б я л у н. Столькі «дабракоў» — так ласкава ў наших мясцінах называюць белыя грибы — у лесніковых кашах зрабілі падзею. Шам., I, 22. ДАБРА'НЕЦ (добранец) н. Развітанне. На добранец, да широкое поле, жито ядреное. Радч., ГНП, 55; Гом. ДАБРАХО'ЧЫ (доброхочы) прим. Добразычлівы. А то матка моя видела лясуна, доброхочаго. Рам., БС, IV, 93; Балсуны Раг. ДАБРА'ЧЬІ (добрачый) прим. Вельмі добры, выдатны. И уродзилося тое проса добрачаа. Рам., БС, IV, 59; Калбоўка Раг. Параўн. д а б р э н ны ў 1 знач. ДАБРО' н. Дастатак. Жила-била девочка у добре, и с того добра попалася ў гора. Рам., БС, I—II, 117; Перарост Гом. ДАБРЭ'ННЫ прим. 1. Тое, што д а б р а ч ы. Ну, а ўвосень мы капалі на тым полі картоплі i ўсе дзіваваліся: якія дабрэнныя параслі. Палт., КС, 55: 2. Дабрадушны, лагодны. Пайду. Чаму не пайсці. Такі дабрэнны, кавалер. Нав., CT, 43. 3. Добры. Kaня купіць у Юравічах дабрэнного можно. Мел., V, 237. ДАБРЭ'СЕНЬКА (добресенько) прысл. памянш.-ласк. добра. Дай же Боэ, моей ўнучцы: Легесенько, добресенько, скоресенько. Шэйн, III, 388; Ельск. ДАБРЭ'СЕНЬКІ прим. ласк, добры. А мой свёкар дабрэсенькі. РП, 386; Ельск. ДАВО'ЛАН прим. Здаволены. Дагадаўся мудри цар, што тагды чалавек будзе даволан, як ему песком прысыплюць вочы. Серж., СРБП, 16; Лучыцы Маз. ДАВЯРА'ЛЬНА приел. Даверліва. Алена ўсміхаецца i давяральна кажа: «А я танцор дрэнны». Лупе., ВТ, 123. ДАЖО'Н м. Абрад. Дажынкі. У нас сёння дажон, дажон, Вып'юць бабкі ражон. ПНСА, 278; Халочча Чач. ДАЖДЖАВГЦА (дождзевица) ж Шэрань, намаразь. У гордого цесця Стоиць зяць за воротами, Що на зяця мьяцець мьяцелица И дробная дождзевица. Шэйн, III, 433; Дзякавічы Маз. ДАК часц. Дык. Дак он казаў зарэзаць сорок пар волов и двесьце пудов хлеба и сто бочэк eiна — на тих восьмеро. БКЭ, № 34; Юравічы Рэч. // У знач. злучніка. Вазьмі мяне дамоў, дак я знадаблюся табе калінебудзь. ЧК, I, 246; Мяркулавічы Раг. ДАКАНА'ЦЦА (даканатца) зак. Даведацца, дазнацца. Як даканатца, чыя праўда? Серж., СРБП, 17; Лучыцы Маз. ДАКЛЬГПАЦЬ зак. Дайсці павольна, з цяжкасцю. Заспявала ў сасонніку, i туды пацягнуліся іншыя партизаны, нават ранения даклыпалі. Шам., IV, 468. ДАКУЛЬГГКАЦЬ зак. Дакульгаць. У добрага паўдня я ўсё ж дакульгікаў да той павароткі. Сач., Д, 356. ДАКУМЕ'КАЦЬ зак. Зразумець, разабрацца ў чым-н. Для чаго тыя лыжи, Варка дакумекала сваім бабскім розу мам, як спыняліся аднойчы ў яе хаце трое наших разведчыкаў у белых халатах. Дан., Ж, И. ДАКУ'ШНЫ (докушный) прим. Дакучны, дакучлівы. Сказать табе докушную басню? Рам., БС, III; Беліца. ДАЛДО'НЩЬ незак. Пустасловіць. Закрые Змітра далонямі вушы, сядзе каля акна i далдоніць сам сабе. Дан., Ж, 18. ДАЛЕ'ЧАI ж. Даль, далечыня. Аднак гэта прыйшло раней. Прыйшло не хваляй, якая павольна i доўга кацілася з далечы, а з'явілася адразу, падхапіла i ўздыбіла штормам усё моражыццё. Рак., БВ, 160. ДАЛЕ'ЧАII приел. Далёка. Моя милая далече, Отдалилась от мене. Дэмб., ООМГ, I, 531; Гом. Параўн. д а л я ч о. ДАЛЕ'ЧАНЬКА (далечанько) приел, нар. ст. да д а л е ч а II. Живеть милый далечанько