ' (дяйный) прым. Дзённы. И ён у доми верный слуга, и ў дворе дянный и ношный сторож. Рам, БС, IV, 112; Васільеўка Гом. Будем с тобой свататца, брататца, отбяром у раба божаго криксы и плаксы, и дянныя, полудянныя. Рам., БС, V, 32; Стаўбун Раг. ДЗЯТВА' ж. Зборн. Дзетвара, дзеці. Разбягаецца дзятва са школ па хатах. Дуд., С, 11. Будынак, бадай, самы прыгожы ў сяле. I ўсё ж малаваты для вясковай дзятвы. Нав., Б, 132. То з крэктам вылаецца, калі не патрапіць шастом у крыгу i той баўтане ў бяздонную глыб, то азірнецца І крыкне на дзятву. Рак., В, 230. Вітаўся з імі, дзятвой, за руку, плёў страшэнныя небыліцы. Нав., ВС, 34. ДЗЯ'ТЛІНЫ прым. Дзятлаў. Бача, стаіць дуб; на тым дубе дзятлінае гняздо. ЧК, I, 43; Гом. ДЗЯУКАЦЬ незак. Балбатадь. «Дурная, дык дурное i дзяўкаetu»,— аж як бы ўзлаваўся Мікодым. Саб., I, 238. «Ды не дзяўкай ты»,— заклапочана буркнуў Мікодым. Саб., I