Д АЧ УХН А ж. Ласк. Дочухна. Хіба мне, старому чалавеку, жаніцца. Што надзеў, тое i добра. Ты глядзі ужо, дачухна, сябе. Саб., ЗПД, 25. На бо пачытай, дачухна, што сястра твая піша. Саб., I, 128. ДВО'ЙКА (двойко) ліч. Двое. У той хатцы дед и бабка — унучка, сучка — двойко овец и бык половец. Рам., БС, III, 18; Перарост Гом. ДВО'ЙКІ ліч. Два разы. За двойкі ўбіў мядзьведзь ее. БКЭ, № 13; Камаровічы Маз. ДВО'РЫШЧА н. Дварышча. Так яно i засталося незабудаваным, тое іх дворышча. Шам., ВТБ, 224. ДЖ ВЭТАЦЬ незак. Звінець. У карчах ужо джвэгаў касою. Кап., СЖЛ, 36. ДЖ ОТАЦ Ь незак. Лятаць (хутка). У напоеным мядовым водарам паветры джогалі пчолы. Дан., МН, 52. ДЖЬІГА'ЦЬ незак. 1. Шчыпаць. Калі я павольней буду ісці, дык замерзну, вунь як за вушы джыгае. Саб., II, 181. 2. перан. Даць, націснуць балюча. Хоць i за аброць яго назад не цягне, але i шпорамі не джыгае, каб хутчэй бег. Пал., КЗС, 49. ДЖ Э'НДЖ АРУХА (дженджаруха) ж. Франціха. Пытаютца ў дженджарухи: ти жива-здорова? Рам., БС, I—II, 241. ДЗБАН м. Збан. Ідзе он ідзе, да жабу несе ў дзбане, да клубочэк коціцца. БКЭ, № 40; Ужынец Рэч. ДЗВЕ'РЫ ЧКІ (дзверички) толькі мн. памянш.-ласк,. дзверы. Што не буде так свёкорка, як родный татка, Што не буде на в улицу пускати, Хуть и пусте, дак прискаже — не барися, У сеничках, на дзверичках хуть вернися. Дэмб., 00,МГ, I, 570; Рагінь Раг. ДЗЕ'ВАНЧЫ Н (дзеваньчын) прым. дзяўчынін. Да дзеваньчын бацюхна гасцей спадзяваецца, Сабалямі двор сцеле. А золатам да пасыпае, се раб ром да палівае. ЛБВ, 166; Хільчыцы Жытк. ДЗЕ'ВЕРКА (деверка) м. Ласк, форма звароту да дзевера. Деверка, братка, отборони мене! Дзверка братка не отбороняе, ще нагаечку подкидае. Радч., ГНП, 17; Гом. ДЗЕ'ВУХНА ж. Ласк, форма звароту да незамужняй дзяўчыны. Ой, не, зусім не сапсавалІ твае душы, дзевухна! Лупе., ВТ, 31. ДЗЕВЯР'Е (девяръё) н. Зборн. Дзевер i яго жонка. А девяръё говорить: нам неткаху вязуть! Рам., БС, I—II, 18; Беліца. ДЗЕЛ (дел) м. Дзяльба. Якій там дел быв — дав большему етый меньшій одного волика, а то ўсё сабе забрав. Рам., БС, III, 396; Нісімкавічы Раг. ДЗЕЛЯЧЭ' (делячэ) прысл. Далёка.Щ шчэ делячэ? От, кажэ, гэто село нашэ. БКЭ, № 27; Камаровічы Маз. ДЗЕ'НЦА н. памянш. дошчачка, на якую садзіцца папрадуха, утыкаючы ў яе грэбень або кудзелю. Вечарамі сядзелі яны са Сцяпанам на калодзе ля двара i выводзілі ў два галасы пра сасновае дзенца i дубовую клёпку. Дан., Ж, 19. ДЗЕРАВГНКА (дзерэвінка) ж. памянш. дрэва, бервяно. Бацюхно ты мой, пайдзі ў лес, вырубай дзерэвінку, чоўночэк зрабі, так я поеду рыбку ловіць. БКЭ, № 1; Тураў. ДЗЕРЖ АНО'К м. Дзяржанне. Т рахцяць драбінкі, дзержанок вілак падскаквае i глуха стукае аб падсцілку. Дуд., СС, 7. Вось яна дайшла да клумбы, спынілася ля таго жалезняка, які была выпусціла з рук цётка Паўліна, узялася за дзержанок. Сач., Д, 385 ДЗЕРКА'ЧЫШЧА м. павел. дзяркач (змецены венік). А дзеркачышча хату прыбярэ. ЗП, 233; Тонеж Лельч. ДЗЕСЬ (десь) прысл. Тут. Не ломай ветер сосны ўгоре, моя со
Дадатковыя словы
двойка, джьігаць, дзеванчы, дзеверка, дзевяре, эндж
6 👁