письма-граматы не шле. Рам., БС, I—II, 145; Гом. Д А Л І прысл. Далей. Иде ён далі. Рам., БС, IV, 10; Ветка. Параўн. д а л я й. ДАЛІКАТНАВА'ТЫ прым. Далікатны не зусім, фізічна не модны. На Рыгору i адзенне не рыбацкае, i твар бялявы, i бровы выцвілыя, i рцкі далікатнаватыя. Лупе., ВТ, 165. ДАЛО'ЎКА ж. Паверхня зямлі, дол. Вестка аб набліжэнні СавеЦкай Арміі дакацілася да шыбаеўцаў у канцы лістапада, калі пушча стаяла ўжо бязлітаснай, пачарнелай, i толькі жоўты апалы ліст, якім густа услана лясная далоўка, нагадвау аб прайшоушым леце. Краўч., НХП, 290. // Падлога. Я упау ніцма на далоўку i чакаў сваёй апошняй хвіліны. Саб., I, 61. Паляглі проста на далоўцы, на саломе, польтамі накрыліся. Нав., СТ, 370. ДАЛЯГА'ЦЬ незак. Адольваць, нудзіць. Выратавалі. Але i цяпер нешта яму далягае. Гам., ША, 101. ДА'ЛЯЙ прысл. Тое, што д а л i. У водным мести знайшли лапотки и розочки три; пошли даляй — у другим мести поясочак и розочки три; ще даляй пошли — знайшли сорочку и розочки три. Рам., БС, IV, 94; Балсуны Раг. ДАЛЯЧО' прысл. Тое, што д а л еч а II. Нарядилась, привобралась, проводила далячо. Рам., БС, I— II, 160; Гом. ДАМ Е'ЙКА (домейко) м. ласк. дом. В моем домейку нездоровейко: Отец-батюшка померши лежить, Родна мамонька еже кончается. Радч., ГНП, 181; Гом. ДАМО'ВАЧКІ (домовочки) прысл. ласк, дадому. А еже солнейко низко; Нам домовочки близко. Радч., ГНП, 64; Гом. Параўн. д а м о ў к i. Д А М О СК А ж. Дамоўка, гаспадарка. Сыны гэтыя былі такія рабацяшчыя хлопцы, што, нават парабіўшы ўсю работу ў дамосцы, хадзілі парабкаваць i ў другое царства. ЧК, I, 228; Петр. ДАМО'ЎКІ прысл. Тое, што д аў м о в а ч к і. А Маруся плача, дамоўкі хоча. Б, II, 135; Дзятлавічы Гом. ДАПА'ДНЫ прым. Дападкі, пранырлівы. Загадчыца фермы Альбіна Адасюк i тая не такая дападная, настырная. Саб., БАС, 88. Д А П ЕФ Ц І зак. 1. Хутка даставіць куды-н. Сарваў з месца i гоніць, гоніць на захад... Мусіць, у Нямеччыну хацеў даперці. Мел., II, 227. 2. Дабрацца, дайсці хутка. Бач ты — да самага сакратара абкома дапёр, пісьмо напісаў на зяця. Мак., ЛА, 55. ДАПЕ'ТРЫ ЦЬ зак. Дабраць розуму, разабрацца. Усякае лезе ў начальство. А таго не дапетрыць, што ў мяне свой закон, свая ўласць. Мел., V, 338. Параўн. да п я дь у 3 знач., д а ў м е ц ь. ДАПЯКЛГВЫ прым. Які дапякае, выводзіць з раўнавагі. А там ёсць i сарамлівыя дапяклівыя маладухі. Лупе., ВТ, 31. ДАПЯ'ЦЦА зак. Дацягнуцца з цяжкасцю. Затонула таа, знатца, дяревня, а столик той плаваа, знатца, с книжкою по воде. Той парубок якся-тыкі допявся, да туу книжку, знатца, и ўзяв ис столика. Рам., БС, IV, 138; Целяшы Гом. ДАПЯ'ЦЬ зак. 1. Дайсці, дабрацца куды-н. Я з-пад Камарына, i туды, кажуць, ужо дапяў гад. Сач., БРВ, 241. Колькі Агата ні дабівалася, куды яна толькі не ездзіла, аж да самай Варшавы дапяла, усюды адно казалі: не знаем i не ведаем. Саб., I, 227. 2. Дадумацца. Табе з тваёй галавой да гэтага не дапяць. Губ., НКП, 363. Параўн. д а ў м е ц ц а. 3. Тое, што д а п е т р ы ц ь. Толькі маці не дапяла, ёй здалося, што Лада, як заўсёды, хоча пажартаваць. Шам., V, 257. Параун. д а ў м е ц ь. ДАРАЗУМ Е'НН Е (даразуменіе) н
Дадатковыя словы
далягаць, дамовачкі, дападны, дапяцца, ейка
3 👁